Evaluation of Nasreddin Hodja and Timur Anecdotes in Laughing and Superiority Theories

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 265 - 274, 01.03.2012

Zülfikar Bayraktar

https://doi.org/10.7884/teke.10

Öz

Each nation’s sense of humor is the result of its own system of thought and its language opportunities. Nasreddin Hodja, who we can say is a master of subtle humor in our culture is a figure rich in thought-provoking wisdom and clear stance. After all, the Turkish nation has never forgotten and will never forgive the Mongol cruelty. The devastating consequence of this invasion has been the subject of many history books. As known, Nasreddin Hodja and Timur are not from the same age. We know that the Anecdotes which bring Nasreddin Hodja and Timur together were started by the Turkish people who lived in harsh conditions but loved Nasreddin Hodja and told the anecdotes using his name during the arrival of Timur to Anatolia. A rebel against the severe destruction of the Turks during the Mongol invasion, which has never faded from the memory of the Turks, was given and was joined with the Turks solemn mien with subtle humor. To show the reaction of the Turkish people towards oppression all the personalities of cruel people before and after Timur were collected in Timur in the anecdotes between Nasreddin Hodja and Timur. We will try to explore the Timur and Nasreddin Hodja anecdotes in the face of laughter and will try to explain how the Turkish people rebelled against injustice through the character of Nasreddin Hodja.

Anahtar Kelimeler

Nasreddin Hodja, Timur, Humor, SuperiorityTheories, Anecdotes

Nasreddin Hoca Ve Timur Konulu Fıkraların Gülmede Üstünlük Kuramı Açısından Değerlendirilmesi

Öz

Nasreddin Hoca ve Timur çağdaş değildir. Timur’la Nasreddin Hoca’yı karşı karşıya getiren fıkraların, Timur’un Anadolu’ya gelişi esnasında, ağır şartlarda olan Türk halkı arasında sevilen sayılan Nasreddin Hoca’nın adı yakıştırılarak anlatılan fıkralar olduğunu düşünüyoruz. Türk halkının hafızasında yaşayan tahribatı ağır olan Moğol istilasına, Timur’un şahsında isyan edilmiş, Türk’ün vakur edasını yansıtan ince esprisi ile cevap verilmiştir. Timur’dan önce ve sonraki bütün zalim kişilikler, Timur’un şahsında toplanmış; Türk halkının, zulme karşı tepkisini göstermek üzere, Nasreddin Hoca ve Timur fıkraları olarak yaşatılmıştır. Bizler de bu düşünceden hareketle, Timur ve Nasreddin Hoca konulu fıkraları Gülmede Üstünlük Kuramı açısından ele alarak, Türk milletinin Nasreddin Hoca’nın şahsında haksızlıklar karşısında nasıl bir başkaldırı yolu izlediğini irdelemeye çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

Nasreddin Hoca, Timur, Gülmede Üstünlük Kuramı, Mizah, Eleştiri

Kaynakça

• BABACAN, E. (2006). Nasreddin Hoca’yı Nasıl Bilirdiniz. İstanbul: Karmat Yayıncılık.
• BAŞGÖZ, İ. (1999). Geçmişten Günümüze Nasreddin Hoca. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• ÇETİN, İ. (1997). Manzum Nasreddin Hoca Fıkraları. Uluslararası Nasreddin Hoca Bilgi Şöleni (Sempozyumu) Bildirileri, İzmir 24–26 Aralık 1996, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 115–122.
• GÖKŞEN, C. (2002). Temel Fıkraları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• KIRMAN, Ü. D. (2005). Nasreddin Hoca Fıkralarında Eksikliğe Dayalı Gülmeceyi Yaratan Karşıtlıklar. I. Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Sempozyumu Bilgi Şöleni, 6–7 Temmuz,–Akşehir: 318-335.
• MORREALL, J. (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak, çev. Kubilay Arsever–Şenar Soyar, İstanbul: İris Yayınları.
• SAKAOĞLU, S; ALPTEKİN A. B. (2009). Nasreddin Hoca. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• TÜRKMEN, F. (1999). Nasreddin Hoca Latifelerinin Şerhi (Burhaniye Tercümesi) Transkripsiyon, İnceleme, Metin, İzmir: Akademi Kitabevi.
• YILDIRIM, D. (1998). Türk Bitiği Araştırma ve İnceleme Yazıları. Ankara: Akçağ Yayınevi.