A Postcolonial Approach to Jean Genet’s Screens

Yıl 2019, Sayı: 28, 55 - 71, 20.11.2019

Esma Armağan Ertuğrul

https://doi.org/10.26650/jtcd.648003

Öz

Jean Genet, an “other” himself by birth, deals with “others” just like himself in his works. Genet’s rejection of society, which otherizes himself, is reflected as a bombardment of intensive social criticism in his works. Especially in his late period works, Genet does not only scrutinize the social structure but also sides with “the other” quite actively. Therefore, while Genet meets and supports people, who fight for their rights and freedom across the world, he, on the other hand gets an opportunity to see the hypocrisy of the “West” from the outside. Genet’s Screens is remarkable in the way it reveals this hypocrisy. 

In Screens, which deals with the Algeria’s struggle of freedom from the French occupation, Genet presents a grotesque image of the East based on the European orientalist fiction. Genet, while presenting this grotesque image, makes sure that the reader/audience does not form any identification of any sort in order to maintain the critical outlook constantly. While the prioritization of the intellectuality throughout the play manifests how and in which forms colonial discourse finds a place for itself in a colonized country, it also problematizes social roles and gender. 

The purpose of this paper is to trace the footprints of the colonial discourse and the orientalist fiction in Genet’s play Screens and evaluating the way author handled these issues and themes.

Anahtar Kelimeler

Jean Genet, Screens, postcolonialism, panopticon, gender

Jean Genet’ni̇n Paravanlar Adlı Oyununa Postkolonyal Bi̇r Bakış

Öz

Kendisi de doğuştan bir öteki olan Jean Genet, eserlerinde kendisi gibi ötekileri ele alır. Genet’nin kendini ötekileştiren toplumu reddedişi, eserlerine yoğun bir toplumsal eleştiri bombardımanı şeklinde yansır. Özellikle geç dönemlerinde yazdığı eserlerle toplumsal yapıyı irdelemekle kalmayan Genet, eylemsel olarak da ötekinin yanında yerini alır. Bu sayede Genet, bir yandan dünyanın pek çok yerinden hakları ve özgürlükleri için savaşan insanlarla tanışıp onlara destek olurken diğer yandan “Batı”nın ikiyüzlülüğünü dışarıdan bir gözle görme olanağı kazanır. Yazarın Paravanlar adlı eseri, bu ikiyüzlülüğü gözler önüne sermesi bakımından dikkate şayandır. 

Fransa işgalindeki Cezayir’in özgürlüğünü kazanma mücadelesini ele alan Paravanlar’da Genet, Avrupalının şarkiyatçı kurgularından yola çıkarak grotesk bir Doğu imajı sunar. Bu yapılırken okuyucunun/seyircinin, oyun kişileriyle arasında bir özdeşlik kurmaması sağlanarak eleştirel bakışın sürekli korunması amaçlanır. Oyun boyunca düşünselliğin ön planda tutulması, sömürgeleştirilen bir ülkede kolonyal söylemin nasıl ve hangi şekillerde kendine yer bulduğunu gözler önüne sererken toplumsal rolleri ve toplumsal cinsiyeti sorgulanır hale getirir. 

Bu çalışmanın amacı, Jean Genet’nin Paravanlar adlı oyunundaki şarkiyatçı kurgularla kolonyal söylemin izlerini sürmek, yazarın bunları ele alış biçimini değerlendirmektir.

Anahtar Kelimeler

Jean Genet, Paravanlar, postkolonyalizm, toplumsal cinsiyet, panoptikon

Kaynakça

• BHABHA, Homi; The Location of Culture, (e-book), 2004, Routledge, London, New York
• BENTHAM, Jeremy; Panopticon or The Inspection House, Verso, 1995, London
• CONNELL, Raewyn; Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum, Kişi ve Cinsel Politika, Çev. Cem Soydemir, Ayrıntı Yayınları, 1998, İstanbul
• DİRLİK, Arif; The Postcolonial Aura: Third World Criticism in the Age of Global Capitalism, Westview Press, 1998
• ESSLİN, Martin; Absürd Tiyatro, Çev. Güler Siper, Dost Kitabevi, 1999, Ankara
• FANON, Frantz; Siyah Deri Beyaz Maskeler, Çev. Cahit Koytak, Encore Yayınları, 2016, İstanbul
• FOUCAULT, Michel; Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, İmge Kitabevi Yayınları, 1992, Ankara
• FOUCAULT, Michel; Özne ve İktidar Seçme Yazılar 2, Çev. Işık Ergüden-Osman Akınhay, Ayrıntı Yayınları, 2014, İstanbul
• GENET, Jean; Açık Düşman, Çev. Sosi Dolanoğlu, Metis Yayınları, 2008, İstanbul
• GENET, Jean; Hırsızın Günlüğü, Çev. Yaşar Avunç, Ayrıntı Yayınları, 2004, İstanbul
• GENET, Jean; Paravanlar, Çev. Sosi Dolanoğlu, Ayrıntı Yayınları, 2007, İstanbul
• JELLOUN, Tahar Ben; Jean Genet: Yüce Yalancı, Çev. Işık Ergüden, Sel Yayıncılık, 2011, İstanbul
• LOOMBA, Ania; Kolonyalizm Postkolonyalizm, Çev. Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, 2000, İstanbul
• MOORE-GİLBERT, Bart; Postcolonial Theory: Contexts, Practices, Politics, Verso, 1997, London
• SAİD, Edward Wadie; Şarkiyatçılık Batı’nın Şark Anlayışları, Çev. Berna Ülner, Metis Yayınları, 2013, İstanbul
• SÖNMEZ, Şinasi; Sömürge Yönetimi Cezayir’de Fransız İdaresi (1830-1962), Pagem Akademi, 2015, Ankara
• SPİVAK, G. C., Madun Konuşabilir mi?, Çev. Dilek Hattatoğlu, Gökçen Ertuğrul, Emre Koyuncu, Dipnot Yayınları, 2016, Ankara
• SPİVAK, Gayatri Chakravorty; Yapısöküm Postkolonyalizm Madunluk, Çev. Soner Torlak, Zoom Kitap, 2017, İstanbul
• YOUNG, Robert; Postkolonyalizm Tarihsel Bir Giriş, Çev. Burcu Toksabay Köprülü, Sertaç Şen, Matbu Kitap, 2016, İstanbul