TÜRKÇE ÖĞRETMEN ADAYLARININ DEMOGRAFİK ÖZELLİKLERİ

Yıl 2008, Cilt: 6 Sayı: 4, 663 - 692, 01.12.2008

Fahri Temizyürek

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkiye’de üniversitelerin eğitim fakülteleri Türkçe eğitimi
bölümlerinde öğrenim gören son sınıf öğrencilerinin demografik özelliklerini ortaya
koymaktır. Tarama modelinin kullanıldığı araştırma betimsel niteliktedir. Çalışmanın
örneklemi 2007-2008 akademik yılında dokuz devlet üniversitesinin eğitim fakülteleri Türkçe
eğitimi bölümlerindeki toplam 600 son sınıf öğrencisinden oluşmaktadır. Veriler araştırmacı
tarafından geliştirilen araştırma anketiyle toplanmıştır. Öğretmen adaylarının doğum yerleri
ve ailelerinin yaşadıkları kentler incelendiğinde Türkiye’nin farklı coğrafi bölgeleri arasında
dengeli bir dağılım tespit edilmiştir. Öğrencilerin önemli bir bölümünün bölüme ilk üç tercihi
arasından yerleştirilmiş olmaları ve alana ilgi sebebiyle bölümü tercih ettiklerini ifade
etmeleri meslek olarak öğretmenliğin bilinçli bir tercihle seçildiğini göstermektedir. Ancak
öğrencilerin ailelerindeki öğretmen sayısının azlığı öğretmenliğin bir aile mesleği geleneği
oluşturmadığını ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni adayları, öğretmen özellikleri, demografi

A DEMOGRAPHIC STUDY ON CANDIDATE TEACHERS OF TURKISH

Öz

The aim of this study is to state the demographic characteristics of students attending the
senior classes of Turkish teaching departments of faculties of education in universities in
Turkey. This research in which screening model is used is of a descriptive character. The
sampling of the study consists of in total 600 senior class students keeping term in Turkish
teaching departments of faculties of education of nine state universities in the academic year
of 2007-2008. The data was collected through research survey developed by the researcher.
When their birth places and the cities their families are living in were examined, a balanced
distribution has been identified between different geographical regions of Turkey. The fact
that students are accepted to the department among their first three choices and their
statements that they have preferred the department because of their interest to the field show
that profession of teaching is preferred with a conscious choice. However, minority in number
of teachers in families of students displays that profession of teaching does not generate a
family business tradition.

Anahtar Kelimeler

Candidate of Turkish teacher, teacher characteristics, demography

Kaynakça

• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. ve Yıldırım, E. (2005). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Sakarya: Sakarya Kitabevi.
• Bağcı, H. (2007-a). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatım derslerine yönelik tutumları ile yazma becerileri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Bağcı, H. (2007-b). Türkçe öğretmeni adaylarının çocuk edebiyatı ve çocuk edebiyatı derslerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Millî Eğitim, 174, Bahar.
• Başbakanlık (24.06.1973). Millî eğitim temel kanunu. Resmî Gazete (14574).
• Bending, W. (1970). Communication and the schools. Pergamon Press.
• Binbaşıoğlu, C. (1995). Türkiye’de eğitim bilimleri tarihi. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2008). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Çelenk, S. (1988). Eğitim yüksekokulu öğrencilerinin öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Konya.
• Çüçen, A. K. (1999). Mantık (Genişletilmiş 2. Basım). Bursa: Asa Yayın.
• Deniz, K. (2000). Türkçe öğretmeni yetiştirme çalışmaları ve bazı öneriler. Çanakkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi II. Ulusal Öğretmen Yetiştirme Sempozyumuna Sunulmuş Bildiri.
• Dinçer, B. vd. (2003). İllerin ve bölgelerin sosyoekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması. Ankara: DPT Yayını No: 2671.
• Doğan, Y. (2002). Türkçe öğretmenliği birinci sınıfta okuyan öğrencilerin okuma ve yazma becerileri ile genel kültür düzeyleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Duck, S. (1986). Human relationship: an introduction to social psychology. Sage Publications.
• Duman, T. (1991). Türkiye’de ortaöğretime öğretmen yetiştirme. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Firengiz, M. (1993). Türkçe öğretmenlerinin eğitimi. İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi ve Sorunları, Ankara.
• Güngör, N., Yaşın, C., Evirgen, D., Demirkol, G. ve Cengiz, C. (2007). Gazi üniversitesi öğrenci profili araştırması. Ankara: Gazi Üniversitesi Yayını.
• Güzel, A. (2003). Eğitim fakültelerinde Türkçe öğretmenliği bölümünün kuruluşu ve hedefleri. Türklük Bilimi Araştırmaları, 13, Bahar, 7-17.
• Güzel, A. (2005). Türkçe öğretmenliği ana bilim dalı dört yıllık lisans programı. Eğitim Fakültelerinde Yeniden Yapılandırmanın Sonuçları ve Öğretmen Yetiştirme Sempozyumuna Sunulmuş Bildiri.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H. (2007). İlköğretim Türkçe öğretmeni adaylarının okuduğunu anlama becerileri üzerine alan araştırması. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Leighton, P. ve Stenberg, J. R. (2004). The nature of reasoning. Cambridge University Pres.
• Onan, B. ve Baş, B. (2007). Türkçe öğretmeni adaylarının yazılı anlatımlarında deyim kullanımı. 16. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresine Sunulmuş Bildiri.
• Özbay, M. (2004). Yeniden yapılandırma çerçevesinde Türkçe eğitimi programı ve bazı öneriler. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü XII. Eğitim Bilimleri Kongresi Bildiriler Kitabı, C.4, s.2801-2813.
• Özdemir, Ç. (2003). Gazi üniversitesi öğretim elemanları profili. Ankara: Gazi Üniversitesi İletişim Fakültesi Basımevi.
• Saraç, C. (2002). Türk dili ve edebiyatı/Türkçe öğretmeni adaylarının yeterlilikleri ve öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Şişman, M. (1999). Öğretmenlik mesleğine giriş. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• TDK (2005). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Uçgun, D. (2006). Cumhuriyet döneminde Türkçe öğretmenlerinin yetiştirilmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Varış, F. (1973). Cumhuriyetin 50. yılında Türkiye’de öğretmen yetiştirmede karşılaşılan birkaç sorun. 50. Yıla Armağan. Ankara: A. Ü. Eğitim Fakültesi Yayınları.
• YÖK (1998). Eğitim fakültesi öğretmen yetiştirme lisans programı. Ankara.
• YÖK/Dünya Bankası (1998). Öğretmen eğitimi dizisi, fakülte-okul işbirliği. Ankara: Yök Yayını.