The Relationship Between School Principals' Distributed Leadership Behaviors and Teachers' Innovative Work Behaviors

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 1384 - 1405, 30.08.2024

Birsel Özkan , Yener Akman

https://doi.org/10.37217/tebd.1450813

Öz

This study was conducted to determine the relationship between school principals' distributed leadership behaviors and teachers' innovative work behaviors. The population of the study, which was designed in the relational survey model, consisted of 6367 teachers working in public schools in Isparta in the 2023-2024 academic year. The sample consisted of 370 teachers determined using random sampling method. "Distributed Leadership Scale" and "Innovative Work Behavior Scale" were used to collect the research data. Descriptive statistics, correlation and multiple linear regression analyses were performed with SPSS 29 and confirmatory factor analysis with AMOS 22 software. According to the results of the study, while teachers' perceptions of distributed leadership were relatively moderate, their perceptions of innovative work behavior were relatively high. In addition, a moderate positive significant relationship was found between principals' distributed leadership behaviors and teachers' innovative work behaviors. In addition, it was seen that the school principal and leadership team cohesion of distributed leadership together explained 26% of the total variance of innovative work behavior and leadership team cohesion was the variable with the highest predictive power on innovative work behavior.

Anahtar Kelimeler

Distributed leadership, Innovative work behavior, Teacher

Okul Yöneticilerinin Gösterdikleri Dağıtımcı Liderlik Davranışları ile Öğretmenlerin Yenilikçi İş Davranışı İlişkisi

Öz

Bu çalışma, okul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışlarıyla öğretmenlerin yenilikçi iş davranışları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. İlişkisel tarama modelinde desenlenen araştırmanın evrenini Isparta’da bulunan devlet okullarında 2023-2024 eğitim-öğretim yılında görev yapan 6367 öğretmen oluşturmaktadır. Örneklem, tesadüfi örnekleme yöntemi kullanılarak belirlenen 370 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırma verilerinin toplanması amacıyla “Dağıtımcı Liderlik Envanteri” ve “Yenilikçi İş Davranışı Ölçeği” kullanılmıştır. Araştırmadaki betimsel istatistikler, korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon analizleri SPSS 29 ve doğrulayıcı faktör analizi de AMOS 22 programları ile gerçekleştirilmiştir. Araştırma sonucuna göre öğretmenlerin dağıtımcı liderlik algıları görece orta düzeyde iken yenilikçi iş davranışı algıları görece yüksek düzeydedir. Ayrıca okul müdürlerinin gösterdikleri dağıtımcı liderlik davranışlarıyla öğretmenlerin yenilikçi iş davranışları arasında orta düzeyde pozitif yönde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Ek olarak dağıtımcı liderliğin okul müdürü ve liderlik ekibi uyumunun birlikte yenilikçi iş davranışının toplam varyansının %26’sını açıkladıkları ve liderlik ekibi uyumunun yenilikçi iş davranışı üzerinde yordayıcılığı en yüksek değişken olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Dağıtımcı Liderlik, Yenilikçi iş davranışı, Öğretmen

Kaynakça

• Abu Nasra, M. & Arar, K. (2019). Leadership style and teacher performance: Mediating role of occupational perception. International Journal of Educational Management, 34(1), 186-202.
• Akman, Y. (2023). Kapsayıcı liderlik ve inovasyon. V. Batdı, & S. Ayaz (Ed.), İnovasyon yönetimi ve inovatif metaverse devrimi içinde (s. 47-67). Ankara: Anı.
• Ayodele, O. & Kehinde, M. (2020). Will shared leadership engenders innovative work behaviors among salesmen toward improved performance? International Journal of Management and Economics, 56(3), 218–229.
• Baloğlu, N. (2016). Okul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkiler. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(4), 1858-1866.
• Bellibaş, M. Ş. & Gümüş, S. (2021). The effect of learning-centred leadership and teacher trust on teacher professional learning: evidence from a centralised education system. Professional Development in Education, 49(5), 925-937. https://doi:10.1080/19415257.2021.1879234
• Birasnav, M., Gantasala, V., & Gantasala, S. (2022). Total quality leadership and organizational innovativeness: The role of social capital development in American schools. Benchmarking: An International Journal, 30(3), 811-833. https://doi.org/10.1108/BIJ-08-2021-0470
• Blau, P. M. (1964). Exchange and power in social life. New York: Wiley.
• Bligh, M. C., Kohles, J., & Yan, Q. (2018). Leading and learning to change: the role ofleadership style and mindset in error learningand organizational change. Journal of Change Management, 18(1), 1-26. https://doi.org/10.1080/14697017.2018.1446693
• Brown, C., MacGregor, S., & Flood, J. (2020). Can models of distributed leadership be used to mobilise networked generated innovation in schools? A case study from England. Teaching and Teacher Education, 94, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.tate.2020.103101
• Burke, C. S., Fiore, S. M., & Salas, E. (2003). The role of shared cognition in enabling shared leadership and team adaptability. C. L. Pearce & J. A. Conger (Ed.), Shared leadership: Reframing the hows and whys of leader-ship içinde (s. 103-121). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Büyükgöze, H., Çalışkan, Ö., & Gümüş, S. (2022). Linking distributed leadership with collective teacher innovativeness: The mediating roles of job satisfaction and professional collaboration. Educational Management Administration & Leadership, https://doi.org/10.1177/17411432221130879
• Büyüköztürk, Ş. (2023). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (30. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Cemaloğlu, N. (2021). Bilimsel araştırma teknikleri ve etik (3. b.). Ankara: Pegem Akademi.
• Cindiloğlu-Demirer, M. (2020). Yapısal ve psikolojik güçlendirmenin kariyer tatmini ve yenilikçi iş davranişi üzerine etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 15(1), 165-184.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2007). Research methods in education (6. b.). London and New York: Routledge Falmer.
• Dağ, A. & Bozkurt, B. (2023). Dağıtımcı liderlik ile algılanan örgütsel destek arasındaki ilişki. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(2), 289-307.
• Diamond, J. B. & Spillane, J. P. (2016). School leadership and management from a distributed perspective: A 2016 retrospective and prospective. Management in Education, 30(4), 147-154.
• Elçi, Ş. (2007). İnovasyon: Kalkınma ve rekabetin anahtarı (2. b.). İstanbul: Tecnopolisgrup.
• Ereş, F. & Akyürek, M. İ. (2016). İlkokul müdürlerinin dağıtılmış liderlik davranışları ile öğretmenlerin iş doyumu algıları arasındaki ilişki düzeyleri. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 427-449.
• Ertürk, R. (2023). Öğretmenlerin psikolojik sermayeleri ve yenilikçi iş davranışları arasındaki ilişki. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(28), 227-247.
• Evers, A.T., Messmann, G. & Kreijns, K. (2023). Distributed leadership, leader-member exchange and innovative work behavior: the mediating role of basic psychological needs satisfaction. Current Psychology. https://doi.org/10.1007/s12144-023-05048-4
• Fan, Z., Li, Y., Wu, Y., Peng, T., Li, S., & Xue, J. (2023). How does distributed leadership promote employees' innovation behavior: mediating role of idiosyncratic deals and moderating role of proactive personality. https://assets-eu.researchsquare.com/files/rs-3200084/v1/1b332875-19a5-4048-8bc2-5e412b638101.pdf?c=1701160667 sayfasından erişilmiştir.
• Gebert, D., Boerner, S., & Kearney, E. (2006). Cross functionality and ınnovation ın new product development teams: a dilemmatic structure and ıts consequences for the management of diversity. European Journal of Work and Organisational Psychology, 15, 431-458.
• Gronn, P. (2002). Distributed leadership as a unit of analysis. The Leadership Quarterly, 13, 423–451.
• Gümüş, S., Bellibaş, M., Esen, M., & Gümüş, E. (2018). A systematic review of studies on leadership models in educational research from 1980 to 2014. Educational Management Administration & Leadership, 46(1), 25-48.
• Hallinger, P. & Kantamara, P. (2000). Educational change: Opening a window onto leadership as a cultural process. School Leadership & Management, 20(2), 189-205.
• Hancıoğlu, Y. & Yeşilaydın, G. (2016). Stratejik yönetimde yeni bir rekabet yaklaşimi: Stratejik inovasyon. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 12(29), 105-124. https://doi.org/10.17130/ijmeb.20162922025
• Harris, A. (2003). Teacher leadership as distributed leadership: heresy, fantasy or possibility? School Leadership & Management: Formerly School Organisation, 23(3), 313-324. https://doi:https://doi.org/10.1080/1363243032000112801
• Harris, A. (2005). Leading or misleading? Distributed leadership and school improvement. Journal of Curriculum Studies, 37(3), 255-265.
• Harris, A. (2007). Distributed leadership: Conceptual confusion and empirical reticence. International Journal of Leadership in Education, 10(3), 315-325.
• Harris, A. (2012). Distributed leadership: Implications for the role of the principal. Journal of Management Development, 31(1), 7-17.
• Harris, A., Leithwood, K., Day, C., & Sammons, P. (2007). Distributed leadership and organizational change: Reviewing the evidence. Journal of Educational Change, 8(4), 337–347.
• Hartley, D. (2007). The emergence of distributed leadership in education: Why now? British Journal of Educational Studies, 55(2), 202-214.
• Hofman, A. & Holzhuter, J. (2012). The evolution of higher education: Innovation as natural selection. A. Hofman & S. Spangehl (Ed.), Innovations in higher education: Igniting the spark for success içinde (s. 3–15). Rowman & Litttlefeld.
• Hulpia, H., Devos, G., & Van Keer, H. (2011). The relation between school leadership from a distributed perspective and teachers’ organizational commitment: Examining the source of the leadership function. Educational Administration Quarterly, 47(5), 728-771.
• IİMEM. (2024). İstatistikler. https://isparta.meb.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Janssen, O. (2000). Job demands, perceptions of effort‐reward fairness and innovative work behaviour. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 73(3), 287-302.
• Kaplan, T. Y. & Yüner, B. (2023). Dağıtımcı liderlik ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi. Karadeniz Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29), 594-612.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemleri: Kavramlar ilkeler teknikler (30. b.). Ankara: Nobel.
• Kline, R. B. (2019). Yapısal eşitlik modellemesinin ilkeleri ve uygulaması (S. Sen, Çev.). Ankara: Nobel.
• Kondakçı, Y., Zaim, M., Beycioğlu, K., Sincar, M., & Uğurlu, C. T. (2016). The mediating roles of internal context variables in the relationship between distributed leadership perceptions and continuous change behaviours of public school teachers. Educational Studies, 42(4), 410-426.
• Leithwood, K., Mascall, B., Strauss, T., Sacks, R., Memon, N., & Yashkina, A. (2007). Distributing leadership to make schools smarter: Taking the ego out of the system. Leadership and Policy in Schools, 6(1), 37-67.
• Liao, S., Liu, Z., Fu, L., & Ye, P. (2019). Investigate the role of distributed leadership and strategic flexibility in fostering business model innovation. Chinese Management Studie, 13(1), 98-112.
• MEB. (2023). Resmi ulusal eğitim istatistikleri 2022/23. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_ 09/29151106_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2022_2023.pdf sayfasından erişilmiştir.
• O'Shea, C. (2021). How relationships impact teacher job satisfaction. International Journal of Modern Education Studies, 5(2), 280-298.
• Özdemir, M. (2012). Dağıtımcı liderlik envanterinin türkçe uyarlaması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(4), 575-598.
• Özdemir, M., Büyükgöze, H., Akman, Y., Topaloğlu, H., & Çiftçi, K. (2023). Shared leadership: reframing the hows and whys of leadership. Journal of Educational Administration, 61(4), 405-422.
• Özdemir, N. (2021). Örgütlerin uzaktan yönetimi. N. Cemaloğlu & N. Gökyer (Ed.), Yönetimde yeni yaklaşımlar içinde (s. 193-210). Ankara: Pegem Akademi.
• Özteber, A. G. (2021). Dönüşümcü liderlik ve yenilikçi iş davranışları arasındaki ilişkide iş becerikliliğinin aracı rolü: Tekstil ve kimya sektörlerinde bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ritchie, R. & Woods, P. (2007). Degrees of distribution: Towards an understanding of variations in the nature of distributed leadership in schools. School Leadership and Management, 27(4), 363-381.
• Scott, S. & Bruce, R. (1994). Determinants of innovative behavior: A path model of individual innovation in the workplace. The Academy of Management Journal, 37(3), 580-607.
• Serdyukov, P. (2017). Innovation in education: what works, what doesn’t, and what to do about it? Journal of Research in Innovative Teaching & Learning, 10(1), 4-33.
• Seashore-Louis, K., & Lee, M. (2016). Teachers’ capacity for organizational learning: The effects of school culture and context. School Effectiveness and School Improvement, 27(4), 534-556.
• Sezgin, O. B. & Aksu, S. G. (2020). Liderin destekleyici sesi ile yenilikçi iş davranışı ilişkisinde uzmanlık ikliminin aracılık rolü. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 38(3), 561-584.
• Sezgin, O. B. & Uçar, Z. (2021). Psikolojik sözleşme ihlali ile yenilikçi iş davranışı ilişkisinde örgütsel sinizmin rolü. Yönetim Bilimleri Dergisi, 19(39), 225-248.
• Simmons, S. V. & Yawson, R. M. (2022). Developing leaders for disruptive change: An inclusive leadership approach. Advances in Developing Human Resources, 24(4), 242-262.
• Spillane, J. P., Halverson, R., & Diamond, J. (2004). Towards a theory of leadership practice: A distributed perspective. Journal of Curriculum Studies, 36(1), 3-34.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Thurlings, M., Evers, A., & Vermeulen, M. (2015). Toward a model of explaining teachers’ innovative behavior: A literature review. Review of Educational Research, 85(3), 430-471.
• Töre, E. (2019). Öğretmenlerin yenilikçi iş davranışı düzeylerinin belirlenmesi ve çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Turkish Studies Educational Sciences, 14(4), 1761-1773.
• Turgut, M. (2014). Algılanan örgütsel desteğin işletme performansına etkisinde iç girişimciliğin aracılık rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(3), 29-62.
• Turgut, E. & Beğenirbaş, M. (2013). Çalışanların yenilikçi davranışları üzerinde sosyal sermaye ve yenilikçi iklimin rolü. KHO Bilim Dergisi, 23(2), 101-124.
• Uçar, R. (2015). İlkokul müdürlerinin dağıtımcı liderlik davranışları ile öğretmenlerin motivasyon ve yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişki (Diyarbakır ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Williams, H. S. (2009). Leadership capacity – A key to sustaining lasting improvement. Education, 130(1), 30–41.
• Yakut-Özek, B. & Büyükgöze, H. (2023). Dağıtımcı liderlik ve iş doyumu ilişkisinin incelenmesi: Öğretmen özyeterliği ve işbirliğinin aracı rolleri. Eğitim ve Bilim, 48(213), 255-277.
• Yalçın, M. T., Çoban, Ö., Koçak, Ö. & İncedal, A. (2023). Dağıtımcı liderlik ve sosyal sermaye bağlamında örgütsel yenilikçilik. International Journal of Eurasia Social Sciences (IJOESS), 14(52), 687-705.
• Yıldırım, N. (2017). Distributed leadership: A conceptial framework. International Journal of Field, 3(2), 18-25.