BibTex RIS Kaynak Göster

-

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 0 - , 19.06.2014

Galip Güner

Öz

As it is known Dîvânü Lugâti’t-Türk means “Compendium of the Turkic Dialects” and in a manner befitting to its name, it contains very important knowledge about the phonology, morphology, lexicology and semantic of the dialects which spoken in Turk’s world at XI. century. When Dîvânü Lugâti’tTürk was written The Seljuks are at the top of the Turkic and Islamic history. In this context, Oghuz Turkic takes first place among the Turkic dialects at Dîvânü Lugâti’t-Türk which Kâshgarî examined. In this paper we will examine the etymology of mandār and mandārlan- words which Kâshgarî noted them as Oghuz Turkic. Researchers cannot explain the etymology of this words or some of them want to explain them with Persian data. We do not participate in them and we will reveal new insights about the etymology of these words

Anahtar Kelimeler

Dîvânü Lugâti’t-Türk Seljuks and Oghuz Turkic mandār etymology

Kaynakça

  • ATALAY, B. (1998). Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi I-II-III. Ankara: TDK Yay.
  • CAFEROĞLU, A. (1993). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Enderun Yay.
  • CLAUSON Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish, Oxford: Clarendon Press.
  • ÇAĞBAYIR, Y. (2007). Ötüken Türkçe Sözlük. İstanbul: Ötüken Yay.
  • DANKOFF, R. ve JAMES, K. (1982). Mahmūd al–Kāšgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān lugāt at-Turk) I. Harvard University Press.
  • ______ (1984). Mahmūd al–Kāšgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān lugāt at-Turk) II. Harvard University Press.
  • ______ (1985). Mahmūd al–Kāšgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān lugāt at-Turk) III. Harvard University Press.
  • GÜLENSOY, T. (1984). Dîvânü Lügati’t-Türk ve Kutadgu Bilig’deki Moğolca Kelimeler Üzerine. Türk Kültürü Araştırmaları, Necati Akder Armağanı, XXII / 1-2, 90-103, Ankara.
  • ______ (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, 2 Cilt. Ankara: TDK Yay.
  • HAUENSCHILD, I. (1994). “Botanica im Divan Lugat at Turk”, Journal of Turkology, Vol. 2, Nu. 1, s. 25-100, Hungary: Molnar&Kelemen Oriental Publishers.
  • KARAHAN, A. (2009). Dīvānu LüŞāti’t-Türk’e Göre XI. Yüzyıl Türk Lehçe Bilgisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KAYA, C. (1994). Uygurca Altun Yaruk. Ankara: TDK Yay.
  • KAYA, K. (2006). Sanskrit-Türkçe Sözlük. Ankara: İmge Kitabevi.
  • LEVITSKAYA, L. S., Blagova G. F., Dibo, A. V. ve Nasilov, D. M. (2003), Etimologiçeskiy Slovar Tyurkskih Yazıkov (Obşçetyurkskiye i Mejtyurkskiye Leksiçeskiye Osnovı na Bukvı L-M-N-P-S, Moskova.
  • MONIER - WILLIAMS, M. (1960). A Sanskrit-English Dictionary, Etymologically and Philologically Arranged, with Special Reference to Cognate Indo-European Languages. Oxford: Clerandon Press,
  • MÜLLER F. W. K. (1922), Uigurica III, Berlin: ABAW.
  • NADALYAEV B. M., Nasilov, D. M., Tenişev E. R., Şçerbak A. M. (1969), Drevnetyurkskiy Slovar, Leningrad: Izdatel’stvo Nauka.
  • RAHMAN, M. Z. vd. (2007). Phytochemical and Biological Investigations of Erythrina Variegata. Saudi Pharmaceutical Journal, Vol. 15, Nu. 2, 140-145.
  • SERTKAYA Osman Fikri (2009). Dîvânü Lügati’t-Türk’te Geçen Her Kelime Türkçe kökenli midir? Veya Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lügati’t-Türk’ünde Yabancı Dillerden Kelimeler. Ankara: Dil Araştırmaları, 5, 9-38.
  • SPEEDE, B. (1848). The New Indian Gardener and Guide to the Succesfull Culture of the Kitchen and Fruit Garden in India. Calcutta.
  • Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yay.
  • WHISTLER, W. A. ve CRAİG, R. E. (2006). Erythrina variegata (Coral Tree). The Traditional Tree Initiative. http://www.agroforestry.net/tti/Erythrina-coraltree.pdf
  • YÜCE, N. (2007). Oğuzca. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C 33, 323-325, Ankara. Fotoğraflar
  • Erythrina variegeta (Indica)1
  • 1Fotoğraflar, genel ağda http://www.agroforestry.net/tti/Erythrina-coraltree.pdf olarak kayıtlı siteden alınmıştır (24.
  • 0 2014). Bitkinin diğer fotoğraflarına ilgili siteden ulaşılabilir.

DÎVÂNÜ LUGÂTİ’T-TÜRK’TE OĞUZCA OLARAK GEÇEN MANDĀR VE MANDĀRLAN- KELİMELERİNİN KÖKENİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER

Yıl 2014, Cilt: 3 Sayı: 2, 0 - , 19.06.2014

Galip Güner

Öz

Dîvânü Lugâti’t-Türk “Türk lehçelerinin sözlüğü” anlamındadır ve gerçekten de adına yaraşır bir şekilde XI. yüzyıl Türk dünyasında konuşulan Türk lehçelerinin birçoğu hakkında ses, şekil, söz varlığı ve anlam bilgisi düzeyinde önemli bilgileri ihtiva etmektedir. Eserin yazıldığı dönem (1072–1077) aynı zamanda Selçukluların da Türk - İslam tarihinde zirvede oldukları bir zamandır. Bu bağlamda Oğuz Türkçesi, Dîvân’da Kâşgarlı’nın incelediği Türk lehçeleri içerisinde ilk sıralarda yer almaktadır. Bu makalede Kâşgarlı’nın Dîvânü Lugâti’t-Türk’te Oğuzca olarak zikrettiği mandār ve mandārlanmak kelimelerinin etimolojileri üzerinde durulacak ve bu kelimelerin kökenleri aydınlatılmaya çalışılacaktır. Araştırmacıların kökenini ya açıklayamadığı veya Farsça bir kökle açıklamaya çalıştığı bu kelimelerin etimolojileri üzerinde yeni görüşler ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

  • ATALAY, B. (1998). Divanü Lûgat-it-Türk Tercümesi I-II-III. Ankara: TDK Yay.
  • CAFEROĞLU, A. (1993). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Enderun Yay.
  • CLAUSON Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-thirteenth Century Turkish, Oxford: Clarendon Press.
  • ÇAĞBAYIR, Y. (2007). Ötüken Türkçe Sözlük. İstanbul: Ötüken Yay.
  • DANKOFF, R. ve JAMES, K. (1982). Mahmūd al–Kāšgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān lugāt at-Turk) I. Harvard University Press.
  • ______ (1984). Mahmūd al–Kāšgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān lugāt at-Turk) II. Harvard University Press.
  • ______ (1985). Mahmūd al–Kāšgarī: Compendium of the Turkic Dialects (Dīvān lugāt at-Turk) III. Harvard University Press.
  • GÜLENSOY, T. (1984). Dîvânü Lügati’t-Türk ve Kutadgu Bilig’deki Moğolca Kelimeler Üzerine. Türk Kültürü Araştırmaları, Necati Akder Armağanı, XXII / 1-2, 90-103, Ankara.
  • ______ (2007), Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözcüklerin Köken Bilgisi Sözlüğü, 2 Cilt. Ankara: TDK Yay.
  • HAUENSCHILD, I. (1994). “Botanica im Divan Lugat at Turk”, Journal of Turkology, Vol. 2, Nu. 1, s. 25-100, Hungary: Molnar&Kelemen Oriental Publishers.
  • KARAHAN, A. (2009). Dīvānu LüŞāti’t-Türk’e Göre XI. Yüzyıl Türk Lehçe Bilgisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • KAYA, C. (1994). Uygurca Altun Yaruk. Ankara: TDK Yay.
  • KAYA, K. (2006). Sanskrit-Türkçe Sözlük. Ankara: İmge Kitabevi.
  • LEVITSKAYA, L. S., Blagova G. F., Dibo, A. V. ve Nasilov, D. M. (2003), Etimologiçeskiy Slovar Tyurkskih Yazıkov (Obşçetyurkskiye i Mejtyurkskiye Leksiçeskiye Osnovı na Bukvı L-M-N-P-S, Moskova.
  • MONIER - WILLIAMS, M. (1960). A Sanskrit-English Dictionary, Etymologically and Philologically Arranged, with Special Reference to Cognate Indo-European Languages. Oxford: Clerandon Press,
  • MÜLLER F. W. K. (1922), Uigurica III, Berlin: ABAW.
  • NADALYAEV B. M., Nasilov, D. M., Tenişev E. R., Şçerbak A. M. (1969), Drevnetyurkskiy Slovar, Leningrad: Izdatel’stvo Nauka.
  • RAHMAN, M. Z. vd. (2007). Phytochemical and Biological Investigations of Erythrina Variegata. Saudi Pharmaceutical Journal, Vol. 15, Nu. 2, 140-145.
  • SERTKAYA Osman Fikri (2009). Dîvânü Lügati’t-Türk’te Geçen Her Kelime Türkçe kökenli midir? Veya Kâşgarlı Mahmud’un Dîvânü Lügati’t-Türk’ünde Yabancı Dillerden Kelimeler. Ankara: Dil Araştırmaları, 5, 9-38.
  • SPEEDE, B. (1848). The New Indian Gardener and Guide to the Succesfull Culture of the Kitchen and Fruit Garden in India. Calcutta.
  • Türkçe Sözlük (2005). Ankara: TDK Yay.
  • WHISTLER, W. A. ve CRAİG, R. E. (2006). Erythrina variegata (Coral Tree). The Traditional Tree Initiative. http://www.agroforestry.net/tti/Erythrina-coraltree.pdf
  • YÜCE, N. (2007). Oğuzca. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, C 33, 323-325, Ankara. Fotoğraflar
  • Erythrina variegeta (Indica)1
  • 1Fotoğraflar, genel ağda http://www.agroforestry.net/tti/Erythrina-coraltree.pdf olarak kayıtlı siteden alınmıştır (24.
  • 0 2014). Bitkinin diğer fotoğraflarına ilgili siteden ulaşılabilir.
Toplam 26 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Galip Güner Bu kişi benim

Yayımlanma Tarihi 19 Haziran 2014
Gönderilme Tarihi 19 Haziran 2014
Yayımlandığı Sayı Yıl 2014 Cilt: 3 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Güner, G. (2014). DÎVÂNÜ LUGÂTİ’T-TÜRK’TE OĞUZCA OLARAK GEÇEN MANDĀR VE MANDĀRLAN- KELİMELERİNİN KÖKENİ ÜZERİNE DÜŞÜNCELER. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 3(2).
 Kapak Resmi İndir

27712  27714 27715