AN EXAMINATION OF THE MATHEMATICS LITERACY PROFICIENCY LEVELS OF 7TH AND 8TH GRADE STUDENTS IN TERMS OF VARIOUS VARIABLES

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 61 - 81, 27.05.2025

Damla Sönmez

Öz

The aim of this study is to examine the mathematical literacy proficiency levels of 7th and 8th-grade middle school students and to compare them based on variables such as gender, grade level, and report card scores. In line with the purpose of the study, the survey research method, one of the methods used in quantitative research, was employed. The sample of the study consists of 104 7th and 8th-grade students enrolled in middle school during the 2021-2022 academic year. The data collection tools used in the study include a demographic information questionnaire and the PISA mathematical literacy test. Based on the findings of the study, it was concluded that students' mathematical literacy proficiency levels remained at or below the minimum level and that gender, grade level, and report card scores did not affect their mathematical literacy proficiency levels. The study concludes with recommendations for researchers planning to conduct further studies on this topic, suggesting that future research should involve a larger sample size, further investigate the impact of gender, report card scores, and grade level on mathematical literacy proficiency, and raise awareness among middle school mathematics teachers regarding students' mathematical literacy proficiency levels.

Anahtar Kelimeler

Mathematical Literacy , Secondary School , Student , PISA , Proficiency Level

ORTAOKUL 7. VE 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN MATEMATİK OKURYAZARLIĞI YETERLİK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Öz

Bu araştırmanın amacı, ortaokul 7. ve 8. sınıfta öğrenim görmekte olan öğrencilerin matematik okuryazarlığı yeterlik düzeylerinin incelenmesi ve cinsiyet, sınıf seviyesi, karne puanı değişkenlerine göre karşılaştırılmasının yapılmasıdır. Araştırmanın amacı doğrultusunda nicel araştırmalarda kullanılan yöntemlerden biri olan tarama çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın örneklemini ortaokulda 2021-2022 eğitim öğretim yılında öğrenim görmekte olan 104 7. ve 8. sınıf öğrencisi oluşturmaktadır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçları demografik bilgiler anketi ve PISA matematik okuryazarlığı testidir. Araştırmanın bulgularından elde edilen sonuçlar doğrultusunda öğrencilerin matematik okuryazarlığı yeterlik düzeylerinin asgari düzey ve altında kaldığı, cinsiyetin, sınıf düzeyinin ve karne puanlarının matematik okuryazarlığı yeterlik düzeylerini etkilemediği sonucuna ulaşılmıştır. Araştırma bu konu hakkında daha sonra araştırma yapmayı planlayan araştırmacılara yönelik; araştırmanın örnekleminin daha genişletilerek yapılması, cinsiyet, karne notu ve sınıf seviyesinin matematik okuryazarlığı yeterlik düzeylerini etkileyip etkilemediğine dair daha fazla araştırma yapılmasına ve ortaokul matematik öğretmenlerinin matematik okuryazarlığı yeterlik düzeyleri hakkında bilgi sahibi olmalarına gerek olduğuna yönelik önerilerde bulunularak sonlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Matematik Okuryazarlığı , Ortaokul , Öğrenci , PISA , Yeterlik Düzeyi

Kaynakça

• Aksu, N. (2019). Farklı ülkelerden PISA sınavına katılan öğrencilerin matematik okuryazarlığını etkileyen faktörlerin tahmin edilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın Adnan Menderes Üniversitesi, Aydın.
• Altun, M. (2020). Matematik okuryazarlığı el kitabı: Yeni nesil soru yazma ve öğretim düzenleme teknikleri. Aktüel Yayınları.
• Altun, M., & Bozkurt, I. (2017). Matematik okuryazarlığı problemleri için yeni bir sınıflama önerisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 42(190), 171-188. doi: 10.15390/EB.2017.6916.
• Altun, M., & Gürbüz, M. Ç. (2019). PISA uygulamalarının tanıtımı. S. Çepni (Ed.). PISA ve TIMMS mantığını ve sorularını anlama: (Yeni nesil matematik, fen bilimleri ve Türkçe sorularıyla destekli) (ss. 1-16). Pegem Akademi.
• Arcan, H. C., & Şahin, Ç. (2020). Sınıf öğretmenlerinin matematik öğretimine yönelik yeterlik inançları. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 827-846. doi: 10.26468/trakyasobed.754349
• Azapağası-İlbağı, E. (2012). PISA 2003 matematik okuryazarlığı soruları bağlamında 15 yaş grubu öğrencilerinin matematik okuryazarlığı ve tutumlarının incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Balcı, A. (2016). Sosyal bilimlerde araştırma: Yöntem, teknik ve ilkeler. Pegem Akademi.
• Bozkurt, I. (2019). Matematik okuryazarlığı konusunda yetiştirilen öğretmenlerin öğrencilerinde matematik okuryazarlığının gelişiminin incelenmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Bursal, M. (2023). SPSS ile temel veri analizleri. Anı Yayıncılık.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı: İstatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum. Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2021). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Pegem Akademi.
• Çam, A. (2014). 9. sınıf öğrencilerinin PISA matematik testi başarı düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• Çapar, B., & Gürdal, O. (2001). Kütüphanecilik bölümü öğrencilerinin okuryazarlık durumu üzerine bir araştırma. Türk Kütüphaneciliği, 15(4), 407-418.
• Çepni, S. (2018). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş. Celepler Matbaacılık Yayın ve Dağıtım.
• Çoban, M. (2018). PISA 2012 bağlamında 9. sınıf öğrencilerinin matematiksel okuryazarlığının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Dane, A. (2005). Differences in mathematics anxiety by sex, program, and education of university mathematics students in Turkey. Psychological Reports, 96(2), 422-424. doi: 10.2466/PR0.96.2.422-424
• Demircioğlu, G. (2015). Geçerlik ve Güvenirlik. E. Karip (Ed.). Ölçme ve Değerlendirme (ss. 89-120). Pegem Akademi.
• Efe-Çetin, K. (2019). 9. sınıf öğrencilerinin matematiksel okuryazarlıklarının öğrenme stilleri, akademik başarıları ve cinsiyetlerine göre incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Erol, M. (2015). Modelleme etkinliklerinin 9. sınıf öğrencilerinin matematiksel okuryazarlıkları ve inançları üzerine etkisi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Gülleroğlu, H. D. (2017). PISA 2012 matematik uygulamasına katılan Türk öğrencilerin duyuşsal özelliklerinin cinsiyete göre ölçme değişmezliğinin incelenmesi. GEFAD, 37(1), 151-175.
• Güneş, G., & Gökçek, T. Öğretmen adaylarının matematik okuryazarlık düzeylerinin belirlenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (20), 70-79.
• Iji, C. O., & Abah, J. A. (2017). Exploring gender differences in graduation proficiency in mathematics education using a Markov Chain Model: Implications for economic growth in Nigeria. International Journal of Educational Excellence, 3(2), 75-86. doi: 10.18562/IJEE.028
• Kabael, T., & Barak, B. (2016). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının matematik okuryazarlık becerilerinin PISA soruları üzerinden incelenmesi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 7(2), 321-349. doi: 10.16949/turcomat.73360
• Karadavut, T. (2020). Parametrik olmayan (non-parametrik) istatistik yöntemleri. F. Orçan (Ed.). Sosyal bilimlerde istatistik Excel ve SPSS uygulamaları (ss. 221-258). Anı Yayıncılık.
• Karasar, N. (2019). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Nobel Yayın Dağıtım.
• Köse, E. (2015). Bilimsel araştırma modelleri. R. Y. Kıncal (Ed.). Bilimsel araştırma yöntemleri (ss. 99-124). Nobel Yayıncılık.
• Kükey, E. (2013). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlık düzeylerinin matematik başarılarına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2005). OECD PISA – 2003 araştırmasının Türkiye ile ilgili sonuçları: PISA 2003 projesi ulusal nihai rapor. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2003-Ulusal-Nihai-Rapor.pdf’den alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2010a). PISA 2006 projesi ulusal nihai rapor. http://pisa.meb.gov.tr/eski%20dosyalar/wp-content/uploads/2013/07/PISA2006-Ulusal-Nihai-Rapor.pdf’den alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2010b). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı PISA 2009 ulusal ön raporu. http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2013/07/PISA-2009-Ulusal-On-Rapor.pdf’den alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2015). PISA 2012 araştırması ulusal nihai rapor. http://pisa.meb.gov.tr/?page_id=22’den alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2016). PISA 2015 ulusal raporu. http://odsgm.meb.gov.tr/test/analizler/docs/PISA/PISA2015_Ulusal_Rapor.pdf’den alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2019). PISA 2018 Türkiye ön raporu. http://www.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2019_12/03105347_PISA_2018_Turkiye_On_Raporu.pdf’den alınmıştır.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB]. (2023). PISA 2022 Türkiye raporu. https://pisa.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_01/26152640_pisa2022_rapor.pdf’den alınmıştır.
• Organisation for Economic Co-operation and Development [OECD]. (2009). Take the test sample questions from OECD’s PISA assessments. Retrieved from https://www.oecd.org/pisa/pisaproducts/Take%20the%20test%20e%20book.pdf
• Özgen, K., & Bindak, R. (2008). Matematik okuryazarlığı öz-yeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 16(2), 517-528.
• Özgen, K., & Kutluca, T. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığına yönelik görüşlerinin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (10), 1-22.
• Pallant, J. (2020). SPSS kullanma kılavuzu: SPSS ile adım adım veri analizi. (Çev. S. Balcı ve B. Ahi). Anı Yayıncılık. (Eserin orijinali 2002’de yayımlanmıştır).
• Peterson, K., Burton, G., & Baker, D. (1983). Geometry student’ role-specific concept: Success, teacher, and sex differences. Journal of Educational Research, 77(2), 122-126. doi: 10.1080/00220671.1983.10885509
• Rafiepour-Gatabi, A., Stacey, K., & Gooya, Z. (2012). Investigating grade nine text book problems for characteristics related to mathematical literacy. Mathematics Education Research Journal, 24(4), 403-421. doi: 10.1007/s13394-012-0052-5
• Sarouphim, K. M., & Chartouny, M. (2017). Mathematics education in Lebanon: Gender differences in attitudes and achievement. Eductional Studies in Mathematics, 94(1), 55-68. doi: 10.1007/s10649-01-9712-9
• Sönmez, D. (2022). PISA matematik okuryazarlığı sorularının farklı açılardan kritik edilmesi (Yayınlanmamış doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Şimşek, H., Şahinkaya, N., & Aytekin, C. (2017). İlköğretim öğrencilerinin matematik kaygılarının ve matematik dersine yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi (EFMED), 11(2), 82-108.
• Tuncer, M. (2020). Nicel araştırma desenleri. B. Oral ve A. Çoban (Ed.). Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (ss.205-228). Pegem Akademi.
• Tutar, H., & Erdem, A. T. (2022). Örnekleriyle bilimsel araştırma yöntemleri ve SPSS uygulamaları. Seçkin Akademi ve Mesleki Yayınlar.
• Türkmenoğlu, M., & Yurtal, F. (2020). An investigation of elementary school students’ anxiety levels toward mathematics and their perceptions of self-efficacy. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 49(2), 628-650. doi: 10.14812/cufej.733968
• Uğurel, I., & Moralı, S. (2006). Karikatürler ve matematik öğretiminde kullanımı. Milli Eğitim Dergisi, 34(170), 1-10.
• Uysal, E. (2009). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlık düzeyi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Eskişehir.
• Uysal, E., & Yenilmez, K. (2011). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik okuryazarlığı düzeyi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 1-15.
• Yenilmez, K., & Ata, A. (2013). Matematik okuryazarlığı dersinin öğretmen adaylarının matematik okuryazarlığı özyeterliğine etkisi. The Journal of Academic Social Science Studies (JASSS), 6(2), 1803-1816. doi: 10.9761/jasss_675