Commentary Written By Mr. Cebbârzâde Mehmed Ârif to a Sufistic Poetry of Sheikh Ebu’l-Vefâ: Dâfi’u’z-Zulem Min Kulûbü’l-Ümem

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 3, 152 - 184, 15.09.2013

Ahmet Akdağ

https://doi.org/10.7884/teke.189

Öz

Many verse or prose commentary were written in order to understand products of classical Turkish literature better. It is possible to see that the commentaries concentrate especially on sufistic poetrys. Particularly, Yunus Emre and Niyâzî-i Mısrî are sufis whose poetrys have mostly been expounded. In our day, to form a systematic approach for increasing commentary research, it is a necessity that commentaries which are written by commentators who are generally poets at the ages when the tradition of classical Turkish literature continues. In this study, commentary of a sufistic poetry which was written by Sheikh Ebu’l-Vefâ one of the famous sufis of Fatih Sultan Mehmet's age and that was also commented by Mr. Cebbârzâde Mehmed Ârif, who was a creative poet of 19th century, is to be mentioned.

Anahtar Kelimeler

Key Words: Commentary, Sheikh Ebu’l-Vefâ, Mr. Cebbârzâde Mehmed Ârif

Şeyh Ebu’l-Vefâ’nın Tasavvufî Bir Şiirine Cebbârzâde Mehmed Ârif Bey Tarafından Yapılan Şerh: Dâfi’u’z-Zulem Min Kulûbü’l-Ümem

Öz

Klâsik Türk edebiyatı mahsullerinin daha iyi anlaşılabilmesi amacıyla manzum ya da mensur birçok şerh kaleme alınmıştır. Şerhlerin, özellikle tasavvufî şiirler etrafında yoğunlaştığını görmek mümkündür. Bilhassa Yunus Emre ile Niyâzî-i Mısrî, şiirleri en çok şerh edilen mutasavvıflardır. Günümüzde artmaya başlayan şerh çalışmalarının sistematik bir temele oturtulması için klâsik Türk edebiyatı geleneğinin devam ettiği devirlerde genellikle kendileri de birer şair olan şârihlerin şerhlerinin ortaya konması elzemdir. Bu çalışmada Fatih Sultan Mehmet döneminin ünlü mutasavvıflarından Şeyh Ebu’l-Vefâ’nın, 19. yüzyılın velut şârihlerinden Cebbârzâde Mehmed Ârif Bey tarafından şerh edilen tasavvûfî bir şiirinin şerhi üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Anahtar Kelimeler: Şerh, Şeyh Ebu’l-Vefâ, Cebbârzâde Mehmed Ârif Bey

Kaynakça

• ARAZ, N. (1958). Anadolu Evliyaları. İstanbul: Fatiş Yayınevi.
• Bursalı Mehmed Tâhir (2000). Osmanlı Müellifleri. (haz. Mustafa Tatcı, Cemal Kurnaz). C. 1, Ankara: Bizim Büro Basımevi Yayın Dağıtım.
• CEYLAN, Ö. (2011). Üsküdar’ın “Kravatlı Evliyâ”sı Cebbarzâde (Çapanzâde) Mehmet Ârif Bey ve Nutk-ı Sünbül Sinan Şerhi. Bağ Bozumu Edebiyat Araştırmaları. İstanbul: Kesit Yayınları, 155-163.
• ERDEMİR, A. (1999). Muslihu’d-din Mustafa İbn Vefâ Hayatı, Eserleri, Tesirleri ve Manzum Eserlerinin Tenkidli Metni. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ERDEMİR, A. ve BAYRAM, Y. (2009). Şeyh Vefa’nın Manzum Eserlerinde Bulunmayan Türkçe Şiirleri. Bir Semte Vefa (3-5 Kasım 2006) Bildiriler Kitabı. (haz. N. Bilge Özel İmanov,Yunus Uğur). İstanbul: Klasik Yayınları, 89-124. ERDOĞAN, A. (1941). Fatih Mehmed Devrinde İstanbul’da Bir Türk Mütefekkiri Şeyh Vefâ Hayatı ve Eserleri. İstanbul: Ahmed İhsan Basımevi.
• ERÜNSAL, İ. E. (1997). Şeyh Vefâ ve Vakıfları Hakkında Yeni Bir Belge. İslâm Araştırmaları Dergisi, 1, 47-64.
• İNAL, İ. M. K. (1988). Son Asır Türk Şairleri. C. 1, İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Osmânzâde Hüseyin Vassâf (2006). Sefîne-i Evliyâ. (haz. Mehmet Akkuş, Ali Yılmaz). C. 4, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• ÖNGÖREN, R. (2009). Şeyh Vefa’nın Tarihi ve Tasavvufi Kişiliği.Bir Semte Vefa(3-5 Kasım 2006) Bildiriler Kitabı. (haz. N. Bilge Özel İmanov,Yunus Uğur). İstanbul: Klasik Yayınları, 73-88.
• TEK, A. (2009). Şeyh Vefa’yı Yetiştiren Mürşid: Abdüllatif Kudsi.Bir Semte Vefa (3-5 Kasım 2006) Bildiriler Kitabı (haz. N. Bilge Özel İmanov,Yunus Uğur). İstanbul: Klasik Yayınları, 177-210.
• Turgut, K. (2009). Ebü’l-Vefâ Muslihuddin Mustafâ’nın Farsça Şiirleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.