John Osborne‟un Öfke‟sinde “Öfkeli Genç Adam” Jimmy Porter

Yıl 2010, Sayı: 16, 44 - 58, 27.12.2011

Arpine Mızıkyan

Öz

John Osborne‟nun Öfke adlı oyunu, ilk sahne gösteriminden sonra oldukça ateşli
tartışmalara neden olmuştur. Oyunla ilgili dile getirilen tüm olumlu ya da olumsuz eleştirilerin
bile ortak bir noktası vardır: Bir ay içerisinde yazılan bu oyunun İngiliz sahnesinde yeni bir
dönemin habercisi olması. Öfke oyununun yeni bir toplumsal bilinci sahneye taşımasına ek
olarak, “öfkeli genç adamlar” diye anılan akıma öncülük ettiğini söylemek gerekir. Bir
eleştirmene göre, Osborne‟un kahramanı Jimmy Porter, dinmek bilmeyen öfkesiyle öfkeli
tiyatroyu başlatmıştır.
Oyunda mutsuz, ümitsiz ve hayal kırıklığına uğramış, sıkıntı ve endişeleri olan, düzene
ve düzenin temsil ettiklerine ve özellikle burjuva sistemine ve burjuva ahlakına karşı gelen
genç bir neslin resmi çizilir.
Jimmy işçi sınıfından gelen, ve üniversite mezunu olduğu halde arkadaşı Cliff ile semt
pazarında şeker satan, zeki, öfkeli ve ağzı son derece kalabalık yirmi beş yaşlarında genç bir
adamdır. Zaten oyunun büyük bir bölümü onun tiratlarından oluşur. İngiltere‟nin iç
kısımlarında, tek odalı çatı katı bir dairede, üst sınıfa mensup bir ailenin kızı olan karısı
Alison ile yaşamaktadır. Osborne‟nun, zamanın toplumsal, siyasi ve ekonomik yapısını
tiyatroyu bir araç olarak kullanarak hicvettiği Öfke oyununda, başkahramanı Jimmy Porter
için, ne etrafındaki dünyada ne de kendi içinde tutunacak bir anlam kalmamıştır. Öfke içinde
geçmişe bakarken, düşünebileceği olumlu ve yapıcı hiçbir şey göremez.

Anahtar Kelimeler

Savaş sonrası İngiliz tiyatrosu, John Osborne, Öfkeli genç kuşak

Kaynakça

• Beckett, Samuel. The Complete Dramatic Works. London, Boston: Faber and Faber, 1986.
• Can, Şefik. Klasik Yunan Mitolojisi. 4. Basım, (İstanbul: İnkılap Kitabevi, tarih yok).
• Cevat, Çapan. Değişen Tiyatro. İstanbul: Metis Yayınları, 1992.
• Dyson, A. E. “Look Back in Anger,” Modern British Dramatists: A Collection of Critical Essays. Ed. John Russell Brown. Englewood Cliffs, N. J.: Prentice- Hall, Inc, 1968.
• Kennedy, X. J. and Dana Gioia. Literature: An introduction to Fiction Poetry and Drama, Sixth Edition. New York: HarperCollins, 1995.
• Morgan, Kenneth O. Ed. The Oxford History of Britain, Oxford: Oxford University Press, 1988.
• Osborne, John. Öfke: (Look Back In Anger) Oyun Üç Perde. Çevirenler: Ümit Tarakçı–Turgay Gönenç. İstanbul: Ataç Kitabevi, 1967.
• Styan, J. L. The English Stage: A History of Drama and Performance. Great Britain: Cambridge University Press, 1996. Modern Drama in Theory and Practice, Volume 1: Realism and Naturalism. Cambridge: Cambridge University Press, 1981.
• Taylor, John Rusell. Anger and After: A Guide to the New British Drama. London: Penguin Books Ltd. Harmondsworth, Middlesex, 1963.
• “Angry Young Man” Jimmy Porter in Look Back in Anger by John Osborne