Advanced Reader and the Education of Metacognitive

Yıl 2012, , 158 - 177, 01.03.2012

Murat Özbay Mehmet Ali Bahar

https://doi.org/10.7884/teke.26

Cited By: 3

Öz

The most frequently applied individual skill is reading comprehension. The reading skills are being redefined several times by changing in World and society’s expctations. Education and literary world of the areas are the first at the redefined areas on reading skills. In each field reading is a purpose, as well as a tool. Therefore, the developments in reading influenced the fields or composed of. By showing identification on the reading skills, we can see who is the advanced reader and what are the advanced reading skills on the scale of history and modern age. Today, “metacognition” is a individual teaching strategies in education of mother tongue. We describe a metacognitive advanced reader, who can know his/her learning style, and use learning methods and tecniques which are suitable for his/her learning style. A metacognitive advanced reader can choose learning objects and plan, trace, kontrol and evaluate own learning process.We expect to catch a developing in reading skills when a person use metacognitive strategies. In this study, an interdisciplinary approach of education and literature in what is expected since the act of reading and skills in these two areas mentioned today “advanced reader” and what are the characteristics similar to the reader who use metacognitive skills. The aim of the present study is to constribute the train a advanced readers who use metacognitive strategies.

Anahtar Kelimeler

Reading, the advanced reader, metacognitive. education.

İleri Okur ve Üstbiliş Eğitimi

Öz

Çağın, toplumun ve dünyanın bireyden beklentilerinin değişmesiyle bireyin sıkça başvurduğu okuma becerisinin tarihten günümüze birçok kez yeniden tanımlandığı görülür. Okuma becerilerinin yeniden tanımlandığı alanların başında eğitim ve edebiyat dünyası gelir. Her iki alanda da okuma hem bir amaç hem de bir araçtır. Bu nedenle, okuma alanında yaşanan gelişmelerin tamamı ya bu alanlardan kaynaklanmış ya da bu alanları etkilemiştir. Okuma becerileriyle ilgili olarak öne çıkan tanımlamaların betimlenmesiyle, tarihten günümüze okumadan neler beklendiği büyük ölçüde anlaşılabilir ve günümüz okurunun sahip olması gereken becerilerin bir çerçevesi çizilebilir. Günümüzde, ana dili öğretiminde üzerinde durulan kavramlardan biri de “üstbiliş”tir. Üstbiliş stratejilerini kullanan birey ana dili öğrenimi sürecinde, kendi öğrenme biçimini tanıyan, buna göre yöntem, teknik ve malzemeleri seçebilen, öğrenme sürecini planlayabilen, izleyebilen, denetleyebilen ve değerlendirebilen biridir. Üstbiliş becerilerini edinmiş bireyin, hayatın her alanında kullandığı okuma becerilerini de geliştirmiş olması beklenir. Bu çalışmada, disiplinler arası bir yaklaşımla eğitim ve edebiyat alanlarında okuma eyleminden tarihten bu yana neler beklendiği ve bu iki alanda günümüzde becerileri sıralanan “ileri okur” ile üstbiliş becerilerini kullanan okurun benzer özelliklerinin neler olduğu betimlenerek, Türkçe öğretiminde üstbiliş stratejilerini edinmiş bir ileri okur yetiştirmede neler yapılabileceğine dair öneriler sunmak amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuma, ileri okur, üstbiliş, eğitim.

Kaynakça

• Akyol, H. (2003). Metinlerden Anlam Kurma. TÜBAR, 12, 49-58.
• Baltacıoğlu, İ. H. (1938). Toplu Tedris İçtimai Mektep Prensiplerine Göre. İstanbul: Sebat.
• Blomm, B. (1979). İnsan Nitelikleri ve Okulda Öğrenme (çev. D. A. Özçelik). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı.
• Cemiloğlu, M. (2009). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi Yeni Programa Uyarlanmış. Bursa: Alfa Aktüel.
• Çifçi, M. (2006). Türkçe Öğretiminin Sorunları, Türkçenin Çağdaş Sorunları (ed. G. Gülsevin-E. Boz). Ankara: Gazi. 77-134.
• Çifçi, M. (2010). Dil Öğretimi, Dil ve Edebiyat Öğretim Yöntemleri (ed. İ. Çetin). Ankara: Nobel. 107-158.
• Facione, P. A. (2006). Critica Thinking: What It Is and Why It Counts. http://www.insightassessment.com/pdf_files/what&why2006.pdf (11.10.2007).
• Flavell, J. H. (1979). Metacognition and cognitive monitoring: A new area of cognitive developmental inquiry. American Psychologist, 34(10), 906-911.
• Göktürk, A. (1979). Okuma Uğraşı. İstanbul: Çağdaş.
• Günay, D. (2008). Neyi, Nasıl Okuruz ya da Okumalıyız? Süleyman Demirel Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Hakemli Dergisi, 2, 1-13.
• Günay, M. (2002, Mayıs/Temmuz). Düşünce ve Kültür Tarihinde Hermeneutik Gelenek. Doğu-Batı Dergisi (Yeni Düşünce Hareketleri).
• Güneş, F. (2004). Okuma-Yazma Öğretimi ve Beyin Teknolojisi. Ankara: Ocak Yayınları.
• Güneş, F. (2007). Türkçe Öğretimi ve Zihinsel Yapılandırma. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Güneş, F. (2012, 02 22). Okur-Yazarlık Kavramı ve Düzeyleri. Ankara Üniversitesi Açık Arşiv: http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/40/491/5760.pdf.
• Kıran, Z. ve Eziler Kıran, A. (2007). Yazınsal Okuma Süreçleri. İstanbul: Seçkin Yayıncılık.
• Kültür Bakanlığı. (1936). İlkokul Programı. İstanbul: Devlet Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1948). İlk Okul Programı. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1968). İlkokul Programı. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı ve Kılavuzu, Ankara.
• Millî Eğitim Bakanlığı, EARGED. (2009). PISA 2009 Ulusal Ön Raporu, Ankara.
• Locke, J. (1934). An Essay Concerning Human Understanding. Oxford: Clarendon Press.
• Lucangeli, D., & Cornoldi, C. (1997). Mathmetics and metacognition: What is the nature of relationship? Mathematical Cognition, 3(2), 121-139.
• Ögeyik, M. C. (2008). Metinlerarasılık ve Yazın Eğitimi. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Özbay, M. (2006). Türkçe Özel Öğretim Yöntemleri 1. Ankara: Öncü Kitap.
• Özbay, M. (2011). KKTC Ortaokul Öğrencilerinin Okuma ve Yazma Becerileri. Ankara: Öncü Kitap.
• Özsoy, G. (2008). “Üstbiliş”. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Güz, 6 (4), 713-740.
• Rifat, S. (1993). Metni Kim Oluşturur? Yazar mı? Okur mu? Kuram, 3, 17.
• Rifat, S. (1994). Metnin İçindeki Okur. Kuram, 5, 23-24.
• Sarar Kuzu, T. (2004). “Etkileşimsel Model’e Uygun Okuma Öğretiminin Türkçe Bilgilendirici Metinleri Anlama Düzeyine Etkisi”, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 37(1), 55-57.
• Sever, S. (2000). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı.
• Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Shunk, D. H. (2009). Öğrenme Teorileri. (çev. Muzaffer Şahin). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Temizyürek, F. ve Balcı, A. (2006). Cumhuriyet Dönemi İlköğretim Okulları Türkçe Programları. Ankara.
• Tosunoğlu, M. (2002). Türkçe Öğretiminde Okuma Alışkanlığı ve Çocukların Okuma Eğilimleri. Türk Dili, 609, 567-584.
• Tunç Opperman, S. (1994). I. A. Richards’tan Wolfgang Iser’e: Okur Merkezli Eleştiri ve Okuma Kuramının Gelişimi. Kuram, 14, 32-38.
• Tural, S. (1992). Sorularla Cevaplarla Kültür. Ankara: Edebiyat, Dil, Ecdad.
• Türk Dil Kurumu. (2009). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Uçan, H. (2008). Dilbilim-Göstergebilim ve Edebiyat Eğitimi. Ankara: Hece Yayınları.
• Vacca, R. T. vd., (2006). Reading and Learning to Read, Boston: Pearson Education.