ÖĞRETMENLERİN EĞİTİM SİSTEMİ VE UYGULAMALARINA İLİŞKİN GÜNCEL SORUNLARI ALGILAMA DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2011, Cilt: 9 Sayı: 4, 745 - 774, 01.12.2011

Yüksel Gündüz Ertuğ Can

Öz

Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin eğitim sistemi ve uygulamalarına ilişkin güncel sorunları algılama
düzeylerini belirlemektir. Araştırma, öğretmenlerin sorunları algılama düzeylerinin belirlenmesine dair
verilerin betimlenmesine yönelik olduğu için, genel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini
İstanbul ili Bayrampaşa ve Esenler’de görevli 3767 öğretmen; örneklemini ise, evrenden rastgele seçilen
360 öğretmen oluşturmaktadır. Eğitim Sorunlarını Algılama Ölçeği ile elde edilen veriler yüzde, frekans,
ortalama; cinsiyet, ödül durumu ve hizmet içi eğitim durumu t testi ve yaş, mesleki kıdem ve eğitim
durumu tek yönlü varyans analizi (ANOVA) ile çözümlenmiştir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre,
öğretmenler eğitim sistemi ve uygulamalarına ilişkin güncel sorunları, fiziki durum, yönetim, program ve
özlük hakları alt boyutlarında ve genel olarak “tam” düzeyinde algılamışlardır. Okulun fiziki
koşullarında, öğretmenlerin özlük haklarında, yöneticilerin davranışlarında ve programda düzenlemelere
gidilmelidir.

Anahtar Kelimeler

Fiziki durum, yönetim, program, özlük hakları, eğitim sistemi sorunları

TEACHERS’ PERCEPTION LEVEL ABOUT CURRENT PROBLEMS RELATED TO EDUCATIONAL SYSTEM AND PRACTICES

Öz

The purpose of this study is to find teachers’ level of perception about problems related to current
educational system and its practices. As the study aims to describe data related to teachers’ level of
perception of problems, general survey method was used. In this manner, the population is represent
3767 teachers currently working in Bayrampaşa and Esenler townships in Istanbul province and 360
teachers were selected randomly for the sampling of the study. The data gathered through an Educational
Problems Perception Scale and the data were analyzed using percentage, frequency, mean, gender,
award conditions, and in-service training conditions by t-test and age, seniority, and educational
conditions by one way ANOVA. The findings show that teachers perceive the problems about current
educational system and practices, physical condition, management, program, and personal rights
“completely well” in all sub-categories and the whole scale in general. Therefore, arrangements should
be made in the physical conditions of schools, teachers’ personnel rights, administrators’ behaviors and
the curriculum itself.

Anahtar Kelimeler

Physical condition, management, program, personal rights, educational system problems

Kaynakça

• Açıkalın, A. (1998). Toplumsal, kurumsal ve teknik yönleriyle okul yöneticiliği. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Akpınar, B. (2008). Eğitim sürecinde öğretmenlerde strese yol açan nedenlere yönelik öğretmen görüşleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16 (2), 359–366.
• Allen, D. (2004), İş bitirici: Stressiz üretkenlik sanatı. İstanbul: Babıâli Kültür Yayınları.
• Altay, S. (2007). Sınıf öğretmenlerinin mesleklerinde karşılaştıkları sorunlar. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Beykent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Artan, İ. (1986). Örgütsel stres kaynakları ve yöneticiler üzerinde bir inceleme. İstanbul: Özgün Matbaacılık.
• Arzhangı, R. (1994), İlkokullarda yöneticiler ile öğretmenler arasında ilişki bozukluğu yaratan konular. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Başaran, İ..E. (1984). Yönetime giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Bilen, M. (1996). Plandan uygulamaya öğretim. Ankara: Aydan Web. Tesisleri.
• Binbaşıoğlu, C. (1983). Eğitim yöneticiliği. ( 3. Baskı). Binbaşıoğlu Yayınevi, Ankara.
• Bursalıoğlu, Z. (1987). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranışlar. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Bursalıoglu, Z. ve Oguzkan, T. (1968), İlkokullarda teşkilat ve idare. İstanbul: Milli Eğitim Yayınevi.
• Büyükkaragöz, S. ve Çivi. C. (1997). Genel öğretim metotları. İstanbul: Öz Eğitim Yayınları.
• Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Çelik, V. (1997). Okul kültürü ve yönetimi. (Birinci Baskı). Ankara: Önder Matbaacılık.
• Cemaloğlu, N. ve Erdemoğlu Ş. D. (2007). Öğretmenlerin mesleki tükenmişlik düzeylerinin farklı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 15 (2), 465–484.
• Doğan, F. (2008). Sınıf öğretmenlerinin stres kaynakları ve baş etme yolları (Kilis İli Örneği). Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Erden, M. (2009). Eğitim bilimine giriş. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Erden, M. (1998). Eğitimde program değerlendirme. (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Güçlüol, K. (1985). Eğitim yönetiminde karar ve örnek olaylar. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Güler, A. (2006). İlköğretim okullarında öğretmeni yönetici ilişkilerinde sorun yaratan konular (Bingöl Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Günay, Z. (2006). 2005–2006 Öğretim yılında uygulamaya başlanan ilköğretim programlarına yönelik öğretmen görüşlerinin çeşitli değişkenler açısından karsılaştırmalı olarak incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Hesapçıoğlu, M. (1988). Öğretim ilke ve yöntemleri. İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım.
• Jangaiah, C. (2005) Job Stress of Secondary School Teachers. Edu track. P 32-34.
• Karadavut, Y. (2005). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel stres kaynakları, stres belirtileri ve stresle başa çıkma yolları. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Kaur S. ve Kumar D. (2008). Comparatıve study of government and non government college teacher in relation to job satisfaction and job stress from eric.
• Kumaş, V. (2008). Öğretmenlerin iş doyum düzeyleri ile stres düzeyleri arasındaki ilişki. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Yeditepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Kuzey, M. (2002). Sınıf öğretmenlerinin bazı sorunları ve bazı çözüm önerileri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Loehr, J. E. (1999). Stres altında başarılı olmak stresi pozitif enerjiye dönüştürme yöntemi. İstanbul: Beyaz Yayıncılık.
• Nartgün, Z. (2006). Türkiye’de Cumhuriyet döneminde ölçme ve değerlendirme. İçinde: M. Hesapçıoglu, & A. Durmuş Bilimleri: Bir Bilanço Denemesi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• (Ed.),Türkiye’de Eğitim
• Özdayı, N. (1990). Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş streslerinin karşılaştırmalı analizi. Basılmamış doktora tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Özden, Y. (1999). Eğitimde Yeni Değerler. (2. Baskı). Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Pehlivan, İ.(1993). Eğitim yönetiminde stres kaynakları. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Pervez, S. & Hanif, R.(2006). Levels and sources of work stress among women school teachers. Pakistan Journal of Psychological Research, 18 (.3–4), .97–108.
• Rençber, İ. (2008). Yeni ilköğretim programının uygulanmasında karşılaşılan sorunlara ilişkin müfettiş, yönetici ve öğretmen görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Rowshan, A. (1998). Stres yönetimi. İstanbul: Sistem Yayınları.
• Şimşek, Y. (2005). Okul müdürlerinin iletişim becerileri ile okul kültürü arasındaki ilişki. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Sönmez, V. (2001). Program geliştirmede öğretmen el kitabı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Taymaz, H. (2003). Okul yönetimi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Tufan, Ş. (1997). Ankara ili Çankaya ilçe merkezindeki devlet ve özel liselerde görevli öğretmenlerin işlerinde stres yaratan etmenler ve bunlarla başa çıkma yolları konusundaki görüşleri. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Valerıe, J. S. ve Cary L. C. (1990). Understanding stres: A Psychological perspective for health professionals. USA: Chapman and Hall.
• Varış, F. (1996). Eğitimde program geliştirme: teoriler ve teknikler. (6.Baskı). Ankara: Alkım Yayıncılık
• Zoraloğlu, Y.N. (1998). Öğretmenlerinin mesleki stres kaynakları ve stresin örgütsel doğurguları. Yayınlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.