SEVGİ, AŞK, KARANFİL, RAKI VE DİĞERLERİ: “YERÇEKİMLİ KARANFİL” ÇÖZÜMLEMESİNDEN VAROLUŞ SÖZLÜĞÜNE

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 1004 - 1030, 15.06.2018

Gizem Ece Gönül

Öz

Türk şiirindeki yeri, İkinci Yeni çizgisi
etrafında belirlenen Edip Cansever’in ilk şiirleri Garip akımı etkisi
altındadır. Yerçekimli Karanfil
isimli kitabıyla beraber farklı bir eşiğe geçen Cansever, adını bu kitaba
verdiği şiiri ile de farklı bir boyut yakalar. Bu, varoluşsal sorunları, lirik
bir söylemle birleştirmeye çalışan bir sestir. Öyle ki kısa anların ve varoluş
meselelerinin şairi olduğu söylenen Cansever, “Yerçekimli Karanfil” isimli
şiirinde iki ögeyi bir araya getirmiştir. Şairin diğer şiirlerine, özellikle
varoluşsal temleri işlediği diğer şiirlerine göre, adı geçen şiir oldukça
kısadır. An’dan hareketle öykülemeye olanak tanıyan şiir, farklı imgeler ve
ahenk düzeni ile sarmalanmıştır. Bu çalışmada, Edip Cansever’in “Yerçekimli
Karanfil” isimli şiirinin içerik, dış yapı, dil ve üslup analizi yapılarak
şiirin çok katmanlı anlam dünyasıyla birlikte biçimsel özellikleri açığa
çıkarılmaya çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Edip Cansever, “Yerçekimli Karanfil”, tema, biçim, üslup

COMPASSION, LOVE, CARNATION, RAKI AND OTHERS: FROM THE ANALYSIS OF “THE GRAVITATIONAL CARNATION” TO THE DICTIONARY OF EXISTENTIALISM

Öz

The first poems of Edip Cansever, who is identified in the Ġkinci Yeni in Turkish poetry, are under the influence of the Garip movement. Cansever, who has stepped upto a different edge with his book titled Yerçekimli Karanfil, also catches a different dimension with the same poem, which he named his book with. It's a chart that tries to unite existential problems with a lyrical discourse. Cansever, who is said to be a poet of short moments and existential affairs, has brought together two elements in his poem entitled “Yerçekimli Karanfil”. According to the other poems of the poet, especially the ones, where he works on existential principles, the poem mentioned is rather short. The poem, which allows to narrate moving from the moment, is surrounded by different forms of images and harmony. In this study, by analysing the content, external structure, language and style of Edip Cansever's poem “Yerçekimli Karanfil”, its formal features with its multilayered meaning will be revealed.

Anahtar Kelimeler

Edip Cansever, “Yerçekimli Karanfil”, theme, form, style

Kaynakça

• A’dan Z’ye Edip Cansever (2003). (Haz. Eray Canberk), (Kitaplık Dergisi Eki), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• ARMAĞAN, Y. (2014). İmkânsız Özerklik-Türk Şiirinde Modernizm, İstanbul: İletişim Yayınları.
• BENK, A. (2009). “‘Edip Cansever’le Yaşamı Besleyen Ölüm Üstüne’”, Şiiri Şiirle Ölçmek. Haz. Devrim Dirlikyapan, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• BEZİRCİ, A. (2007). Metin Eloğlu-Edip Cansever. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• CANSEVER, E. (1998). Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları.
• CANSEVER, E. (2009). Şiiri Şiirle Ölçmek. (Haz. Devrim Dirlikyapan), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• CANSEVER, E. (2016). Sonrası Kalır I. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• CANSEVER, E.(2017). Sonrası Kalır II. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• CENGİZ, M. (2005). Türk Şiirine Eleştirel Bir Bakış. İstanbul: Babil Yayınları.
• CÖNTÜRK, H. (1998). “‘Salıncak” Şiiri’”, Edip Cansever, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 143-161.
• ÇOLAK, V. (2004). Edip Cansever’de “Şairin Kanı”. İstanbul: Papirüs Yayınevi.
• DİRLİKYAPAN, D. (2013). Ölümü Gömdüm, Geliyorum-Edip Cansever Şiirinde Varolma Biçimleri. İstanbul: Metis Yayınları.
• DOĞAN, M.C. (2011). Şiir Arkeolojisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• DOĞAN, M.H. (1998). “Cansever’in Dünyası”, Edip Cansever, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 167-175.
• FUAT, M. (2011). Çağdaş Türk Şiiri Antolojisi. İstanbul: Adam Yayınları.
• GOODY, J. (2010). Çiçeklerin Kültürü. (Çev. Mehmet Beşikçi), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• HEIDEGGER, M. (2003). Metafizik Nedir? (Çev. Mazhar Şevket İpşiroğlu ve Suut Kemal Yetkin), İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• HEIDEGGER, M. (2006). Varlık ve Zaman. (Çev. Kaan H. Ökten), İstanbul: Agora Kitaplığı.
• İPŞİROĞLU, M. Ş. ve YETKİN, S. K. (2003), “Varlık (Existenz) Felsefesi”,Heidegger, Metafizik Nedir?. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• KARACA, A. (2016). İkinci Yeni Poetikası. Ankara: Hece Yayınları.
• KARAKOÇ, S. (1998). “Bir Materyalist Şiir”, Edip Cansever, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 128-130.
• O ben ki: Edip Cansever (2005). (Haz. Yalçın Armağan). İstanbul: Alkım Yayınevi.
• OKTAY, A. (1998). “Cansever’in Şiirine Çözümleyici Bir Yaklaşım”, Edip Cansever, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 176-191. OKTAY, A. (2001). Şairin Kanı. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• OKTAY, A. (2005). “Kimsenin İlgilenmediği Olayların Tarihçisi”, O ben ki: Edip Cansever. (Haz. Yalçın Armağan), İstanbul: Alkım Yayınevi, s. 9-22.
• SAZYEK, H. (2006). Cumhuriyet Dönemi Türk Şiirinde Garip Hareketi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• TİMUROĞLU, V. (1998). “Şiiri Sevenler İçin”, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 211-215.
• TURAN, G. (1998). “Yüzler ve Maskeler”, Edip Cansever, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 216-229.
• Türk Dil Kurumu, Türk Dil Kurumu, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.5a7c33e93e6bb9.07498576 (08.02.2018).
• Türk Dil Kurumu, Türk Dil Kurumu,http://tdk.gov.tr/index.php?option=com_atasozleri&arama=kelime&guid=TDK.GTS.58639dd35c91e0.30920840 (28.12.2016).
• UĞUR, V. ve GÖNÜL, G.E. (2016), “Savaş Çocuklarının Şiirleri: Garip Şairlerinin Savaşa Bakışı”, Uluslararası Savaş ve Edebiyat Sempozyum Bildirileri, Cilt 2, 16-18 Aralık 2014, Editör Prof. Dr. Yılmaz Daşcıoğlu, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Basımevi, s. 460-472.
• UYAR, T. (1998). “Bir Doğa Vatandaşı Edip Cansever”, Edip Cansever, Gül Dönüyor Avucumda. İstanbul: Adam Yayınları, s. 162-166.
• ÜNVER, A.S. (1966). “Çiçek Tarihimizde Türk Karanfilleri”, Türk Etnografya Dergisi, IX, 5-12.
• YILDIZ, A. (2013). Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Edebiyatı Yüksek Lisans Programı 2013-2014 Güz Yarıyılı TDE 5210 Çağdaş Türk Şiiri Dersi Yayımlanmamış Ders Notları.
• YİVLİ, O. (2013). Metin Eloğlu’nun Şiiri, Ankara: Kurgan Edebiyat.