BİLİŞSEL ESNEKLİĞE DAYALI HİPER METİN UYGULAMASI: SANAL BİLGİSAYAR HASTANESİ

Yıl 2008, Cilt: 6 Sayı: 1, 135 - 152, 01.03.2008

Şirin Karadeniz

Öz

Bu araştırma, bilişsel esneklik kuramına uygun olarak tasarlanan bir hiper metinde, öğrencilerin
bilgi edinme düzeylerini ve bu ortama ilişkin görüşlerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Araştırmaya genel ve meslek lisesi mezunu 13 öğrenci gönüllü olarak katılmış ve mezuniyet durumlarına
göre iki deney grubuna atanmışlardır. İyi yapılandırılmamış bir alan olan ‘Bilgisayar Donanımı’
alanında ‘Donanımsal Sorunlar ve Çözümler’ adlı konunun ‘Ekran Kartları’ ünitesi ele alınarak bir
hiper metin tasarlanmıştır. Öğrenciler hiper metindeki örnek olaylarda belirtilen donanım sorunlarına
çözüm bulmak amacıyla hiper metinde sunulan bağlantıları ve interneti kullanarak araştırma yapmışlar
veya sorun ile ilgili detaylı bilgi almak için örnek olaylara ilişkin sorular yöneltmişlerdir. Ardından anket
ve görüşme yolu ile öğrencilerin bu ortamda öğrenmeye ilişkin görüşleri alınmıştır. Araştırma bulguları;
farklı ön bilgi düzeylerine sahip deney gruplarındaki öğrencilerin, bilişsel esneklik kuramına dayalı hiper
metin ile uzman seviyesinde bilgi edindiklerini göstermektedir. Ancak öğrencilerin, bu ortam ile
öğrenmek yerine öğretmen yönetiminde konuları öğrendikten sonra bu ortamı bir etkinlik olarak
derslerde uygulanmasını tercih ettikleri belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bilişsel esneklik, hiper metin, başarı

HYPERTEXT APPLICATION BASED ON COGNITIVE FLEXIBILITY: VIRTUAL PC HOSPITAL

Öz

The aim of the study is to identify students’ knowledge acquisition level and students’ ideas
about a hypertext appropriately prepared according to cognitive flexibility theory. 13 graduate students
of general and vocational high schools voluntarily participated in the research and they assigned to two
experimental groups according to their graduation. In “Computer Hardware” which defined as illstructured
subject, ‘Graphic Cards’ module in ‘Hardware Problems and Solutions’ topic was handled
and an hypertext was designed. Students tried to find solutions to the hardware problems in different
cases using links in the hypertext and internet or they asked questions based on the similar cases to reach
at a detailed information on the problem. Students’ ideas about learning with this hypertext environment
determined with questionnaire and interview. The findings of the study show that students which are at
different pre-knowledge level achieved getting expert level information with cognitive flexibility
hypertext. However, students prefer learning with teacher; they want learning with hypertext as an
activity of a lesson after the teaching period.

Anahtar Kelimeler

Cognitive flexibility, hypertext, success

Kaynakça

• Altun, A. (2000). Patterns in cognitive process and strategies in hypertext reading: A case study of two experienced computer users. Journal of Educational Multimedia and Hypermedia, 9(1), 35-55.
• Altun, A. (2002). Hipermetin ortamlarında okuma ve öğrenme: Bilgi oluşturma sürecinde epistemik kabullerin rolü. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 2(2), 353-375.
• Boger-Mehall, S. (1997). Cognitive flexibility theory: Implications for teaching and teacher education. University of Houston. http://www.kdassem.dk/didaktik/14- 16.htm adresinden 19.02.2003 tarihinde erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2001). Deneysel desenler. Ankara: Pegem A. Yayıncılık.
• Dede, C. ve Lewis, M. (1995). Assessment of Emerging Educational Technologies That Might Assist and Enhance School-to-Work Transitions. Washington, DC: National Technical Information Service.
• De Vries, E. ve De Jong, T. (1999). The design and evaluation of hypertext structures for supporting design problem solving, Instructional Science, 27, 285-302.
• Hartman, D. (1995). Eight readers reading: The intertextual links of proficient readers reading multiple passages. Reading Research Quarterly, 30(3), 520- 561.
• Jonassen, D.H. (1994). Thinking technology toward a constructivist design model. Educational Technology, 34 (4), 34-37.
• Kommers, P. A. M. (2002). Four stages in esigning educational hypermedia. In Orhun, E. ve Kommers, P. A. M. (Editors). Information and Communication Technologies in Education: A Focus on Cognitive Tools. (s. 29-61). İzmir, Türkiye: Ege Üniversitesi.
• Spiro, R.J. ve Jehng, J. (1990). Cognitive flexibility and hypertext: Theory and technology for the non-linear and multidimensional traversal of complex subject matter. D. Nix ve R. Spiro (Ed.), Cognition, Education, and Multimedia. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Spiro, R.J., Feltovich, P.J., Jacobson, M.J., ve Coulson, R.L. (1992). Cognitive flexibility, constructivism, and hypertext: random access instruction for advanced knowledge acquisition in ill-structured domains. Duffy, T. M. ve Jonassen, D. (Ed.). Constructivism and the technology of instruction: A conversation (s.57-75). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• Tolhurst, D. (1995). Hypertext, hypermedia, multimedia defined? Educational Technology, 35(2), 21-26. Ek: Anket
• *Aşağıdaki sorularda geçen “bu uygulama”
• ifadesi “Bilişsel Esneklik Kuramının İnternet
• Ortamında Uygulaması” anlamına gelmektedir.
• Lütfen tüm maddeleri cevaplayınız T am Ç oğ K K Ç oğ at k H
• Bu uygulama bence, dersi daha zevkli hale getirir.
• Bu uygulamadaki problemleri çözmede, gerekli bilgilere ulaşmak için araştırma yapmaktan hoşlandım.
• Derslerde bu uygulamanın kullanılması, dersten uzaklaşmama neden olur.
• Bu uygulama ile bir ders saatinde öğrendiğimden daha fazla bilgi edindim.
• Bu uygulamaların da değerlendirilerek geçme notuma katılmasını isterim.
• Bu uygulama ile problemlere, farklı çözüm yolları getirmeyi öğrendim.
• Bu uygulamadaki problemleri çözmek için araştırma yapmak hoşuma gitmedi.
• Bu uygulama ile öğrenmek yerine, öğretmenin anlatmasını tercih ederim.
• Bu uygulama olmadan da bu problemleri farklı yollardan çözerdim.