Öz
Turkish is one of the languages that have conceptual richness thanks to the ability of acquiring innumerable derivation. Verb il- is among the verb stems which has achieved such a richness. The word lives in Anatolian dialects as a stem. Firstly seen in Old Uighur, verb il- is known to have a productive use both in historical and in modern Turkish dialects. Besides, this verb shows similarity with èlt- and ilen- verbs with regards to phonetics and semantics, therefore these verbs have their origins in il-. This study will dwell on the vocabulary, which are thought to be relevant with il-, èlt- and ilenverbs, until Turkish, among the historical Turkish literary languages, Turkish dialectsand will discuss the uncertain vocabulary
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKSAN, D. (1999). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
- ARAT, R. R. (1994). Kutadgu Bilig II Tercüme. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ARAT, R. R. (1997). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ARGUNŞAH, M. (2010). Harezm Dönemi Metinlerinde e/i Sorunu. Dil Araştırmaları, 6, 47
- ATA, A. (1997). Nasırü’d-din Bin Burhanü’d-din Rabguzi Kısasü’l-Enbiyā (Peygamber Kıssaları) I Giriş- Metin- Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ATA, A. (2004). Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Ryland Nüshası)- Karahanlı Türkçesi (Giriş- Metin-Notlar- Dizin). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ATALAY, B. (1988). Divanü Lugat-it- Türk Tercümesi (I-IV). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Orta Türkçe TS DS Toplam 33 11 43 33 120 èlt- ilen- 3 14 2 3 1 - 14 34 Toplam 41 59 148
Öz
Türkçe, ekler vasıtasıyla sayısız türetmelerin elde edilmesi açısından kavram zenginliğine sahip dillerden biridir. il- fiili de böyle bir zenginliğe erişmiş olan fiil köklerindendir. Kelime, kök olarak bugün Anadolu ağızlarında yaşamaktadır. İlk kez Eski Uygurcada tanıklanan il- fiilinin hem tarihî hem de yaşayan Türk lehçelerinde işlek bir kullanıma sahip olduğu bilinmektedir. Bununla birlikte il- fiili hem fonetik hem anlam açısından èlt- ve ilen- fiilleriyle benzerlik göstermekte, dolayısıyla bu kelimelerin menşei de bir köke dayanmaktadır. Bu çalışmada Tarihî Türk yazı dillerinden Türkiye Türkçesi ve ağızlarına kadar il-, èlt- ve ilen- fiilleriyle ilgili olduğu düşünülen kelimeler üzerinde durulacak, ayrıca tereddütlü kelimeler üzerinde tartışılacaktır.
Anahtar Sözcükler: Türkçe, il-, èlt- ve ilen- fiilleri, etimoloji, Tarihî Türk Lehçeleri, Türkiye Türkçesi Ağızları.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKSAN, D. (1999). Anlambilim. Ankara: Engin Yayınevi.
- ARAT, R. R. (1994). Kutadgu Bilig II Tercüme. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- ARAT, R. R. (1997). Kutadgu Bilig I Metin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ARGUNŞAH, M. (2010). Harezm Dönemi Metinlerinde e/i Sorunu. Dil Araştırmaları, 6, 47
- ATA, A. (1997). Nasırü’d-din Bin Burhanü’d-din Rabguzi Kısasü’l-Enbiyā (Peygamber Kıssaları) I Giriş- Metin- Tıpkıbasım. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ATA, A. (2004). Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Ryland Nüshası)- Karahanlı Türkçesi (Giriş- Metin-Notlar- Dizin). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- ATALAY, B. (1988). Divanü Lugat-it- Türk Tercümesi (I-IV). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Orta Türkçe TS DS Toplam 33 11 43 33 120 èlt- ilen- 3 14 2 3 1 - 14 34 Toplam 41 59 148
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Ağustos 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Ağustos 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 |