Öz
Juan-Juans, the descendants of Mongol Donghus, are established a state by uniting some nomadic tribes between 4th-6th centuries. After Anaguey ascended the throne in 520, the indication of decline emerged because of inner conflict and aggression of neighboring states. The collapse of Juan-Juan state is accepted as one of the major event of Inner Asia. The major factors of collapse of Juan-Juan state are inner conflict and the aggression of Turkic state and Northern Tshi dynasty. Most of the Juan-Juan population was subjected to newly established Turkic state. Also Juan-Juans fused in small fractions to other Mongol and Turkic tribes like Khitan, Shi-wei, Hi and Uyghur. We consider that they are mentioned as Otuz Tatars and Tokuz Tatar in the Orkun inscription. Also we consider that the ones who escaped to Shi-wei lands are Meng-wu Shi-weis.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- GÖMEÇ, S. (2009). Kök Türk Tarihi. (3. Baskı). Ankara.
- HANDSUREN, TS. (2005). Jujanii Haant Uls ba Tüühiin Zarim Sudalga. Ulaanbaatar.
- KLAŞTORNY, S. G. ve SULTANOV, T. İ. (2004). Kazakistan Türkün Üç Bin Yılı. çev. D. A. Batur, İstanbul.
- LING, L. K. (1978). Toba Wei Sülalesi Devrinde Çin’in Kuzey ve Batı Komşuları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- LIU, M. T. (2006). Çin kaynaklarına göre Doğu Türkleri. çev. E. Kayaoğlu, D. Banoğlu, İstanbul.
- ONAT, A. (1977). 5. Asırda Kuzey Çin’de Kurulan Hsia Hun Devleti (MS 407-431), Ankara.
- SUHBAATAR, G. (1992). Mongoliin Tüühiin Deej Biçig. Ulaanbaatar.
- WOO, D. CH. (1995). Juan-Juan’lar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Klaştorny S. G- Sultanov. T. İ., Kazakistan Türkün Üç Bin Yılı, Çev, D. A. Batur, 2. baskı, İstanbul 2004, s. 86.
Öz
Eski Tung-hular soyundan gelen Moğol ırklı Juan-juanlar IV-VI. yüzyıllar arasında Merkezî Asya’da bazı göçebe kavimleri birleştirerek bir devlet kurmuşlardır. 520 yılında, Anaguey tahta oturduktan sonra, iç kavga ve dışarıdan gelen saldırılar nedeniyle Juan-juan devleti çöküş emareleri göstermeye başladı. Juan-juan devletinin yıkılması, Merkezî Asya göçebe tarihinin en önemli olaylarından biri olarak kabul edilmektedir. Onların devletinin yıkılış sebeplerinin başlıcaları; iç kavga, Kök Türk ve Kuzey Ts’i devletlerinin saldırıları idi. Tarihî hadiselerden anladığımıza göre, Juan-juan halkının çoğu yeni kurulan Kök Türk Devleti’ne itaat etmiştir. Ayrıca Juan-juanlar ufak aileler hâlinde Kitan, Hi, Shi-wei, Uygur gibi Moğol ve Türk kabilelerine giderek bunların arasında yaşamışlar ve zamanla bunlarla karışmışlardır. Kök Türkler’e tabi olanların Orkun kitabelerinde Otuz Tatar ve Tokuz Tatarlar şeklinde zikredildiğini düşünüyoruz. Shi-wei topraklarına kaçıp orada yerleşen halkın Meng-wu Shi-weileri olduğunu sanıyoruz.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- GÖMEÇ, S. (2009). Kök Türk Tarihi. (3. Baskı). Ankara.
- HANDSUREN, TS. (2005). Jujanii Haant Uls ba Tüühiin Zarim Sudalga. Ulaanbaatar.
- KLAŞTORNY, S. G. ve SULTANOV, T. İ. (2004). Kazakistan Türkün Üç Bin Yılı. çev. D. A. Batur, İstanbul.
- LING, L. K. (1978). Toba Wei Sülalesi Devrinde Çin’in Kuzey ve Batı Komşuları. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- LIU, M. T. (2006). Çin kaynaklarına göre Doğu Türkleri. çev. E. Kayaoğlu, D. Banoğlu, İstanbul.
- ONAT, A. (1977). 5. Asırda Kuzey Çin’de Kurulan Hsia Hun Devleti (MS 407-431), Ankara.
- SUHBAATAR, G. (1992). Mongoliin Tüühiin Deej Biçig. Ulaanbaatar.
- WOO, D. CH. (1995). Juan-Juan’lar. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara.
- Klaştorny S. G- Sultanov. T. İ., Kazakistan Türkün Üç Bin Yılı, Çev, D. A. Batur, 2. baskı, İstanbul 2004, s. 86.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 1 Aralık 2012 |
| Gönderilme Tarihi | 13 Nisan 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2012 Cilt: 1 Sayı: 4 |
