Nehir Tipi Hidroelektrik Santrallerde Su Darbesine Karşı Alınabilecek Önlemler

Yıl 2012, Cilt: 23 Sayı: 114, 6187 - 6202, 01.07.2012

Melih Çalamak , Zafer Bozkuş

Öz

Su darbesi yaygın olarak hidroelektrik santrallerin (HES) cebri borularında, su dağıtım
şebekelerinde ve boru hatlarında oluşan, zamana bağlı olarak değişen bir hidrolik
problemdir. Yetersiz işletme koşullarından ya da sistemdeki bir arızadan dolayı boru hattı
çökebilir ya da patlayabilir. Bu makalede küçük hidroelektrik santrallerin cebri
borularındaki su darbesi problemlerine karşı alınabilecek önlemler araştırılmıştır.
Çalışmada zamana bağlı değişen akışın doğrusal olmayan kısmi diferansiyel denklemlerini
çözmek için karakteristikler metodunu kullanan bir bilgisayar programı kullanılmıştır. Bir
örnek üzerinde, nehir tipi bir HES’in ani yük atma durumu altındaki su darbesi davranışı
herhangi bir koruyucu önlem olmaksızın ve üç farklı koruyucu önlemle ayrı ayrı analiz
edilmiştir. Alınan önlemler sayesinde cebri boruda oluşan su darbesi basınçlarında büyük
ölçüde düşüş gözlenmiş ve bu önlemlerin etkili ve kullanılabilir oldukları gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Su darbesi, zamana bağlı akış, nehir santralleri, cebri borular, koruyucu önlemler