TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ VE MESLEKİ KAYGI DÜZEYLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 4, 0 - 0, 15.12.2017

Müberra Çelik Murat Şengül

Öz

Bu araĢtırmanın amacı, Türkçe öğretmen adaylarının kiĢilik özellikleri ve mesleki kaygı düzeyleri arasındaki iliĢkiyi belirlemektir. ÇalıĢmada, iliĢkisel tarama modeli kullanılmıĢtır. AraĢtırmanın örneklemini Türkiye Ġstatistik Kurumu (TUĠK) tarafından ortaya konan „istatistiki bölge birimi‟ sınıflandırmasına göre 12 istatistiki bölge biriminden birer il olmak üzere, toplam 12 ilde (Ankara, Balıkesir, Bolu, Burdur, Denizli, Elazığ, Ġstanbul, Gaziantep, Kayseri, Ordu, Tokat) bulunan üniversitelerin eğitim fakültelerinde öğrenimine devam etmekte olan 400 Türkçe öğretmen adayı oluĢturmaktadır. ĠliĢkisel tarama modeli ile gerçekleĢtirilen bu araĢtırmada elde edilen verilerin analizi sonucunda, Türkçe öğretmeni adaylarının kiĢilik özellikleri ile mesleki kaygı düzeyleri arasında zayıf ama anlamlı bir iliĢki olduğu saptanmıĢtır. AraĢtırmada, Türkçe öğretmeni adaylarının “dıĢa dönüklük” ve “yalan” özellikleri arttıkça kaygı düzeylerinin de arttığı, buna karĢılık “nörotisizm” özellikleri arttıkça kaygı düzeylerinin düĢtüğü belirlenmiĢtir. Türkçe öğretmeni adaylarının kiĢilik özellikleri ile mesleki kaygı düzeyleri arasındaki iliĢki incelendiğinde, “yalan” özelliği ile “meslektaĢ ve veli merkezli kaygı” ve “uyum merkezli kaygı” faktörleri arasında (sırasıyla .37 ve .33) zayıf bir iliĢki bulunduğu, kiĢilik özelliklerinden “yalan” özelliği ile “psikotisizm” özelliği arasında (-.43) zayıf bir iliĢki bulunduğu, kaygı düzeyini belirleyen faktörler incelendiğinde ise en yüksek iliĢkinin “görev merkezli kaygı” ile “öğrenci / iletiĢim merkezli kaygı” arasında (.77; güçlü iliĢki) olduğu saptanmıĢtır.

Anahtar Kelimeler

Türkçe öğretmeni adayları, kiĢilik özellikleri, mesleki kaygı

Kaynakça

• AKGÜN, A., GÖNEN, S. ve AYDIN, S. (2007). Ġlköğretim Fen ve Matematik Öğretmenliği Öğrencilerinin Kaygı Düzeylerinin Bazı DeğiĢkenlere Göre Ġncelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 6(20), 283-299. BOSSING, L. N. (1953). Orta Dereceli Okullarda Öğretim. (Çeviren: Necmi Sarı), Ġstanbul: Millî Eğitim Yayınları. BOZDAM, A. ve TAġĞIN, Ö. (2011). Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygı Düzeylerinin Bazı DeğiĢkenler Açısından Ġncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 13(1), 44–53 BOZKURT, N. (2004). Bir Grup Üniversite Öğrencisinin Depresyon ve Kaygı Düzeyleri ile ÇeĢitli DeğiĢkenler Arasındaki ĠliĢkiler. Eğitim ve Bilim, 29(133), 52–59. CABI, E. ve YALÇINALP, S. (2013). Öğretmen Adaylarına Yönelik Mesleki Kaygı Ölçeği (MKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik ÇalıĢması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44, 85-96. CANTEZ, E. (1984). Türkiye'de Kullanılan Bazı Testlerin Uygulamalarından Elde Edilen Sonuçlar. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 14, 53-63. DENĠZ, Ü. ve KESĠCĠOĞLU, O. S. (2012). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının KiĢilik Özelliklerinin Bazı DeğiĢkenlerle ĠliĢkisinin Ġncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(2), 1-2. DOĞAN, T. ve ÇOBAN, A. E. (2009). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları ile Kaygı Düzeyleri Arasındaki ĠliĢkinin Ġncelenmesi. Eğitim ve Bilim, 34(153), 157–168. DURSUN, S. ve KARAGÜN, E. (2012). Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygı Düzeylerinin Ġncelenmesi: Kocaeli Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu Son Sınıf Öğrencileri Üzerine Bir AraĢtırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 93112. DÜNDAR, S., YAPICI, ġ. ve TOPÇU, B. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Bazı KiĢilik Özelliklerine Göre Sınav Kaygısının Ġncelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(1), 171-186. GÜNEY, S. (2008). Davranış Bilimleri. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. HACIOĞLU, F. ve ALKAN C. (1997). Öğretmenlik Uygulamaları / Öğretim Teknolojisi. Ankara: Alkım Yayınevi. KARANCI, N., DĠRĠK, G. ve YORULMAZ, O. (2007). Eysenck KiĢilik Anketi-Gözden GeçirilmiĢ KısaltılmıĢ Formu‟nun (EKA-GGK) Türkiye‟de Geçerlik ve Güvenilirlik ÇalıĢması. Türk Psikiyatri Dergisi, 18(3), 1-8. KARASAR, N. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (24. Basım), Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. KAYA, M. ve VAROL, K. (2004). Ġlahiyat Fakültesi Öğrencilerinin Durumluk-Sürekli Kaygı Düzeyleri ve Kaygı Nedenleri (Samsun Örneği). Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 17(17), 31-63. OĞUZKAN, F. (1989). Orta Dereceli Okullarda Öğretim. Emel Matbaacılık, Ankara. SÖNMEZ, V. ve ALACAPINAR, F. G. (2011). Örneklendirilmiş Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık. TAN, H. (1989). Türk Eğitiminde Kalite Sorunu. M. Ü. Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 1, 129-139. TAġ, B. (2006). AB Uyum Sürecinde Türkiye için Yeni Bir Bölge Kavramı: Ġstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması (ĠBSS). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 185-197. TAġĞIN, Ö. (2006). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulunda Okuyan Öğretmen Adaylarının Mesleki Kaygı Düzeylerinin Bazı DeğiĢkenler Açısından Ġncelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 14(2), 679-686. TEZER, F. (1998). İdeal Öğretmenin Kişilik Özellikleri. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. YILDIRIM, A. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Meslekî Öz-yeterlik Algıları ile Meslekî Kaygı Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.