Türkmen yazı dilinin kurucusu Mahtumkulu, sadece Türkmenlerin değil; Oğuzlar baĢta olmak üzere bütün Türk dünyasının en önemli edebî Ģahsiyetlerinden birisidir. Mahtumkulu‟nun manzumeleri, Ģairin ifade kudretini yansıtır çok zengin bir söz varlığına sahiptir. Bu büyük leksikal hazinede kuĢ adlarının da özel bir yeri vardır. Mahtumkulu Divanı incelendiğinde görülecektir ki, Ģiirlerde sembollerin ve mecazların aktarılmasını sağlamak için pek çok kuĢ adına yer verilir. Bu anlatım tarzı; Ģairin meramını ifade ederken deyim aktarmalarından bir hayli yararlandığını göstermesi bakımından son derece ilgi çekicidir. Bu yazıda Mahtumkulu Divanı‟ndaki kuĢ adları ele alındı. Eserin taranması suretiyle tespit edilen kuĢ adları, kökenleri ve anlamları bakımından incelendi. Türkçe kökenli olan kuĢ adlarının kuruluĢ sistematiği belirlenmeye çalıĢıldı; tarihî ve çağdaĢ Türk lehçelerindeki kullanımları üzerinde duruldu. ġairin kökeni dolayısıyla burada öncelik Türkmen Türkçesine verildi. Mahtumkulu‟nun dilindeki kuĢ adlarının bugünkü Türkmen Türkçesinde yaĢayıp yaĢamadığı araĢtırıldı. Bu amaçla, belli baĢlı Türkmen Türkçesi sözlüklerine baĢvuruldu. Söz konusu sözlüklerde mevcut olan kuĢ adları için verilen bilgiler, aynen alıntılandı. Nihayetinde Mahtumkulu‟nun dilindeki kuĢ adlarının hangi ağırlıkta olduğunu belirleyebilmek maksadıyla bu adların Ģairin Ģiirlerindeki sayıları ve kullanım sıklıkları, tabloda gösterildi.
Bölüm | Makaleler |
---|---|
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Aralık 2017 |
Gönderilme Tarihi | 25 Ocak 2018 |
Kabul Tarihi | 25 Ocak 2018 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2017 Cilt: 6 Sayı: 4 |