GÜRCÜ YAZAR İLİYA ÇAVÇAVADZE’NİN “YOLCUNUN YAZILARI” ADLI ROMANININ TÜRKÇE ÇEVİRİSİNDEKİ DİL OYUNLARI ÜZERİNE İNCELEME

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 331 - 345, 15.03.2017

Gül Mükerrem Öztürk

Öz

19. yüzyıl Gürcü edebiyatının ve siyasal yaşamının en önde gelen
isimlerinden biri olan İliya Çavçavadze, Gürcistan'ın toplumsal gelişmesinin
çok önemli bir dönemini oluşturur ve karmaşık olgusuyla dikkat çeker. Bir
geçiş dönemi yazarıdır. Yapıtlarında dönemi için çok büyük önem taşıyan
toplumsal sorunları sergilemiş, bu sorunlara çözüm getirebilmek için yaratıcı
ideolojisinin silahıyla büyük bir mücadele veren bir kişidir.
Bu çalışmamızdaki amaç; Gürcü yazar İliya Çavçavadze’nin en önemli
eserlerinden biri olan Yolcunun Yazıları (მგზავრის წერილები) adlı
romanının Türkolog Asmat Caparidze tarafından Türkçe çevirisi yapılan
eserdeki dil oyunlarını tespit etmektir. Eserin tespit edilmesi sonucu çevirinin
dilsel ve anlamsal açıdan oldukça başarılı olduğu, fakat dil oyunları
çerçevesinde birtakım sorunları da beraberinde getirdiği tespit edilmiştir. Bu
sorunlar kaynak metindeki sözcük düzeyinden kaynaklanmaktadır. Konu
ilişkisi ve amaç dil özellikleri göz önünde bulundurularak dil oyunlarının
sorunlarının çözümü için de öneriler getirilmiş ve tespit edilirken Türk Dil
Kurumunun Atasözleri ve Deyimler Sözlüğü, Eter Mamulia Türkçe-Gürcüce
Deyimler Sözlüğü ve Türkçe-Gürcüce iki ciltlik sözlük kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İliya Çavçavadze, Yolcunun Yazıları, dil oyunları, dilsel, anlamsal

Kaynakça

• YALÇIN, P. (2003). Vedat Gülşen Üretürk’ün Kırmızı ve Siyah Çevirisindeki Dil Kullanımı.
• Dil Dergisi, 118, 34-42.