Öz
Languages used by woman and man are formed in the society that they belong to. In patriarchal societies, attributes of the language designated to the woman by the society should be investigated, rather than the language woman actually uses. In addition, woman language is a language often formed under the influence of dominant man language in the society. Oral language products includes knowledge of woman language. One of the oral languages products are lullabies. Woman language can be identified by identifying attributes of these verbal expressions. Expressions for the boy and girl generally praising them indicate that the mother sings lullabies for her son and daughter in parallel with their gender roles. Therefore, words mother used for her daughter differentiates from those used for her son. Most of metaphors and adjectives for the girl evoke delicacy in accordance with the perception of the girl in the society. Those used for the boys are in accordance with their perception again, comprises hardness and strength in meaning. In addition, being a baby to be addressed softens the mother’s speaking style, and also, in accordance with the character of patriarchal societies, woman language becomes more emotional and enthusiastic than man language. Women’s dosen’t or couldn’t express her feelings that take place in lullabies as metaphors and similes. Thus methaphoric and metonymic expressions or similes are numerously noticeable in lullabies. In this essay will be evaluated what kind of metaphore and metonymy or similes using in lullabies and their meanings parallelism with the social structure
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKSAN, D. (2005). Halk Şiirimizin Gücü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- AKSAN, D. (2009). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınları.
- AKSAN, D. (2010). Her Yönüyle Dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- BAKHTİN, M. (1981). “Discourse in the novel” The Dialogic İmagination.(Translated by EMARSON, C. and HOLQUIST, M.). USA: University of Texsas Press.
- BÜYÜKKANTARCIOĞLU, N. (2006). Toplumsal Gerçeklik ve Dil. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- ÇELEBİOĞLU, A. (1995). Türk Ninniler Hazinesi. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- DEMİR, N. ve DEMİR, F. (2011). Türk Ninnileri. Ankara: Saraç Yayınları.
- FISKE, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (çev. İRVAN, S.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- GÜVEN, A. (2012). Toplumsal Dilbiliminin Kapsam Alanı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 55-62.
- KAYA, D. (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- KOCAER, S. (2006). Argo ve Toplumsal Cinsiyet. Milli Folklor, 71, 97-101.
- KÖVECSES, Z. (2010). Metaphor, A Practical Introduction. USA: Oxford University Press.
- LAKOFF, J. ve JHONSON, M. (2005). Metaforlar Hayat- Anlam ve Dil. İstanbul: Paradigma Yayınları.
- LAKOFF, R. (1975). Language and The Women’s Place. New York: Harper Colposon Books.
- OĞUZ, M. Ö. vd. (2011). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
- ÖZÜNLÜ, Ü. (2001). Edebiyatta Dil Kullanımları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- VARDAR, B. (2001). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- YAYLAGÜL, Ö. (2010). Divanu Lugati’t-Türk’te Yer Alan Atasözlerindeki Metaforlar. Millî Folklor, 85, 112-121.
Öz
Kadın ve erkeğin kullandığı dil, ait oldukları toplum içinde biçimlenir. Ataerkil toplum yapısında, kadının kendi kullandığı dilin özelliklerinden çok, toplum tarafından kadın için belirlenmiş dilin özelliklerine bakmak gerekir ki bu, çoğu zaman toplumda baskın olan erkek dilinin etkisiyle oluşmuş bir dildir. Sözlü edebiyat ürünleri, bu bağlamda kadın diline ait bilgileri de içerir. Bu sözlü ürünlerden biri de ninnilerdir.
Kadınların, erkeklerle karşılaştırıldığında ev, aile, inanç, konuşkan olma, güzellik, giyim, temizlik gibi konularla birlikte düşünülmeleri ve bunlarla ilgili sözcüklerin onların konuşma dilinde yaygınlığı, annelerin icra ettiği ninnilerde kadına özgü bir dilin varlığını düşündürür. Bu sözlerin niteliği belirlenerek kadın dili ortaya konulabilir.
Genellikle çocukları övmeye yönelik niteklikler taşıyan ninnileri anneler, çocuklarının cinsiyetine göre söylemektedirler. Bu nedenle, annenin kız çocuğu için kullandığı sözler ile erkek çocukları için kullandıkları farklılaşmaktadır. Kız çocuğu için kullanılan benzetme ve sıfatların çoğu toplumda kızın algılanma biçimine uygun olarak narinlik çağrıştırır. Erkek çocuğu için kullanılanlar ise yine erkeğin algılanışına göre daha çok sertlik ve güç içermektedir. Ayrıca hitap edilenin bebek olması, hem annenin konuşma üslubunu yumuşatmakta hem de kadının dili ataerkil toplum yapısının karakterine uygun olarak erkekten daha duygusal ve daha coşkulu bir hâl almaktadır. Kadının açıkça ifade etmediği / edemediği duygular metaforlarla, benzetmelerle ninnilerde yer alır. Bu nedenle ninnilerde metonomik ve metaforik ifadeler fazlasıyla göze çarpar. Bu yazıda ninnilerde yer alan metafor, benzetme ve metonimlerin ne şekilde ortaya çıktığı ve taşıdığı anlamların sosyal yapıyla gösterdiği paralellik değerlendirilecektir1.
Anahtar Sözcükler: Ninni, metafor, kadın dili, benzetme.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- AKSAN, D. (2005). Halk Şiirimizin Gücü. Ankara: Bilgi Yayınevi.
- AKSAN, D. (2009). Anlambilim Konuları ve Türkçenin Anlambilimi. Ankara: Engin Yayınları.
- AKSAN, D. (2010). Her Yönüyle Dil. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
- BAKHTİN, M. (1981). “Discourse in the novel” The Dialogic İmagination.(Translated by EMARSON, C. and HOLQUIST, M.). USA: University of Texsas Press.
- BÜYÜKKANTARCIOĞLU, N. (2006). Toplumsal Gerçeklik ve Dil. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- ÇELEBİOĞLU, A. (1995). Türk Ninniler Hazinesi. İstanbul: Kitabevi Yayınları.
- DEMİR, N. ve DEMİR, F. (2011). Türk Ninnileri. Ankara: Saraç Yayınları.
- FISKE, J. (2003). İletişim Çalışmalarına Giriş. (çev. İRVAN, S.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
- GÜVEN, A. (2012). Toplumsal Dilbiliminin Kapsam Alanı. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 13, 55-62.
- KAYA, D. (1999). Anonim Halk Şiiri. Ankara: Akçağ Yayınları.
- KOCAER, S. (2006). Argo ve Toplumsal Cinsiyet. Milli Folklor, 71, 97-101.
- KÖVECSES, Z. (2010). Metaphor, A Practical Introduction. USA: Oxford University Press.
- LAKOFF, J. ve JHONSON, M. (2005). Metaforlar Hayat- Anlam ve Dil. İstanbul: Paradigma Yayınları.
- LAKOFF, R. (1975). Language and The Women’s Place. New York: Harper Colposon Books.
- OĞUZ, M. Ö. vd. (2011). Türk Halk Edebiyatı El Kitabı. Ankara: Grafiker Yayınları.
- ÖZÜNLÜ, Ü. (2001). Edebiyatta Dil Kullanımları. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- VARDAR, B. (2001). Dilbilimin Temel Kavram ve İlkeleri. İstanbul: Multilingual Yayınları.
- YAYLAGÜL, Ö. (2010). Divanu Lugati’t-Türk’te Yer Alan Atasözlerindeki Metaforlar. Millî Folklor, 85, 112-121.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 3 Ağustos 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Ağustos 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 4 Sayı: 2 |
