ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MESLEK SEÇİMİNİ ETKİLEYEN ETMENLERİN İNCELENMESİ: ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN MESLEK SEÇİMİ

Yıl 2009, Cilt: 7 Sayı: 2, 393 - 423, 01.06.2009

Türkan Sarıkaya Leyla Khorshıd

Öz

Kendine uygun meslekte olan bireyler toplumda işlerini isteyerek yapar, mesleğinde ilerler, mutlu ve
verimli olarak yaşamlarını sürdürürler. Bu tanımlayıcı çalışma üniversite öğrencilerinin meslek seçimini
etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır. Ege Üniversitesine yeni kayıt yaptıran ve rastgele
tabakalama örnekleme tekniği ile seçilen 1000 öğrenci araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Verilerin
toplanmasında anket formu kullanılmıştır. Verilerin analizinde ki-kare testi kullanılmıştır. Öğrencilerin
%41.6’sının meslekle ilgili olumlu görüşleri nedeniyle, %34.4’ü çeşitli nedenlerle çaresizlik yaşadığı ve
açıkta kalmamak için, %39.6’sı meslekle ilgili avantajları olduğunu düşündüğü için, %33.5’i ise
başkalarının önerileri ile bu mesleği seçtiği bulunmuştur. Öğrencilerin büyük çoğunluğu meslekle ilgili
olumlu görüşleri olduğu için okuduğu bölümü seçmişlerdir. Aldığı puanın, puan türünün, tercih sırasının,
anne eğitim düzeyinin ve mesleğinin, öğrencilerin meslek seçimini etkilediği bulunmuştur. Umutsuzluk ve
başkalarının önerileriyle mesleğini seçme oranının, mesleğini en son sıralarda tercih edip kazanan
öğrencilerde, diğerlerine oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Geliri giderinde yüksek olan
öğrencilerde fen bilimleri bölümünü seçme oranı daha yüksek bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Meslek seçimi, meslek, gençlik, üniversite öğrencisi

THE INVESTIGATION OF THE FACTORS THAT AFFECT UNIVERSITY STUDENTS’ PROFESSION CHOICE: UNIVERSITY STUDENTS’ PROFESSION CHOICE

Öz

The people, whose profession is suitable for them to work in their job willingly, have a career in it carry
on their life as happy and abundant. This study was carried out to investigate factors that affect
profession choice of university students. The study sample was chosen randomly and consists of 1000
student enrolling the Ege University. A questionnaire form was used in collecting the data. Data were
analyzed by using Chi-square test. It was found that 41.6% of students choose their profession because of
positive opinions related to the profession, 34.4% of them choose because of hopelessness, 39.6% of them
choose believing that they had some advantages related to the profession, 33.5% of them choose because
of others’ suggestions related to the profession. The majority of students choose their profession because
of their positive opinions about the profession. It was found that their point/score, preferring range, their
mothers’ education and profession affected their choice about the profession. It was found that the rate of
choosing the profession because of feeling hopelessness and choosing profession because of others’
suggestions were higher in students who gain the last rows preference than others. The rate of choosing
the branch of natural science was found to be higher in students whose income is higher than outcome.

Anahtar Kelimeler

Profession choice, profession, young, university students

Kaynakça

• Allen, G. (2002). Work values in librarianship. Library and Information Science Research. Volume: 20 (3) (415-424).
• Altun, İ. (2000). Kocaeli Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin kişisel değerleri ve meslek seçimlerine etki eden faktörler. I. Uluslar arası & VIII. Ulusal Hemşirelik Kongresi Kitabı, Antalya: 75- 77.
• Balamir, H. (2006). Meslek seçiminin önemi. İnternet’ten 10 Haziran 2006’da elde edilmiştir. http://w3.gazi.edu.tr/aligullu/OSS/oss3.htm
• Can, Y. ve Yazılıtaş, A. (09.04.2006). Polislerin meslek seçmelerini etkileyen faktörler. Milliyet Gazetesi. 5.
• Erden, M. ve Fidan, N. (1987). Eğitime giriş. Ankara : Alkım Yayınevi.
• Erdoğan, İ. (1992). Çağdaş eğitim sistemleri (5. Baskı), İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Genç ve Meslek Seçimi, İnternet’ten 15 Eylül 2005’da elde edilmiştir. www.vitrindekikitaplar.com/meslek seçimi .htm
• Herr, E., Cramer, S. ve Nıles, S. (2004). Career guidance and counseling through the lifespan. (6. Edition). New York: Person Education.
• Jacobs, K. (2003). Class reproduction ın professional recruitment: examining the accountıng profession. critical perspectives on accounting,14(5) :569-596.
• Karakoç Kaya, Ö., Şimşek, Z., Kabalcıoğlu, K., ve Dayı, F. F. (2004). Hemşirelerin mesleki imajlarını ve mesleği algılama durumlarını etkileyen faktörler. Hemşirelik Forumu Dergisi. 7(2) :2-6.
• Karaca, S. (2005). Üniversite son sınıf öğrencilerinin iş bulma konusundaki kaygı düzeylerinin incelenmesi. Yayınlanmamış lisans tezi. İzmir: Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu.
• Karakuş, A., Karadağ, N., Birgili, F., Işıkay, Ç., Çadır G. ve Çeker D. (2005). Lise son sınıf kız öğrencilerinin hemşirelik mesleğine bakış açıları ile mesleği tercih etme durumları. Hemşirelik Forumu Dergisi, 5(1) :17-20.
• Keser, A. (2006). Meslek seçimi ve seçimini etkileyen faktörler. İnternet’ten 05 Haziran 2006’da elde edilmiştir. http://www.bilgiyonetimi.org/cm/pages/ mkl_gos.php?nt:420
• Kırcı, A.; Kasap, S. ve Taşdeler, B. (2000). Zonguldak Karaelmas Üniversitesi öğrencilerinin meslek seçimlerini etkileyen faktörler. I Ulusal Hemşirelik Öğrenci Sempozyumu Kitabı, Ege Üniversitesi Matbaası, İzmir, 19.
• Kuzgun, Y. (2000). Meslek danışmanlığı (2. Baskı) Ankara: Doğuş Matbaacılık
• Mesleki Rehberlik/Mesleki Rehberlik Nedir? (2006). İnternet’ten 04 Şubat 2006’da elde edilmiştir. http://www.geocities.com/psikolojiarsivi/mesleki rehberlik.html
• Meslek Seçimi, (2006). İnternetten 15 Eylül 2006’da elde edilmiştir. http://www.yozgatram.gov.tr/YOZGAT_REHBERLİK_VE_ARAŞTIRMA_ MERKEZİ/modules
• Meslek Seçimi Nedir, Neden Önemlidir? (2006). İnternet’ten 15 Eylül 2006’da elde edilmiştir. http://www.mbadanişmanlık.com/meslek.php
• Morton, B. (2003). Line bisection-based hemisferity estimates of university studentsand professions: evidence of sorting during higher education and career selection. brain and cognition, 52(3) :319-325.
• Razon, N. (2006). Meslek seçimi (Bir gencin meslek seçimini etkileyen faktörler). İnternet’ten 4 Şubat 2006’da elde edilmiştir: http://www.dersisteyen.com
• Türkdoğan, O. (2003). Çağdaş Türk sosyolojisi kitabı, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Ünalan, Ş. (2005). Hayatta önemli bir dönüm noktası: Meslek seçimi. İnternet’ten 15 Eylül 2006’da elde edilmiştir: http://www.ilkadımdergisi.com
• Yanıkkerem, E., Altınparmak, S. ve Karadeniz, G. (2004). Gençlerin meslek seçimini etkileyen faktörler ve benlik saygıları. Nursing Forum Dergisi. 7(2) :61- 62.
• Zysberg, L. ve Berry, D. (2005). Gender and students vocational choices in entering the field of nursing. Nursing Outlook. 53(4) : 193-198.