TÖLÖGÖN KASIMBEKOV’UN CETİLGEN KURAK (OLGUN NESİL) ROMANINDA YAPI VE İZLEK: SOVYET TİPİ İNSAN YARATMA SÜRECİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 2, 0 - 0, 15.06.2016

Samet Azap

https://doi.org/10.7884/teke.639

Öz

Toplumsal hayatın tezahürü olan edebiyat eserleri, deneyimsel tecrübenin yazarların muhayyelesinde şekillenmesiyle ortaya çıkar. Yazarlar içinde bulunduğu toplumun sesi olarak, ideolojinin ve toplumsal yaşantının izlerini eserleri vasıtasıyla anlatırlar. Türk dünyasında yazılan eserler de bu anlamda dönemin üstü kapatılmak istenen tarihsel gerçekliğin yansımalarına ulaşma yolunda önemlidir. Daha çok tarihsel romancı yönüyle tanınan Kırgız yazar Tölögön Kasımbekov, ideolojinin/rejimin toplumsal hayata etkilerini Cetilgen Kurak (Olgun Nesil) adlı eserinde tüm açıklığıyla anlatır. Romanın başkişisi Esen, Sovyetlerin yaratmak istediği “Sovyet tipi insan”ın temsilidir. Kurgunun merkezinde yer alan Esen, Kırgız gençlerinin gelecek idealinin yansıması olarak verilir. Sovyetlerin yaratmak istediği yeni insan tipinin dili Rusça, dini Hristiyanlık ya da ateizm, kültürü ise Rus kültürü olacaktır. Küçük yaşta yetim evinde Rus kültürü etkisinde büyütülen, Rus dili ve edebiyatı öğretmeni olan Esen bu misyonun taşıyıcısı olarak romanda dramatik aksiyonu yönlendirici işlevde yer alır. Roman yapısal ve izleksel olarak açımlanacaktır. Yapı kısmında zaman, mekân, olay örgüsü, bakış açısı ve şahıs kadrosu gibi unsurlar merkezli değerlendirilecektir. İzleksel olarak ise; “Komünizm ve Ruslaştırma”, “Öz-Gerçekleştirme Kavgası/Birey(sel)leşme”, “Kültürel Yabancılaş(tır)ma ve Yabancılaşma” ve “Aşk/Sevgi” başlıkları etrafında çözümlenecektir

Kaynakça

• ABRAHAM, M. (2001). İnsan Olmanın Psikolojisi. (çev. Okhan Gündüz). İstanbul: Kuraldışı
• Yayınları.
• ADLER, A. (2010). İnsan Doğasını Anlamak. (çev. Deniz Başkay). İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• ATIKER, E. (1995). Bireyselleşme ve Toplumsal Farklılaşma. İstanbul: İstanbul Üniversitesi
• Edebiyat Fakültesi Yayınları.
• AYTMATOV, C. ve ŞAHANOV, M. (2000). Kuz Başındaki Avcının Çığlığı. Ankara: Tolkun
• Yayınları.
• BACHELARD, G. (2013). Mekânın Poetikası. (çev. Alp Tümertekin). İstanbul: İthaki
• Yayınları.
• BALDIRAN, G. (2002). .Alain Robbe-Griller ve Yeni Roman. Ankara: Çizgi Kitabevi
• Yayınları.
• BARTHES, R. (2005). Bir Aşk Söyleminden Parçalar. (çev. Tahsin Yücel). İstanbul: Metis
• Yayınları.
• BAŞ, S. (2003). Türk Hikâyeciğinde Yabancılaşma (1950-1980). Yayımlanmamış Doktora
• Tezi, Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• CHATMAN, S. (2008). Öykü ve Söylem Filmde ve Kurmacada Anlatı Yapısı. (çev. Özgür
• Yaren). Ankara: De Ki Yayınları.
• ÇERİBAŞ, M. (2012). Sovyetler Birliği Döneminde Kırgızistan’da Folklor Çalışmalarında
• İdeolojik Yaklaşımlar: Er Soltonoy Destanı Örneği. Turkish Studies, 7(1), 753-780.
• ÇÜÇEN A. K. (2003). Heidegger’de Varlık ve Zaman. Bursa: Asa Kitabevi.
• EAGLETON, T. (2009). Eleştiri ve İdeoloji, Marksist Edebiyat Teorisi Üzerine Bir Çalışma.
• (çev. Savaş Kılıç). İstanbul: İletişim Yayınları.
• ECO, U. (1997). Yorum ve Aşırı Yorum. (çev. Kemal Atakay). İstanbul: Can Yayınları.
• ELİUZ, Ü. (2006). Küçük Adam, Orhan Kemal’in Romanlarında Yapı ve İzlek. Ankara: Öykü
• Yayınları.