Occupational Health and Safety Practices in Architectural Restoration and Conservation Projects

Yıl 2020, Cilt: 31 Sayı: 5, 10275 - 10290, 01.09.2020

İbrahim Uzun Deniz Öztürk Gürkan Emre Gürcanlı

https://doi.org/10.18400/tekderg.590368

Cited By: 4

Öz

Preservation of
historic buildings with their original state and conveyance that heritage to
the next generations is the ultimate aim of the restoration projects.
Restoration works requires special professional skills and the particular risks
of these projects oblige peculiar occupational health and safety measures.
Although, in Turkey, the architectural restoration works are regarded as a part
of construction industry according to the legislation, research upon peculiar
occupational health and safety measures are not sufficient. In this study,
possible risks during architectural restoration projects were examined and
those risks were classified as physical, chemical, biological and ergonomical
risks according to legislative obligations as well as the data obtained from
site observations. After the discussions upon these risks, a risk assessment
guide and flowchart were established for healthy and safe restoration work.

Anahtar Kelimeler

Construction Industry, Architectural Restoration, Occupational Health and Safety, Risk Analysis

Mimari Restorasyon ve Konservasyon Projelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Uygulamaları

Öz

Tarihi eser ve dokuların özgün
biçimleriyle korunarak, gelecek kuşaklara aktarılması restorasyon projelerinin
nihai hedefidir. Restorasyon işlerinin kendine özgü yapısı, özel bir uzmanlık
gerektirmekte ve bu projelere özgü riskler özgün işçi sağlığı ve iş güvenliği
önlemlerini zorunlu kılmaktadır. Türkiye’de mevzuata göre mimari restorasyon
faaliyetleri inşaat sektörünün bir parçası olarak ele alınsa da, restorasyon
alanına özgü işçi sağlığı ve iş güvenliği önlemlerine dair çalışmalar
yetersizdir. Bu çalışmada, mimari restorasyon faaliyetleri sırasında karşılaşılması
olası riskler incelenmiş ve riskler mevzuat zorunlulukları ve saha gözlemlerine
dayalı veriler ışığında fiziksel, kimyasal, biyolojik ve ergonomik tehlikeler
bakımından sınıflandırılmıştır. Bu risklere ilişkin tartışmaların ardından,
sağlıklı ve güvenli bir mimari restorasyon çalışması için risk değerlendirme
rehberi ve akış şeması oluşturulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

İnşaat Sektörü, mimari restorasyon, işçi sağlığı ve iş güvenliği, risk analizi

Kaynakça

• [1] Ahunbay, Z., Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, Yapı Yayın, İstanbul, 2004.
• [2] UNESCO, Kültür Varlıklarının Uluslararası Mübadelesine İlişkin Tavsiye Kararı, Nairobi, 1976
• [3] 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, 23 Temmuz 1983, T.C. Resmi Gazete, sayı 18113
• [4] Burden, E.E., Illustrated Dictionary of Architectural Preservation: Restoration, Renovation, Rehabiltation, Rese, McGraw-Hill, 2004.
• [5] Zakar,L., Eyüpgiller, K.K., Mimari Restorasyon Koruma Teknik ve Yöntemleri, İstanbul, 2015.
• [6] Yapı İşlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetmeliği, 05/10/2013 tarihli ve 28786 sayılı Resmi Gazete http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/10/20131005-2.htm, Erişim Tarihi: 30.03.2019.
• [7] Gürcanlı G.E., İnşaat Şantiyelerinde Bulanık Kümeler Yardımıyla İş Güvenliği Risk Analizi Yöntemi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2006.
• [8] Kocaman, İ., Okuyucu, D., Kazaz, İ., Tarihi Yapı Malzeme Özelliklerinin Dinamik Parametrelerle Belirlenmesi: Lala Paşa Camii Örneği, Teknik Dergi, 30 (3), 9125-9146, 2019.
• [9] DIN EN 12811 Standardı
• [10] Tozla Mücadele Yönetmeliği, 05/11/2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmi Gazete http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/11/20131105-9.htm, Erişim Tarihi: 08.07.2019.
• [11] Atabey, Eşref. (2009). Türkiye’de Asbest, Eriyonit, Kuvars ve Diğer Mineral Tozları ve Etkileri, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü
• [12] Türk Toraks Derneği, Akciğerde Toz Birikmesi: Pnömokonyoz, https://www.toraks.org.tr/news.aspx?detail=2578, Erişim tarihi:06.09.2019
• [13] Bazı Tehlikeli Maddelerin, Müstahzarların ve Eşyaların Üretimine, Piyasaya Arzına ve Kullanımına İlişkin Kısıtlamalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 21/11/2014 tarihli ve 29182 sayılı Resmi Gazete http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/11/20141121-6.htm, Erişim Tarihi: 08.07.2019
• [14] Akboğa, Ö., Baradan, S., Asbestin İnşaat Sektöründeki Yeri ve Maruziyetin Önlenmesi, Türkiye Mühendislik Haberleri, 469-6/2011-5
• [15] Asbestle Çalışmalarda Sağlık ve Güvenlik Önlemleri Yönetmeliği, 25/01/2013 tarihli ve 28539 sayılı Resmi Gazete http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2013/01/20130125-24.htm, Erişim Tarihi: 08.07.2019
• [16] Özbolat, G., & Tuli, A., Ağır Metal Toksisitesinin İnsan Sağlığına Etkileri, Arşiv Kaynak Tarama Dergisi, 25(4), 502-521, 2016.
• [17] https://www.livescience.com/65451-notre-dame-sky-high-lead-levels.html, Erişim Tarihi: 08.07.2019
• [18] Kuzucuoğlu, A.H, Karatepe, Y., Tümer, E., Koruma Altındaki Binalarda Sağlık-Güvenlik Parametreleri Açısından Tehlike Etmenleri, Uluslararası Hakemli Beşeri ve Akademik Bilimler Dergisi, Ekim/Kasım/Aralık-Sonbahar Dönemi, 4, 14, 2015.
• [19] Sesigür, H., Çelik, O.C., Çılı, F., Tarihi Yapılarda Taşıyıcı Bileşenler, Hasar Biçimleri, Onarım ve Güçlendirme, İMO İstanbul Bülten, 89, 10-21, 2007.
• [20] Halifeoğlu, F.M, Noyan, C., Halifeoğlu, Z., Tarihi Malabadi Köprüsü’nün Restorasyon Çalışmasında Kullanılan İskele Sisteminin Özellikleri ve Korumadaki Önemi, Uluslararası Katılımlı 6. Tarihi Yapıların Korunması ve Güçlendirilmesi Sempozyumu, 579-587, Trabzon, 2017.
• [21] Provincial, A. F., & Collaboration, T., Standards and Guidelines for the Conservation of Historic Places in Canada, 2014.
• [22] Uzun M., Gurcanli G.E., Change in Occupational Health and Safety Management System: ISO 45001, 5th International Project and Construction Management Conference, IPCMC2 018,16-18 November 2018
• [23] Yilmaz F, Alp S., (2016)Underlying Factors of Occupational Accidents: The Case of Turkey, Open Journal of Safety Science and Technology, 2016, 6, 1-10
• [24] Uzun M., Gürcanlı G.E, (2016)İnşaatlarda İşçi Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi, Türkiye Mühendislik Haberleri Dergisi, TMH 489-2016/1, Page No: 20-27