AŞK VE ŞİİR BAĞLAMINDA MAHLAS BEYİTLERİNDEN HAREKETLE İKİ ŞAİR İKİ ŞİAR: FUZÛLÎ VE BÂKÎ’DE AŞK VE ŞİİR

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 148 - 161, 15.03.2018

Fettah Kuzu

Öz

16. yüzyılın iki büyük şairi olan Fuzûlî ve Bâkî, şiirlerinin mahlas beyitlerinde ele alınan hususlara bağlı olarak sanat anlayışları ve dünya görüşleri ile ilgili önemli bilgiler vermektedir. İki şairin, eserlerini meydana getirirken içinde bulundukları ruh hâli şiirin bütününe yayılmakla birlikte daha çok mahlas beyitlerinde görüntü düzlemine çıkmaktadır. Bu bağlamda Fuzûlî, aşk mefhumu etrafında geliştirdiği hayallerini ifade etmede şiiri araç olarak kullanan bir âşık izlenimi verirken Bâkî en güzel şiiri yazma tutku ve gayesiyle aşk olgusunu şiirinin malzemesi olarak kullanan bir şair portresi çizmektedir. Diğer bir ifadeyle Fuzûlî aşkın şairi, Bâkî şiirin âşıkı edasıyla şiir söylemektedir Bu çalışmada, söz konusu iki usta şair, şiirlerinin mahlas beyitlerinde en fazla üzerinde durdukları aşk ve şiir mefhumları yönünden mukayeseli olarak incelenmeye çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Fuzûlî, Bâkî, Mahlas, AĢk, ġiir, Tevazu, Tekebbür

Kaynakça

• AHMED GAZÂLÎ. (2008). Âşıkların Hâlleri Sevânihu’l Uşşâk. (Çev. T. Koç-M. Çetinkaya). Ankara: Hece Yayınları. AKYÜZ, K., BEKEN, S., YÜKSEL, S. ve CUNBUR, M. (1990). Fuzûlî Dîvânı. Ankara: Akçağ Yayınları. BAYRAM, Y. (2005). 16. Yüzyılda Bazı Divan ġairlerinin „ġiire ve Okura Dair‟ GörüĢleri. Millî Eğitim Dergisi, 168, 79-106. DEVELLĠOĞLU, F. (2002). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lügat. Ankara: Aydın Kitabevi Yayınları. DOĞAN, M. N. (1996). Fuzûli‟nin Poetikası. İlmî Araştırmalar, 2, 47-72. GÖLPINARLI, A. (2016). Fuzûlî Dîvânı. İstanbul: İnkılâp Kitabevi. KÜÇÜK, S. (2015). Bâkî Dîvânı. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları. PARLATIR, Ġ. (2006). Osmanlı Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Yargı Yayınevi. ŞENTÜRK, A. A. ve KARTAL, A. (2005). Üniversiteler İçin Eski Türk Edebiyatı Tarihi. Ġstanbul: Dergâh Yayınları. TARLAN, A. N. (2001). Fuzûlî Divanı Şerhi. Ankara: Akçağ Yayınları. YILDIRIM, A. (2006). Divan Edebiyatında Mahlas ve Mahlas-nâmeler. Ankara: Akçağ Yayınları.