Öz
Association to motion of jadid, works of Kazakh figures and A. Baitursynuly are spoken much. This movement of the Grimean Tatar İsmail Gaspraly “Terjiman” newspaper reviews were involved in the process on the hand of the Kazakh steppe. Alash figures equal to the Esat and West, who saw the value of the scientific life of İslam İsmail Gaspraly publications and services always left unattended. The method Usyl-ı Jadid is the development of Baitursynuly and other Kazakh leaders. İn the field of education they prepared text-books. The works of Gaspraly wre the main tool in this work. Baitursynuly wrote about Jadid many books, many articles were published to the newspapers and magazines and he also exchanged views with students. Gritics in the press pages are presented for the comprehensive review of this response. Carrying out the works of Baitursynuly in political direction at the beginning of the XX. century, the population studied spirituality colonized policy is shown public opinion against the government
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABİLKASIMOV, MALKABAKOV, MEKTEPTEGİ, (1993). Ķazaķ Tili Cönindegi Revaluytsiyadan BurınŞı Zerttevler. Almatı: İılım.
- BAZARBAYEV, K. (2012). Jastürikter kozgalısı idealarının Türkistandagı ult azattık kozgalısına ıkpalı:tarihi jane pedagogikalık aspektileri (XIX sonları –XX başları). Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Kazak-Türk Üniversitesi.
- KIDIRAŞAYEV, A. (1995). A. Baytursınulınıñ Ädistemelik Murası. Basılmamış Doktora Tezi, Almatı.
- MEKTEP, A. (2003). Türk Birliğinin Bayraktarı İsmail Bey Gaspıralı ve Kazaklar. İsmail Bey Gaspıralı ve Ziya Gökalp Sempozyumları, Bildiriler, Ankara.
- TOGAN, Z. V. (1969). Hatıralar, Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türklerinin Milli Varlık ve Kültür Mücadelesi. İstanbul.
- www.yayimmeb.gov.tr. AKYÜZ, Y. Resimli İlk Türkçe Alfabe ve Okuma Kitabımız ve Türk Eğitim Tarihindeki Önemi. (Erişim Tarihi: 14.10.2014).
Öz
Makalede Kazak aydınları ve Ahmet Baytursınoğlu’nun Cedit Hareketiyle ilgili çalışmaları ele alınacaktır. Kazakistan’da bu hareket Kırım Tatarı İsmail Gaspıralı’nın “Tercüman” gazetesi sayesinde ve İdil-Ural bölgesinde gelişen Ceditçi düşüncelerin Kazak topraklarında etkili olması nedeniyle tanınmıştı. Kazak aydınları batı ve doğuyu denk tutan, bilimsel İslam’ı hayatın önemine dönüştüren Gaspıralı’yı hep örnek almış ve çalışmalarından yararlanmıştır. Cedit eğitimine destek vermek amacıyla Baytursınoğlu Kazak aydınlarıyla beraber ders kitabı hazırlamıştır. Bu çalışmalarında da Gaspıralı’nın eserleri önemli kaynak olmuştur. Baytursınoğlu cedid konusunu sadece ders kitaplarında değil gazete ve dergi sayfalarında da yayınlamış okuyucularıyla fikir alışverişinde bulunmuştur. Karşı fikir ve tenkit edilen makalelere de yayın aracıyla cevap vererek çalışmalarına açıklık getirmiştir. Cedit hareketini siyasi açıdan da ele alan Baytursınoğlu XX. yüzyıl başlarında halkın maneviyatını sömüren ve sömürtenlerin ilişkilerini incelemiş ve hükümete bu konudaki görüşlerini açıkça ifade etmiştir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- ABİLKASIMOV, MALKABAKOV, MEKTEPTEGİ, (1993). Ķazaķ Tili Cönindegi Revaluytsiyadan BurınŞı Zerttevler. Almatı: İılım.
- BAZARBAYEV, K. (2012). Jastürikter kozgalısı idealarının Türkistandagı ult azattık kozgalısına ıkpalı:tarihi jane pedagogikalık aspektileri (XIX sonları –XX başları). Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Kazak-Türk Üniversitesi.
- KIDIRAŞAYEV, A. (1995). A. Baytursınulınıñ Ädistemelik Murası. Basılmamış Doktora Tezi, Almatı.
- MEKTEP, A. (2003). Türk Birliğinin Bayraktarı İsmail Bey Gaspıralı ve Kazaklar. İsmail Bey Gaspıralı ve Ziya Gökalp Sempozyumları, Bildiriler, Ankara.
- TOGAN, Z. V. (1969). Hatıralar, Türkistan ve Diğer Müslüman Doğu Türklerinin Milli Varlık ve Kültür Mücadelesi. İstanbul.
- www.yayimmeb.gov.tr. AKYÜZ, Y. Resimli İlk Türkçe Alfabe ve Okuma Kitabımız ve Türk Eğitim Tarihindeki Önemi. (Erişim Tarihi: 14.10.2014).
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 15 Haziran 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 |