FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE YÖNELİK TUTUMLARI

Yıl 2011, Cilt: 9 Sayı: 4, 829 - 850, 01.12.2011

Murat Pektaş S. Tunay Kamer

Öz

Bu araştırmada fen bilgisi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları
cinsiyet, mezun olunan lise türü, üniversite, sınıf düzeyi, anne ve baba eğitim durumu
değişkenleri açısından incelenmiştir. Tarama modelinin kullanıldığı araştırmaya, 2008–2009
eğitim-öğretim yılında Gazi, Ahi Evran ve Kastamonu Üniversitelerinin Fen Bilgisi
Öğretmenliği Anabilim Dalında okuyan 242’si kız, 140’ı erkek toplam 382 öğretmen adayı
katılmıştır. Araştırmada Akkuzu ve Akçay (2008) tarafından geliştirilen ve Cronbach Alpha
güvenirlik katsayısı α = 0.965 olan öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ölçeği
kullanılmıştır. Araştırma bulgularına göre, kızların erkeklere göre öğretmenlik mesleğine
daha pozitif tutum sergiledikleri söylenebilir. Anadolu öğretmen lisesi mezunlarının tutum
puan ortalamasının en yüksek olduğu görülmüştür. Ayrıca ebeveynleri üniversite mezunu olan
öğretmen adayları ve dördüncü sınıf öğretmen adaylarının tutumların olumsuz yönde
değiştiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen Bilgisi öğretmen adayı, öğretmelik mesleğine yönelik tutum, tutum ölçeği

THE ATTITUDES OF SCIENCE TEACHER TRAINEES FOR TEACHING PROFESSION

Öz

In this study, the science teacher trainees’ attitudes towards teaching profession were
investigated in terms of variables as gender, graduated high school type, university, grade
level and parents’ education level. Total of 382 which consisted of 242 female and 140 male
teacher trainees from the department of science teaching in the Universities of Gazi, Ahi
Evran and Kastamonu attended in this survey study which was conducted in the 2008-2009
academic year. In the study, attitudes towards teaching profession scale developed by Akkuzu
and Akçay (2008) and which has Cronbach Alpha reliability of α = 0.965 has been used.
According to the research findings, it can be said that the female trainees have more positive
attitudes towards teaching profession compared to the male trainees. The Anatolian Teacher
high school graduates’ mean scores for the attitude scale were the highest. Furthermore, it
has been seen that the teacher trainees whose parents are university graduates and the fourth
year (senior) teacher trainees’ attitudes changed negatively.

Anahtar Kelimeler

Science teacher trainees, attitude toward teaching profession, attitudes scale

Kaynakça

• Acat, M. B. ve Yenilmez, K. (2004). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin motivasyon (güdülenme) düzeyleri. «Манас» университети КООМДУК ИЛИМДЕР ЖУРНАЛЫ (Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi), 53(12).
• Akkuzu, N. ve Akçay, H. (2008). Eğitim Fakültesi Kimya öğretmenliği programında yetişen öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine tutumlarını belirlemeyi amaçlayan bir ölçek geliştirme (geçerlik ve güvenirlik çalışması). Proceeding of International Conference on Educational Sciences ICES'08, P. 94–99, June 23–25, 2008.
• Aslan, D. ve Akyol, A. K. (2006). Okul öncesi öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları ve mesleki benlik saygılarının incelenmesi. Ç.Ü.Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2,) 51–60.
• Berberoğlu, G. (1990). Kimyaya ilişkin tutumların ölçülmesi. Eğitim ve Bilim, 76.
• Bıçak, B. ve Nartgün, Z. (2009). Özel alan yeterlikleri ile buna dayalı bireysel ve kurumsal performans değerlendirme ölçütlerinin belirlenmesi. Performans yönetimi: Bireysel performans yönetimi komisyonu II. dönem raporu. Mart 2009. Ankara: MEB Öğretmen Yetiştirme ve Eğitimi Genel Müdürlüğü. http://otmg.meb.gov.tr/belgeler/raporlar/bireysel%20performans%20y%C3 %B6netimi%20rapor%202.pdf (Erişim tarihi: 29.06.2010).
• Bulut, İ. (2009). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Dicle ve Fırat Üniversitesi Örneği). Dicle Üniversitesi, Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 s. 13–24.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. (2. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Çapa Y. ve Çil, N. (2000). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının farklı değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18: 69–73.
• Dilaver, H. (1996). Türkiye’de öğretmen istihdamının dünü, bugünü ve yarını, eğitimimize bakışlar. İstanbul: Kültür Koleji Vakfı Yayınları 1, s.119.
• Erden, M. (1998). Öğretmenlik mesleğine giriş. İstanbul: Alkım Yayınevi.
• Ernest, P. (1988). The Attitudes and Practices of Student Teachers of Primary School Mathematics, in A. Borbas (Ed.), Proceedings of 12th International Conference on the Psychology of Mathematics Education, 1, 288–295.
• Gabriel K. R. (1978). A Simple method of multiple comparison of means. journal of the american statistical association, Vol. 73 No. 264, pp. 724–729.
• Güdek, B. (2007). Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı 1. ve 4. Sınıf Öğrencilerinin Müzik öğretmenliği mesleğine yönelik tutumlarının öğrenciye ait değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Güleçen, S., Cüro, E. ve Semerci, N. (2008). Anadolu Öğretmen Lisesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 18, Sayı: 1 Sayfa: 139–157, Elazığ.
• Hacıömeroğlu, G. ve Taşkın, Ç. Ş. (2010). Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları (OFMA) Eğitimi bölümü öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1). s. 77–90.
• Johnston, J., Mckeown, E. ve Mcewen, A. (1999). Choosing primary teaching as a career: The perspectives of males and females in training. Journal of Education For Teaching, Vol. 25, No. 1.
• Karasar, N. (2000). Bilimsel araştırma yöntemi. (10.baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Küçükahmet, L. (1976). Öğretmen yetiştiren kurum öğretmenlerinin tutumları. Ankara: A.Ü. Eğitim. Fakültesi Yayınları.
• Oğuzkan, F. (1998). Öğretmenliğin üç yönü. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Özbek, R. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etmelerinde kişisel, ekonomik ve sosyal faktörlerin etkililik derecesine ilişkin algıları. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 17, Sayı: 1 Sayfa: 145–159.
• Özbek, R., Kahyaoğlu, M. ve Özgen, N. (2007). Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik görüşlerinin değerlendirilmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: IX, Sayı: 2, Sayfa: 221–232.
• Saracaloğlu, S., Bozkurt, N., Serin, O. ve Serin, U. (2004). Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını etkileyen faktörler. Çağdaş Eğitim Dergisi, 18, 311.
• Şahin F. S. (2010). Teacher candidates' attitudes towards teaching profession and life satisfaction levels. Procedia Social and Behavioral Sciences 2 (2010) 5196–5201.
• Tanrıöğen, A. (1997). Buca Eğitim Fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3, 55– 67.
• Tekindal S. (1988). Okula ilişkin tutum ile akademik başarı arasındaki ilişki, Çağdaş Eğitim.
• Türkmen, L. (2007). The influences of elementary science teaching method courses on a Turkish teachers college elementary education major students’ attitudes towards science and science teaching. Journal of Baltic Science Education, Vol. 6, No.1.
• YÖK. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982–2007). (Yay. Haz. Kavak, Y., Aydın, A. ve Akbaba Altun, S.), Ankara:YÖK Yayını 2007-5.
• The Journal of Turkish Educational Sciences
• Autumn 2011, 9(4), 848-850