Öz
This article includes explanation notes on some ancient Turkic scripts written in runic alphabet and found in Altay, Yenisey and Mongolia regions. In this article, it is asserted that the word igen < iŋ en found in Altay script means “she-camel”; the word azıglıg tonuz found in Yenisey scripts means “boar”; the expression tokuz o-g-ad-ma-dı-m found four of Yenisey scripts can be translated as “I did not allow nine tribes”. In addition, some explanations on the word found in Bugut scripts and read as aşinas by some researches take place in this article.
Anahtar Kelimeler
Altay scripts Yenisey scripts Mongolia scripts Kalbak-Taş scripts Bugut scripts.
Kaynakça
- AYDIN, E. (2013). Yenisey Yazıtları. Ankara.
- AYDIN, E. (2013). Yenisey Yazıtlarındaki Tek Örnekler. Türkbilig, Türkoloji Araştırmaları, 26, Güz, 2013, 37-49.
- COLDASBEKOV, M. ve SARTKOJAULI, H. (2005). Orhon Eskertkişterining Tolık Atlası. Astana.
- COLDASBEKOV, M. ve SARTKOJAULI, H. (2006). Atlas Orhonskih Pamyatnikov. Astana. ERDAL, M. (1991). Old Turkic Word Formation. A Functional Approach to the Lexicon. I-II, Wiesbaden.
- KLYAŞTORNIY, S. G. ve LİVŞİÇ, V. A. (1992). Bugut’taki Sogtça Kitâbeye Yeni Bir Bakış. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1987, Ankara, 1992, 201-241.
- KORMUŞİN, İ. V. (1997). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii. Tekstı i issledova–niya. Moskova. MORİYASU, T., SUZİKİ, K., SAİTO, Sh., YUDONG, B. ve TAMURA, K. Shine Us hibun tekisto sai kaitei ban = Revised Edition of Shine-Usu Inscription (= Şine-Usu yazıtının gözden geçirilmiş yayımı).
- ORKUN, H. N. (1939). Eski Türk Yazıtları, II. İstanbul.
- ÔSAWA, T. (2006-2007). Mongolia No İkhe-Askhete Gazô Meibun No Bungengakuteki Saikentô -2006 / 2007 Nendo No Nachi Mô Godô Chôsa o Tôshite Mita (= The Philological Reconsideration of the İkhe-Askhete Inscription: Based on MongolianJapanese Joint Researches in 2006 and 2007 (= 2006 ve 2007 yıllarındaki Moğol-Japon Ortak Araştırmaları kaynak alınarak İhe-Ashete yazıtının filolojik açıdan tekrar gözden geçirilmesi).
- RADLOFF, W. (1895). Die alttürkische Inschriften der Mongolei. St. Petersburg.
- SERTKAYA, O. F. (2010). Yenisey Yazıtlarından 10, 25, 41, 51, 70, 109 ve 110 Üzerine Etimolojik Açıklamalar ve Düzeltmeler. I. Uluslararası Uzak Asya’dan Ön Asya’ya Eski Türkçe Bilgi Şöleni Sempozyum Bildirileri, 227.-238, Afyon.
- SERTKAYA, O. F. (2008). Yenisey Yazıtlarından 10, 25, 41, 51, 70, 109 ve 110 Üzerine Etimolojik Açıklamalar ve Düzeltmeler. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 39, 209.-228. ŞİMŞEK, Y. (2014). Yenisey Yazıtlarında Ekler. TEKE, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3/1, 29.-67.
- TEKİN, T. (2003). “Altaic Etymologies”. Makaleler, I, 375.
- USEEV, N. (2014). Kalbak Taş XX (A 43) ve Kalbak Taş XXI (A 44) yazıtları ya da eski Türklerde okur yazarlık. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 51, 1-15.
- YOSHİDA, Y. ve MORİYASU, T. (1999). Bugut Inscription. Provisional Report of Researches on Historical Sites and Inscriptions in Mongolia from 1996 to 1998, 122, Osaka.
Öz
Eski Türklerin runik harfli yazıtlarından Altay, Yenisey ve Moğolistan havalisinde bulunanlardan bazıları üzerinde açıklama notları içeren bu makalede Altay yazıtlarında geçen igen < iŋen kelimesinin “dişi deve”; Yenisey yazıtlarında geçen azıglıg tonuz ibaresinin “erkek domuz” olduğu görüşüne yer verilmekte, Yenisey yazıtlarının dördünde geçen tokuz o-g-ad-ma-dı-m ibaresinin “Dokuz kabile olmasına müsaade etmedim” çevirisi üzerinde durulmaktadır. Makalede ayrıca Bugut yazıtında geçen ve bazı araştırmacılar tarafından aşinas şeklinde okunan kelime hakkında da açıklamalara yer verilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Altay yazıtları Yenisey yazıtları Moğolistan yazıtları Kalbak Taş yazıtları Bugut yazıtı.
Kaynakça
- AYDIN, E. (2013). Yenisey Yazıtları. Ankara.
- AYDIN, E. (2013). Yenisey Yazıtlarındaki Tek Örnekler. Türkbilig, Türkoloji Araştırmaları, 26, Güz, 2013, 37-49.
- COLDASBEKOV, M. ve SARTKOJAULI, H. (2005). Orhon Eskertkişterining Tolık Atlası. Astana.
- COLDASBEKOV, M. ve SARTKOJAULI, H. (2006). Atlas Orhonskih Pamyatnikov. Astana. ERDAL, M. (1991). Old Turkic Word Formation. A Functional Approach to the Lexicon. I-II, Wiesbaden.
- KLYAŞTORNIY, S. G. ve LİVŞİÇ, V. A. (1992). Bugut’taki Sogtça Kitâbeye Yeni Bir Bakış. Türk Dili Araştırmaları Yıllığı-Belleten 1987, Ankara, 1992, 201-241.
- KORMUŞİN, İ. V. (1997). Tyurkskiye Yeniseyskiye Epitafii. Tekstı i issledova–niya. Moskova. MORİYASU, T., SUZİKİ, K., SAİTO, Sh., YUDONG, B. ve TAMURA, K. Shine Us hibun tekisto sai kaitei ban = Revised Edition of Shine-Usu Inscription (= Şine-Usu yazıtının gözden geçirilmiş yayımı).
- ORKUN, H. N. (1939). Eski Türk Yazıtları, II. İstanbul.
- ÔSAWA, T. (2006-2007). Mongolia No İkhe-Askhete Gazô Meibun No Bungengakuteki Saikentô -2006 / 2007 Nendo No Nachi Mô Godô Chôsa o Tôshite Mita (= The Philological Reconsideration of the İkhe-Askhete Inscription: Based on MongolianJapanese Joint Researches in 2006 and 2007 (= 2006 ve 2007 yıllarındaki Moğol-Japon Ortak Araştırmaları kaynak alınarak İhe-Ashete yazıtının filolojik açıdan tekrar gözden geçirilmesi).
- RADLOFF, W. (1895). Die alttürkische Inschriften der Mongolei. St. Petersburg.
- SERTKAYA, O. F. (2010). Yenisey Yazıtlarından 10, 25, 41, 51, 70, 109 ve 110 Üzerine Etimolojik Açıklamalar ve Düzeltmeler. I. Uluslararası Uzak Asya’dan Ön Asya’ya Eski Türkçe Bilgi Şöleni Sempozyum Bildirileri, 227.-238, Afyon.
- SERTKAYA, O. F. (2008). Yenisey Yazıtlarından 10, 25, 41, 51, 70, 109 ve 110 Üzerine Etimolojik Açıklamalar ve Düzeltmeler. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 39, 209.-228. ŞİMŞEK, Y. (2014). Yenisey Yazıtlarında Ekler. TEKE, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3/1, 29.-67.
- TEKİN, T. (2003). “Altaic Etymologies”. Makaleler, I, 375.
- USEEV, N. (2014). Kalbak Taş XX (A 43) ve Kalbak Taş XXI (A 44) yazıtları ya da eski Türklerde okur yazarlık. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 51, 1-15.
- YOSHİDA, Y. ve MORİYASU, T. (1999). Bugut Inscription. Provisional Report of Researches on Historical Sites and Inscriptions in Mongolia from 1996 to 1998, 122, Osaka.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Eylül 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 |