Social Sciences Teacher Education: Sufficiency Level of Pre-Service Education According to Teachers

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 1, 580 - 602, 28.04.2023

Songül Bostanci Eyüp Artvinli Leyla Dönmez

https://doi.org/10.37217/tebd.1250444

Öz

This research aims to determine the level of sufficiency of the education received on the basis of pre-service education on subject matter, professional knowledge and the objectives of the curriculum of social sciences education, and to determine the level of the need for a new in-service education for these fields. This research is quantitative research with a descriptive relational survey model. In this context, the data collection tool that compares the pre-service education of social sciences teachers based on various variables applied to the social sciences teachers working in Hatay city. Depending on the findings, social sciences teachers stated that they need a new training in terms of “social sciences knowledge” and “professional knowledge” in a “medium level”. On the other hand, social sciences teachers stated that they need training on the subjects such as information technology, media and economy as well as on the project development, effective use of the information technologies, and practices that take into account individuals with special needs. In this direction, it is recommended to determine the needs of the teachers in service and to update the undergraduate curricula in the faculties in the context of pre-service education based on these needs analysis.

Anahtar Kelimeler

Social Sciences Education, Pre-Service Education, Teacher Education

Sosyal Bilgilerde Öğretmen Eğitimi: Öğretmenlere Göre Hizmet Öncesi Eğitimin Yeterlilik Düzeyi

Öz

Bu araştırma, sosyal bilgiler öğretmenlerinin hizmet öncesinde alan bilgisi, meslek bilgisi ve öğretim programı amaçları bazında alınan eğitimin yeterlilik düzeyini belirlemeyi ve bu alanlara yönelik yeni bir eğitime ihtiyaç duyma düzeyini tespit etmeyi amaçlamaktadır. Araştırma, betimsel nitelikte ilişkisel tarama modelinde nicel bir araştırmadır. Sosyal bilgiler öğretmenlerinin hizmet öncesi aldıkları eğitimleri çeşitli değişkenlere göre karşılaştıran veri toplama aracı, Hatay ilinde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerine uygulanmıştır. Elde edilen bulgulara göre sosyal bilgiler öğretmenleri; “sosyal bilgiler” konularında ve “meslek bilgisi” konularında yeni bir eğitime “orta düzeyde” ihtiyaçları olduğunu belirtmişlerdir. Sosyal bilgiler öğretmenleri, bilgi teknolojisi, medya ve ekonomi gibi konular ile proje geliştirme, bilgi-teknolojilerinin etkin kullanımı ve özel gereksinimli bireyleri dikkate alan uygulamalara yönelik eğitime ihtiyaçları olduğunu belirtmişlerdir. Bu doğrultuda, öğretmenlerin hizmet içi ihtiyaçları tespit edilerek hizmet öncesi bağlamında fakültelerdeki lisans ders programlarının bu ihtiyaç analizlerine göre güncellenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Bilgiler Eğitimi, Hizmet Öncesi Eğitim, Öğretmen Eğitimi

Kaynakça

• Ada, Ş. & Küçükali, R. (2016). Türk eğitim sistemi ve okul yönetimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Akarsu, A. H., Yılmazer, A. & Geçit, Y. (2020). Sosyal bilgiler öğretmen eğitimi programlarının yapısı: 2006-2018 programlarının karşılaştırılması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi(56), 23-60.
• Akhan, N. E. (2015a). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler lisans programı üzerine düşünceleri. International Journal of Social Science Studies, 32(3), 267-289. https://doi.org/10.9761/JASSS2735
• Akhan, N. E. (2015b). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ekonomi konularını öğretmede öz-yeterlik inançları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2015(4), 28-43. https://dergipark.org.tr/tr/pub/goputeb/issue/34518/381080 sayfasından erişilmiştir.
• Akhan, N. E. & Sönmez, N. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin özel eğitim öğrencilerine yönelik özel alan yeterlilikleri. I. Uluslararası İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırma Kongresi’nde sunulmuş bildiri, 23-25 Kasım, Antalya.
• Akşit, İ. (2011). İlköğretimde görev yapan sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlar (Denizli ve Erzurum örneği). (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Artvinli, E. (2010). Coğrafya’da öğretmen eğitimi: hizmet öncesi-hizmet içi eğitim ihtiyaç analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Artvinli, E. (2021). Coğrafya eğitiminde proje tabanlı öğrenme. E. Artvinli & Y. Değirmenci (Ed.), Uygulama örnekleriyle coğrafya eğitiminde yeni yaklaşımlar-2 içinde (s. 120-150). Ankara: Nobel.
• Ayaydın, Y. & Aktaş, V. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin sosyal bilgiler dersindeki tarih konularının öğretimine yönelik görüşleri. Eğitim, Kuram ve Uygulama Araştırma Dergisi, 6(3), 393-408.
• Bruner, J. (1977). The process of education. Cambridge: Harward University Press.
• Bulut, İ. (2006). Yeni ilköğretim birinci kademe programlarının uygulamadaki etkililiğinin değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Doğan, İ. (2011). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Er, A. R. (2015). Sosyal bilgiler dersi kapsamında öğretmenlerin tarih konularının öğretimine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Eraslan, A. (2009). Finlandiya'nın PISA'daki başarısının nedenleri: Türkiye için alınacak dersler. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 3(2), 238-248.
• Güler, S. D. (2003). 4, 5 ve 6 yaş okul öncesi eğitim programlarının değerlendirilmesi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gündoğan, M. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin teknoloji yeterlik düzeyleri (Bursa ili örneği). (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Hanushek, E. A. & Woessmann, L. (2007). The Role of Education Quality for Economic Growth. Policy Research Working Paper, No. 4122. Washington, DC: World Bank. http://hdl.handle.net/10986/7154 sayfasından erişilmiştir.
• Karasar, N. (2017). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Akademi.
• Kılıçaslan, H. & Yavuz, H. (2019). PISA sonuçları ile Türkiye’de eğitim harcamaları ilişkisi. Bilgi, 21(2), 296-319.
• Kılınç, G. (2021). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin ve öğretmen adaylarının bilim, teknoloji ve toplum öğrenme alanına ilişkin pedagojik içerik bilgilerinin incelenmesi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2017). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü. https://oygm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_12/11115355_YYRETMENLYK_MESLEYY_GENEL_YETERLYKLERY.pdf sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretim Programı. http://mufredat.meb.gov.tr/ Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20BİLGİLER%20ÖĞRETİM%20PROGRAMI%20.pdf sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2020). Okullar ve Diğer Kurumlar. https://www.meb.gov.tr/baglantilar/okullar/index. php?ILKODU=31 sayfasından erişilmiştir.
• OECD. (2017). Education at a glance 2017: OECD indicators. Paris: OECD.
• Özden, Y. (2013). Eğitimde yeni değerler- eğitimde dönüşüm. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Özel, A. (2018). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının medya okuryazarlığı algılarının incelenmesi. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Sağdıç, M. (2018). Türkiye’de 2018 yılında uygulamaya konulan Sosyal Bilgiler Öğretmen Yetiştirme Programının önceki program ile karşılaştırılması. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(10), 308-321.
• Sarıkaya, İ. (2015). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programında yer alan coğrafya derslerine ilişkin görüşleri. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tatlı, Z. (2016). Proje geliştirme sürecine dair öğretmen görüşleri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(1), 631-656.
• Topçu, E. (2017). Öğretmenlerin ifadesiyle sosyal bilgiler dersi. Journal of Education and e-Learning Research, 4(4), 139-153.
• Turan, R. (2018). Eğitim fakültelerinin sosyal bilgiler öğretmenliği lisans programlarında 2018 yılında gerçekleştirilen güncelleme üzerine genel bir değerlendirme. Akşemseddin Uluslararası İnsan, Toplum, Spor Bilimleri Sempozyumu içinde (s. 602-619). Çorum: Saybilder Yayıncılık.
• Üztemur, S & Avcı, G. (2020). Medya okuryazarlığı becerisinin medya okuryazarlık öğretim öz-yeterliklerini yordama düzeyi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi, 55(2), 651-672. https://doi/org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.20.04.1299
• Yılmaz, K. & Tepebaş, F. (2011). İlköğretim düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar: Mesleğine yeni başlayan sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(1), 157- 177.
• Yılmaz, K. (2010). Lisans düzeyinde sosyal bilgiler eğitiminde karşılaşılan sorunlar ve çözüm önerileri: öğretim elemanlarının görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 8(2), 297- 332. YÖK. (2007). Öğretmen yetiştirme ve eğitim fakülteleri (1982-2007). Ankara: Yükseköğretim Kurulu. YÖK. (2018). Sosyal Bilgiler Öğretmenliği Lisans Programı. https://www.yok.gov.tr/Documents /Kurumsal/egitim_ogretim_dairesi/Yeni-Ogretmen-Yetistirme-Lisans-Programlari/Sosyal_ Bilgileri_Ogretmenligi_Lisans_Programi09042019.pdf sayfasından erişilmiştir.