SÜHEYL Ü NEVBAHÂR ve TARAMA SÖZLÜĞÜ’NDE boyla- FİİLİ ÜZERİNE DÜZELTMELER

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 4, 0 - 0, 15.12.2017

Sadettin Özçelik

Öz

Tarihî metinler zengin kelime, deyim, atasözü, söz kalıbı vb. dil malzemesi içerir. Ayrıca tarihî metinler dilin gelişimine ve kendi içindeki değişmelere önemli derecede ışık tutar. Bu metinler dildeki kelimelerin, deyimlerin, atasözlerinin, söz kalıplarının geçmişten günümüze nasıl taşındığına ve onların kullanılış şekillerine, anlam inceliklerine tanıklık eder. Dilin geride bıraktığı ögeleri ve o ögelerin yerine kullanılabilecek ögelerin ne olduğunu, dil içi işleyişi tanıklamak veya görmek ancak tarihî metinler ile mümkündür. Tarama Sözlüğü, tarihî metinlerden alınan tanıklar üzerine kurulmuştur. Bu nedenle Tarama Sözlüğü, Türk dili ve edebiyatı ile uğraşan araştırmacıların sıklıkla başvurduğu önemli bir kaynaktır. Süheyl ü Nevbahâr mesnevisi de tanıkları bakımından Tarama Sözlüğü‟ne önemli derecede katkı sunmuş olan bir eserdir. Ancak tarihî metinlerde geçen bazı kelime veya ibarelerin gerek yazılışında ve okunuşunda gerekse anlamlandırılmasında birtakım yanlışlıklar görülebilir. İşte bu makalede Süheyl ü Nevbahâr‟da yanlış yazılmış ve yanlış okunmuş, Tarama Sözlüğü‟nde ise yanlış anlam verilmiş olan boyla- fiili üzerinde durulmaktadır.  

Anahtar Kelimeler

Süheyl ü Nevbahâr, Tarama Sözlüğü, tarihî metinler, boyla- fiili ve anlamları

Kaynakça

• AHUNDOV, E. (1978). Azerbaycan Halk Yazını Örnekleri. (Türk çevriyazısına aktaran: Semih Tezcan). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 445. ALYILMAZ, S. (2017). Türkçede Nesne Tekrarlı Fiiller. Ankara: Kesit Yayınları. CİN, A. (2012). Mesud bin Ahmed Süheyl ü Nev-Bahâr (Kenzü’l-Bedâyî‘); İnceleme- Metin- Dizin. Konya: Eğitim Yayınevi. DİLÇİN, C. (1991). Mes’ūd bin Ahmed Süheyl ü Nev-Bahâr; İnceleme- Metin- Sözlük. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, 51. ERGİN, M. (1958). Dede Korkut Kitabı I (Giriş-Metin-Faksimile). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 169. ERGİN, M. (1963). Dede Korkut Kitabı II (İndeks-Gramer). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları: 219. ERGİN, M. (1971). Dede Korkut Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. GÖKYAY, O. Ş. (1973). Dedem Korkudun Kitabı. İstanbul: Milli Eğitim Basımevi. GÖKYAY, O. Ş. (1995). Dede Korkut Hikâyeleri. İstanbul: Dergâh Yayınları. MORDTMANN, J. H. (1925). Suheil und Nevbehâr. Hannover. ÖZÇELİK, S. (2014). Süheyl ü Nevbahâr Üzerine Düzeltmeler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 3(2), 62-79. ÖZÇELİK, S. (2016), Tarihî Metin Okumalarında Kelimeyi Bölme ve Kelimeleri Birleştirme Sorunları: Süheyl ü Nevbahâr‟dan Örnekler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi (TEKE), 5(4), 1593-1602. ÖZÇELİK, S. (2016/ I). Dede Korkut -Dresden Nüshası- Giriş, Notlar. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. ÖZÇELİK, S. (2016/ II). Dede Korkut -Dresden Nüshası- Metin, Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. Tarama Sözlüğü (1977). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. TEZCAN, S. (1994). Süheyl ü Nev-bahâr Üzerine Notlar. Ankara: Simurg Yayınları. TEZCAN, S. (2001). Dede Korkut Oğuznameleri Üzerine Notlar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. TEZCAN, S. ve BOESCHOTEN, H. (2001). Dede Korkut Oğuznameleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Türkçe Sözlük (2011). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.