KÖROĞLU DESTANININ HALEP KOLU AMASYA RĠVAYETĠNĠN VARYANTLAġMA ÖRNEKLERĠ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 115 - 132, 15.03.2017

Serdar Uğurlu

Öz

Köroğlu destanlarının Anadolu sahası varyantlarından birisi olan
Köroğlu’nun Halep Varyantı, bugüne kadarki Köroğlu çalıĢmalarında sıklıkla
karĢımıza çıkan bir varyanttır. Bu varyant, ismen de olsa Boratav’dan itibaren
düzenlenen çeĢitli tasniflerde kendisine ayrılan yeri almıĢtır. Ancak böyle
olmasına rağmen bu varyantın metinlerine bugüne kadar yapılmıĢ olan
çalıĢmalarda yeterince yer verildiğini söylememiz pek mümkün değildir. Biz
bu hikâyenin metnine 1960 senesinden kalma bir ses kaydından ulaĢmıĢ
bulunmaktayız. Bu kayıt, zikredilen tarihte Amasya’nın Aydınca
Nahiyesi’nin YeĢilöz Köyü’nde düzenlenen bir âĢık meclisinde yapılmıĢtır.
Bu mecliste dile getirilen hikâye, Halep Kolu hikâyesidir. Biz çalıĢmamızda
bu Halep Kolu’nun metinlerine kısmen yer verebildik. Hikâyedeki
manzumeler ise çalıĢmamıza olduğu gibi alınmıĢtır. Ayrıca mensur
bölümlerin diğer Köroğlu varyantları ile olan benzerlikleri ve farklılıkları da
çalıĢmamızda ele aldığımız bir diğer husustur. Mensur kısımlardaki
aradığımız varyantlaĢma örneklerine manzum kısımlarda da bakılmıĢ ve
diğer Köroğlu anlatmaları ile olan benzerlikler çalıĢmamızda gösterilmeye
çalıĢılmıĢtır. ÇalıĢmamızda toplam 46 adet dörtlük üzerinde durulmuĢtur. Bu
dörtlüklerden hareketle hikâyede koĢmalar, atıĢmalar ve müstakil kıtalar
oluĢturulduğu görülmüĢtür. Elimizdeki çalıĢma ile Köroğlu’nun Halep Kolu
muhteviyatına dair yeni bir eser meydana getirilmiĢ olup Türkoloji
çalıĢmalarının hizmetine sunulmuĢtur.

Anahtar Kelimeler

Köroğlu, Halep Kolu, Destan, Hikâye, Masal, Demircioğlu, Ayvaz, Çamlıbel

Kaynakça

• URAL, O. (1972). Üç Destan Oğuz Kağan, Ergenekon, Köroğlu. Ankara: Türk Dil Kurumu
• Yayınları.