ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN İLETİŞİM BECERİLERİ İLE KİŞİLERARASI PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2015, , 369 - 390, 15.06.2015

Bozkurt Koç Yüksel Kılıç Aysu Gül

https://doi.org/10.7884/teke.430

Cited By: 16

Öz

Araştırmanın temel amacı iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerileri arasındaki ilişkileri belirlemektir. Bununla birlikte iletişim becerileri ile kişilerarası problem çözme becerileri katılımcıların yaşı, cinsiyeti ve ailede şiddete uğrayıp uğramama durumu açısından da değerlendirilmektedir.
Araştırmanın örneklemi 2013-2014 öğretim yılında Ondokuz Mayıs Üniversitesi’nin çeşitli fakültelerinde öğrenim gören toplam 444 (257 kadın, 187 erkek) katılımcıdan oluşmaktadır. Araştırmada katılımcılara Kişisel Bilgi Toplama Formu, Kişilerarası Problem Çözme Envanteri ve İletişim Becerileri Değerlendirme Ölçeği uygulanmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda verilerin analizinde bağımsız gruplar t testi, Pearson Korelasyon Analizi ve Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır.
Araştırma bulguları, genel olarak kişilerarası problem çözme alt boyutlarından Probleme Olumsuz Yaklaşım (POY) ve Kendine Güvensizliğin (KG) iletişim becerilerini negatif yönde; Yapıcı Problem Çözme (YPÇ) ve Israrcı-Sebatkâr Yaklaşımın (I-SY) ise pozitif yönde anlamlı bir şekilde yordadığını göstermektedir. Aynı zamanda, KG puanlarının cinsiyete göre anlamlı bir şekilde farklılaştığı; erkeklerin KG puan ortalamalarının kadınlardan daha yüksek olduğu görülmektedir. İletişim becerilerinin de cinsiyete göre farklılaştığı ve kadınların iletişim becerileri puan ortalamalarının erkeklere oranla daha yüksek olduğu bulunmuştur. Kişilerarası problem çözme puanları, ailede şiddete uğrayıp uğramamaya göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Yine ailede şiddete uğramadığını belirten katılımcıların iletişim becerileri puan ortalamaları ailede şiddete uğradığını belirten katılımcılardan daha yüksektir. Yaş ile kişilerarası problem çözme becerileri ve iletişim becerileri puan ortalamaları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamaktadır.
Çok boyutlu bir niteliğe sahip olan kişilerarası problem çözme ve iletişim becerileri, sonraki çalışmalarda çeşitli psikososyal faktörler de dikkate alınarak farklı örneklemler üzerinde araştırılabilir. Genel olarak araştırma bulguları, bireylerin problem çözme ve iletişim becerilerinin geliştirilmesine yönelik eğitim programları ve uygulamalarının gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Problem çözme, kişilerarası problem çözme, iletişim

Kaynakça

• ABAAN, S. ve ALTINTOPRAK, A. (2005). Hemşirelerde Problem Çözme Becerileri: Öz Değerlendirme Sonuçlarının Analizi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 62-76.
• AKMAN, B., KARGI, E., ÖZDEN, Z. ve OKYAY, Ö. (2006). Ailelerin ve Çocukların Kullandıkları Ceza Yöntemleri, I. Şiddet ve Okul: Okul ve Çevresinde Çocuğa Yönelik Şiddet ve Alınabilecek Tedbirler, Uluslararası Katılımlı Sempozyum, İstanbul.
• AKSAN, N. ve SÖZER, M. A. (2007). Üniversite Öğrencilerinin Epistemolojik İnançları İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkiler. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 31-50.
• ALBAYRAK SARGIN, Y. (2008). Ergenlik Dönemindeki Öğrencilerin Saldırgan Davranışları İle Öfke ve Sosyal Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ARIN, A. (2006). Lise Yöneticilerinin Öğretim Liderliği Davranışları İle kullandıkları Karar Verme Stratejileri ve Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişki Düzeyi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Osman Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ARSLAN, C., HAMARTA, E., ARSLAN, E. ve SAYGIN, Y. (2010). Ergenlerde Saldırganlık ve Kişilerarası Problem Çözmenin İncelenmesi. İlköğretim Online, 9(1), 379-388.
• ARSLANTAŞ, Y. (1998). Sınıf Yönetiminde Öğretmen İletişim Becerilerine İlişkin Öğretmen ve Öğrenci Görüşleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ASLAN, O. ve ULUÇINAR SAĞIR, Ş. (2012). Science and Technology Teacher Candidates’ Problem Solving Skills. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 9(2), 95-97.
• BAĞÇECİ, B. ve KİNAY, İ. (2013). Öğretmenlerin Problem Çözme Becerilerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi (Electronic Journal of Social Sciences), 12(44), 335-347.
• BALLER, W. R. ve CHARLES, D. C. (1961). The Psychology of Human Growth and Development. New York: Holt, Rinehart and Winston.
• BANDURA, A. (1963). The Role of Imitation in Personalitiy Development. The Journal of Nursery Education, 18(3).
• BAŞAR, G., AKIN, S. ve DURNA, Z. (2015). Hemşirelerde ve Hemşirelik Öğrencilerinde Problem Çözme ve İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(1), 125-147.
• BEDEL A. ve HAMARTA, E. (2014). The Relationship between Interpersonal Problem Solving and Academic Motivation. Elementary Education Online, 13(2), 674‐681.
• BEDEL, A. ve ARI, R. (2011). Kişiler Arası Sorun Çözme Beceri Eğitiminin Yetiştirme Yurdunda Yaşayan Ergenlerin Yapıcı Problem Çözme ve Sürekli Öfke Düzeylerine Etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 1(4), 1-10.
• BİNGÖL, G. ve DEMİR, A. (2011). Amasya Sağlık Yüksekokulu Öğrencilerinin İletişim Becerileri. Göztepe Tıp Dergisi, 26(4), 152-159.
• BUDAK, S. (2009). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat.
• CÜCELOĞLU, D. (2003). İletişim Donanımları. İstanbul: Remzi.
• CÜCELOĞLU, D. (2004). İnsan ve Davranışı. (7. Baskı). İstanbul: Remzi.
• CÜCELOĞLU, D. (2011). Yeniden İnsan İnsana. (43. Basım). İstanbul: Remzi.
• ÇAĞLAYAN, H. S. (2007). Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Bilim Dalı Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Öğrencilerinin Öğrenme Biçemleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• ÇAM, S. ve TÜMKAYA, S. (2006). Üniversite Öğrencilerinde Kişilerarası Problem Çözme. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(2), 119-132.
• ÇAM, S. ve TÜMKAYA, S. (2007). Kişilerarası Problem Çözme Envanterinin (KPÇE) Geliştirilmesi: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(28), 95-111.
• ÇAM, S. ve TÜMKAYA, S. (2008a). Kişilerarası Problem Çözme Envanteri Lise Öğrencileri Formu’nun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 5(2), 1-17.
• ÇAM, S. ve TÜMKAYA S. (2008b). Psikolojik Danışma İçin Başvuran ve Başvurmayan Üniversite Öğrencilerinin Kişilerarası Problem Çözme Becerileri. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (23), 48-56.
• ÇAM, S., TÜMKAYA, S., YERLİKAYA, E. E. (2011). Kişilerarası Problem Çözme Envanterinin Yetişkin Örnekleminde Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(1), 1703-1724.
• ÇETİNKAYA, Z. (2011). Türkçe Öğretmen Adaylarının İletişim Becerilerine İlişkin Görüşlerinin Belirlenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 567-576.
• ÇEVİK, D. B. ve ÖZMADEN, M. (2013). Öğretmen Adaylarının Problem Çözme Becerileri. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 270-275.
• D’ZURILLA T. J., MAYDEU OLIVARES, A. ve KANT, G. L. (1998). Age and Gender Differences in Social Problem-solving Ability. Personality and Individual Differences, 25, 241-252.
• D’ZURILLA, T. J. ve NEZU, A. M. (2007). Problem-Solving Therapy: A Positive Approach to Clinical Intervention. (Third Edition). New York: Springer Publishing Company.
• D’ZURILLA, T. J., CHANG, E. C. ve SANNA, L. J. (2003). Self-esteem and Social Problem Solving as Predictors of Aggression in College Students. Journal of Social and Clinical Psychology, (22), 424-440.
• D’ZURILLA, T. J., NEZU, A. M. ve MAYDEU-OLIVARES, A. (2004). Social Problem Solving: Theory and Assessment. Social Problem Solving: Theory, Research, and Training. Edward C. Chang, Thomas J. D’Zurilla and Lawrence J. Sanna (Eds.:). Washington, DC: American Psychological Association.
• DÖKMEN, Ü. (1997). İletişim Çatışmaları ve Empati. İstanbul: Sistem.
• DREER, L. E., JAKSON, W. T. ve ELLIOTT, T. R. (2005). Social Problem Solving, Personality Disorder and Substance Abuse. Social Problem Solving and Offending: Evidence, Evaluation and Evolution. Mary McMurran and James McGuire (Eds.:). West Sussex: John Wiley and Sons.
• DURUKAN, E. ve MADEN, S. (2010). Türkçe Öğretmenlerinin İletişim Becerileri Üzerine Bir Araştırma. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1, 59-74.
• DÜNDAR, S. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Kişilik Özellikleri İle Problem Çözme Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 139-150.
• ERGİN, B. E. ve DAĞ, İ. (2013). Kişilerarası Problem Çözme Davranışları, Yetişkinlerdeki Bağlanma Yönelimleri ve Psikolojik Belirtiler Arasındaki İlişkiler. Anatolian Journal of Psychiatry, 14, 36-45.
• ERİGÜÇ, G., ŞENER, T. ve ERİŞ, H. (2013). İletişim Becerilerinin Değerlendirilmesi: Bir Meslek Yüksekokulu Öğrencileri Örneği. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 16(1), 45- 65.
• ERÖZKAN, A. (2005). Üniversite Öğrencilerinin İletişim Becerilerini Etkileyen Faktörler. M.Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 22, 135-150.
• ERÖZKAN, A. (2013). İletişim Becerileri ve Kişilerarası Problem Çözme Becerilerinin Sosyal Yetkinliğe Etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(2), 731-745.
• GÖRMÜŞ, A. Ş., AYDIN, S. ve ERGİN, G. (2013). İşletme Bölümü Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin Cinsiyet Rolleri Bağlamında İncelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, XV(1), 109-128.
• GÜLBAHÇE, Ö. (2010). K. K. Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin İletişim Becerilerinin İncelenmesi. Atabesbd, 12(2), 12-22.
• GÜRÜZ, D. ve TEMEL EĞİNLİ, A. (2011). Kişilerarası İletişim, Bilgiler, Etkiler, Engeller. (2. Baskı). Ankara: Nobel.
• HASTA, D. ve GÜLER, M. E. (2013). Saldırganlık: Kişilerarası İlişki Tarzları ve Empati Açısından Bir İnceleme. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1), 64-104.
• HEPPNER, P. P., WITTY, T. E. ve DIXON, W. A. (2004). Problem-Solving Appraisal and Human Adjustment: A Review of 20 Years of Research Using the Problem Solving Inventory. The Counseling Psychologist, 32(3), 344–428.
• KAYA, A., BOZASLAN, H. ve GENÇ, G. (2012). Üniversite Öğrencilerinin Anne-Baba Tutumlarının Problem Çözme Becerilerine, Sosyal Kaygı Düzeylerine ve Akademik Başarılarına Etkisi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 18, 208- 225.
• KILIÇARSLAN, E. (2011). İletişim Kurma Becerileri. İstanbul: Kriter.
• KOÇ, B. (2011). Okullarda Şiddet: Lise Öğrencilerinde Şiddet, Saldırganlık ve Dindarlık İlişkisi. (2. Baskı). İstanbul: E-Yazı Yayınları.
• KOÇ, B. (2014). Kişilerarası İlişki Tarzlarının Saldırganlık İle İlişkisi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(4), 160-182.
• KORKUT, F. (2005). Yetişkinlere Yönelik İletişim Becerileri Eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• KUMCAĞIZ, H., YILMAZ, M., BALCI ÇELİK, S. ve AYDIN AVCI, İ. (2011). Hemşirelerin