YAKIN KIRGIZ TARİHİNİN EFSANEVÎ KAHRAMANI ORMON HAN VE CAPARKUL TOKTONALİEV’İN “HAN ORMON” ADLI ROMANI ÜZERİNE
Öz
Ormon
Han 19. yüzyıl Kırgız tarihinin en önemli simalarından biridir. Rus Çarlığı,
Çin ve Hokand Hanlığı üçgeninde sıkışmış halkının bağımsızlığı ve geleceği için
kutlu bir mücadeleye girişmiş ancak başarılı olamamıştır. Yüzyıllar sonra Ormon
Han döneminde siyasi olarak bir araya gelebilen Kırgız boylarının bir kısmı
Ormon Han’ın iktidarını değil, Rus Çarlığının iktidarını benimsemiş, bu yüzden
Rus Çarlığının Kırgızistan topraklarını ele geçirmesi kolaylaşmıştır. Caparkul Toktonaliyev
Han Ormon adlı romanında gerek Çarlık ve gerekse Sovyetler Birliği döneminde
feodal ve zalim bir yönetici olarak tanıtılan Ormon Han’ı edebiyat sanatı
içerisinde aklamak ve onun halkının bağımsızlığı ve geleceği için mücadele
etmiş gerçek bir halk önderi olduğunu kanıtlamak ister gibidir. Yazar Ormon
Han’ın faaliyetlerini ve dönemin olaylarını tahkiye ederken sık sık resmî
belgelere başvurur. Kırgız edebiyatında bu tür romanların kaleme alınması
ülkede millî şuurun gelişimine katkıda bulunmaktadır.
Anahtar Kelimeler
Rus Çarlığı Tarihî Roman Kırgız Edebiyatı Ormon Han Caparkul Toktonaliyev
Kaynakça
- ÇETİN, N. (2006). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Akçağ Yay.
- CIYNAK. (2002). Ormon Han Ilimiy Emgekterde Cana Arhivdik Materialdarda: Koşumçalanıp (2. Baskı). Bişkek: Kırgızstan Yay.
- KULTAEVA, Ü. (2007). Kırgız Tarıhıy Romandarının Janrdık Özgöçölügü. Bişkek.
- ÖMÜRBEKOV, T. (2003). Uluu İnsandardın Kırgızstandın Tarıhındagı Rolu cana Ordu. (XIX.kılımdın ortosu-XX.kılımdın başı). Bişkek: Biyiktik Yay.
- SOLTONOEV, B. (1993). Kızıl Kırgız Tarıhı. Bişkek: Uçkun Yay., I – II.
- TOKNOTALİYEV, C. (2000). Han Ormon. Bişkek.
- TOKNOTALİYEV, C. (2001). Han Ormon II. Bişkek.
- USENBAEV, K. (1999). Ormon Han. Bişkek: Şam Yay.
- ZİYAYEV, H. (2004). Türkistan’da Rusya Tecavüzü ve Hükümranlığına Karşı Mücadele. (XVIII. - XX. Asır Başları). (Çev. Ayhan Çelikbay). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Öz
Kaynakça
- ÇETİN, N. (2006). Roman Çözümleme Yöntemi. Ankara: Akçağ Yay.
- CIYNAK. (2002). Ormon Han Ilimiy Emgekterde Cana Arhivdik Materialdarda: Koşumçalanıp (2. Baskı). Bişkek: Kırgızstan Yay.
- KULTAEVA, Ü. (2007). Kırgız Tarıhıy Romandarının Janrdık Özgöçölügü. Bişkek.
- ÖMÜRBEKOV, T. (2003). Uluu İnsandardın Kırgızstandın Tarıhındagı Rolu cana Ordu. (XIX.kılımdın ortosu-XX.kılımdın başı). Bişkek: Biyiktik Yay.
- SOLTONOEV, B. (1993). Kızıl Kırgız Tarıhı. Bişkek: Uçkun Yay., I – II.
- TOKNOTALİYEV, C. (2000). Han Ormon. Bişkek.
- TOKNOTALİYEV, C. (2001). Han Ormon II. Bişkek.
- USENBAEV, K. (1999). Ormon Han. Bişkek: Şam Yay.
- ZİYAYEV, H. (2004). Türkistan’da Rusya Tecavüzü ve Hükümranlığına Karşı Mücadele. (XVIII. - XX. Asır Başları). (Çev. Ayhan Çelikbay). Ankara: Türk Tarih Kurumu Yay.
Ayrıntılar
| Bölüm | Makaleler |
|---|---|
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 15 Haziran 2017 |
| Gönderilme Tarihi | 10 Temmuz 2017 |
| Kabul Tarihi | 10 Temmuz 2017 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 2 |
