TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN OSMANLI TÜRKÇESİNDEKİ OKUMA HATALARI ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 3, 1679 - 1705, 15.09.2017

Mehrali Calp

Öz

Osmanlı Türkçesi, yaklaşık altı yüz yıllık bir döneme şahitlik
eden, Türk dili, tarihi ve dünya görüşünün şekillenmesinde önemli rol oynayan,
Türk edebiyatına binlerce eser kazandırarak Türkçenin zenginleşmesini sağlayan
tarihî bir yazı dilidir. Türk dilinin şekillenmesi sürecinde önemli zaman
dilimlerinden birine karşılık gelen Osmanlı Türkçesinin genç kuşaklara
öğretimi, Türk dilinin, tarihinin ve kültürünün dünya sahnesindeki yerinin
koruması bakımından önemlidir

Bu çalışmada, Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğrencilerinin Osmanlı Türkçesi
dersi kapsamındaki okuma hataları belirlenmeye çalışılmıştır. “Fen Edebiyat
Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı 2. sınıf öğrencilerinin Osmanlı Türkçesiyle
yazılan metinlerdeki okuma hataları nelerdir?" sorusu araştırmanın
problemini oluşturmaktadır. Çalışmaya Fen Edebiyat Fakültesi Türk Dili
ve Edebiyatı 1. ve 2. sınıf öğrencilerinden oluşan 341 öğrenci katılmıştır.

Araştırmanın yöntemi, olayları, olguları doğal koşulları içerisinde
incelemeyi hedefleyen alan araştırmasıdır. Araştırmada tarama modeli
kullanılmıştır. Araştırmaya veri toplamak amacıyla bahar yarıyılı
sonunda Osmanlı Türkçesi dersi final sınavında sorulan açık uçlu sorulara
öğrencilerin verdikleri cevaplardan
yararlanılmıştır. Sınav süresi olarak öğrencilere 2 ders saati verilmiştir. Araştırmada
veri toplama yöntemi olarak doküman inceleme yöntemi kullanılmıştır.

Belirlenen hatalar genel olarak ve Osmanlı Türkçesini oluşturan üç
dil “Türkçe, Arapça ve Farsça” açısından olmak üzere iki şekilde kategorize
edilmiştir: Biri genel olarak ve ikincisi Osmanlı Türkçesini oluşturan üç dil
“Türkçe, Arapça ve Farsça” açısından kategorize edilmiştir. Bulgular ışığında,
öğrencilerin, “fonetik ayrım yapamama, kelimeyi yanlış okuma, kelime atlama,
hece atlama, hece ekleme, harf ekleme, tersten okuma ve sözcük/ kelime anlamını
kavrayamama, bağlamdan hareketle anlam çıkaramama” olmak üzere birçok okuma
hatası yaptığı tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Türkçesi, okuma, okuma becerisi, okuma hataları, fonetik ayrım

Kaynakça

• AKPINAR, Ş. (2016). Osmanlı Türkçesi Öğretimi Üzerine. Journal of International Social Research, 9(44): 7-12. BÖREKÇİ, M. (2003) Risale-i Tevhid. Ankara: Akçağ Yayınları. CORBİN, J., & STRAUSS, A. (1990). Grounded Theory Research: Procedures, Canons and Evaluative Criteria. Zeitschrift für Soziologie,19(6), 418-427.K (YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011içinde) DEVELİ, H. (2013). Osmanlı Türkçesi Grameri II. (1.Baskı). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları. DEVELİOĞLU, F. (1970). Osmanlı Türkçesi Ansiklopedik Lûgat II. (2. Ofset Baskı). Doğuş Ltd.Şti. Ankara- 1970. ERGİN, M. (1999). Osmanlıca Dersleri (21. Baskı). İstanbul: Boğaziçi Yayınları. GABAIN, A. V. (2000). Eski Türkçe Grameri Çeviren: Mehmet Akalın. Ankara: TDK Yay. ARAKUŞ, İ. (2002). Türkçe Türk Dili ve Edebiyatı Öğretimi. Ankara: Anıttepe Yayıncılık KARASAR, N. (2016), Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. KOÇER, D. (2011). Okuma Bozukluğu. 19 Ocak 2017 tarihinde http://www.beyazokul.com/okuma-bozuklugu/ adresinden temin edilmiştir. MEB. (2011). Sosyal Bilimler Lisesi Osmanlı Türkçesi Dersi (10, 11 ve 12. sınıflar) Öğretim Programı. http://ttkb.meb.gov.tr/program2.aspx?islem=1&kno=170 adresinden 25.01.2017 tarihinde alınmıştır. ÖZDEMİR, E. (1998). Eleştirel Okuma. İstanbul: Ümit Yayıncılık. ÖZKAN, M. (2007). “Osmanlı Türkçesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, XXXIII, 483-485. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. SEVİM, O. ve BAYINDIR, H. (2016). Lise ve Üniversite Öğrencilerinin Osmanlı Türkçesi Dersine Yönelik Görüşlerinin İncelenmesi. Ekev Akademi Dergisi, 20(67): 291-302. TİMURTAŞ, F. K. (1995). Osmanlı Türkçesi Grameri III. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım. YAĞCIOĞLU, S ve DEĞER, A. C. (2002). Üstbilişsel Okuma Becerilerinin Kazandırılması Üzerine Bir Atölye Çalışması - Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı Sempozyumu Bildirileri YENİ TARAMA SÖZLÜĞÜ. (1983), Ankara Üniversitesi Basımevi. Düzenleyen: Cem Dilçin, Türk Dil Kurumu Yayınları YILDIRIM, A. ve ŞİMŞEK, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. YILMAZ, M. ve ŞENAY, B. A. (2014). Türkiye’deki Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümlerinin Lisans Ders Programlarında Yer Alan Osmanlı Türkçesi Derslerinin Değerlendirilmesi Ve İstihdamdaki Önemi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,18(3).