EVLİLİKTE FEDAKÂRLIK DOYUMUNUN İLİŞKİSEL ÖZGÜNLÜK VE EVLİLİK DOYUMU BAĞLAMINDA DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 2, 1276 - 1290, 15.06.2018

Didem Aydoğan Yaşar Özbay

Öz

Bu
çalışmanın amacı evlilik ilişkisinde fedakârlık doyumunun, ilişkisel özgünlük
ve evlilik doyumu bağlamında değerlendirilmesidir. Araştırmaya 216 (%68.6)
kadın ve 99 (%31.4) erkek olmak üzere toplam 315 evli birey katılmıştır. Veri
toplama aracı olarak Fedakârlık Doyum Ölçeği, Evlilik Yaşam Ölçeği, Özgünlük
Ölçeği’nin İlişkisel Özgünlük alt ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır.
Verilerin analizinde betimleyici analiz tekniği kullanılmış olup, fedakarlık
doyumu, ilişkisel özgünlük ve evlilik doyumu arasındaki ilişkiler ise yapısal
eşitlik modeli (YEM) ile test edilmiştir. 
Veri analizi için SPSS 21 ve Lisrel 8.51 istatistik paket
programlarından yararlanılmıştır. Araştırmada fedakârlık doyumu ile ilişkisel
özgünlük ve evlilik doyumu arasında pozitif yönde anlamlı ilişkiler
bulunmuştur. Bununla birlikte, ilişkisel özgünlüğün fedakârlık doyumunu pozitif
ve anlamlı bir şekilde ve fedakarlık doyumunun ise evlilik doyumunu yüksek
düzeyde pozitif ve anlamlı bir şekilde açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Elde
edilen bu sonuçlar evlilik ilişkisi ve kültürel özellikler bağlamında ilgili
literatür kapsamında ele alınmış ve araştırmacılara önerilerde sunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Fedakârlık doyumu, ilişkisel özgünlük, evlilik doyumu

Kaynakça

• AYDOĞAN, D., OZBAY, Y., ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2017). Adaptation of the Authenticity Scale tnd the Mediator Role tf Spirituality in the Relationship Between Authenticity and Happiness. The Journal of Happiness & Well-Being. 5(1), 38-59.
• BAŞBAKANLIK AİLE ve SOSYAL ARAŞTIRMALAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (2009). Boşanma Nedenleri Araştırması.http://aile.gov.tr/files/kutuphane_56_Bosanma_Nedenleri_Arastirmasi.pdf
• BRUNELL A. B., KERNİS M. H., GOLDMAN B. M., HEPPNER W., DAVİS P., CASCİO E. V. and WEBSTER G. D. (2010). Dispositional Authenticity and Romantic Relationship Functioning. Personality and Individual Differences, 48, 900-905.
• BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı: İstatistik, Araştırma Deseni SPSS Uygulamaları ve Yorum. Ankara: Pegem.
• ÇOKLUK, Ö., ŞEKERCİOĞLU, G. ve BÜYÜKÖZTÜRK, Ş. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatisik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Pegem
• DRİGOTAS, S. M., RUSBULT, C. E., and VERETTE, J. (1999). Level of Commitment, Mutuality of Commitment, and Couple Well-Being. Personal Relationships, 6, 389–409.
• EVİN, A. S. (2015). Anne Babaya Bağlanma ile Romantik Yakınlık ve Otantik Benlik Arasındaki İlişkilerde Bağlanma Stillerinin Aracı Rolünün İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi.
• GABLE, S. L., and REİS, H. T. (2001). Appetitive and Aversive Social Interaction. In J. Harvey and A. Wenzel (Eds.), Close Romantic Relationships: Maintenance and Enhancement (pp. 169-194). Mahwah, NJ: Erlbaum.
• JACK, D. C., and DİLL, D. (1992). The Silencing the Self Scale: Schemas of İntimacy Associated with Depression in Women. Psychology of Women Quarterly, 16, 97-106.
• JORDAN, J. V. (1991). The Relational Self: A New Perspective for Understanding Women’s Development. In J. Strauss & G. Goethals (Eds.) The self: Interdisciplinary approaches (pp. 136-149). New York: Springer-Verlag.
• JORDAN, J. V. (2004). Relational Resilience. In J. V. Jordan, M. Walker, and L. M. Hartling (Eds.). The complexity of connection: Writings from the Stone Center's Jean Baker Miller Training Institute (pp. 28-63). New York, NY: Guilford Press.
• JÖRESKOG, K. G. and SÖRBOM, D. (1993). Lisrel 8: Structural Equation Modeling with the Simplis Command Language. Lincolnwood: Scientific Software International, Inc.
• HALL, M. (2011). Sacrifice and Marital Satisfaction. Retrieved from http://counselingoutfitters. com/vistas/vistas11/Article_20.pdf
• İMAMOĞLU, E. O., GÜNAYDIN, G., ve SELÇUK, E.(2011). Özgün Benliğin Yordayıcıları Olarak Kendileşme ve İlişkililik: Cinsiyet ve Kültürel Yönelimlerin Ötesinde. Türk Psikoloji Dergisi, 26(67), 27-43.
• IMPETT, E. A., GABLE, S. L., and PEPLAU, L. A. (2005). Giving Up and Giving İn: The Costs and Benefits of Daily Sacrifice in İntimate Relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 89, 327–344.
• IMPETT, E. A., and GORDON, A. (2008). Fort He Good of Others: Toward a Positive Psychology of Sacrifice. In S. J. Lopez (Ed.), Positive Psychology: Exploring the Best in People (pp. 79-100). Westport, CT: Greenwood Publishing.
• IMPETT, E. A., KOGAN, A., ENGLİSH, T., JOHN, O., OVEİS, C., GORDON, A. M., and KELTNER, D. (2012). Suppression Sours Sacrifice: Emotional and Relational Costs of Suppressing Emotions in Romantic Relationships. Personality and Social Psychology Bulletin, 38, 707-720.
• IMPETT, E. A., Le, B. M., ASYABİ-ESHGHİ, B., DAY, L.C. and KOGAN, A. (2013). To Give or Not to Give?: Sacrificing for avoidance goals is not cosly for the highly interdependent. Socai Psychological and Personality Science, 4, 649-657.
• KELLEY, H. H. (1979). Personal Relationships: Their Structures and Processes. Hillsdale, NJ: Erlbaum.
• KERNİS, M. H.,and GOLDMAN, B. M. (2006). A Multicomponent Conceptualization of Authenticity: Research and Theory. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology (Vol. 38, pp. 284-357). San Diego, CA: Academic Press.
• LOPEZ, F.G.,and RİCE, K. G. (2006). Preleminary Development and Validation of a Measure of Relationship Authenticitiy. Journal of Counseling Psychology, 53(3), 362-371.
• MARKUS, H. R., KİTAYAMA, S. ve HEİMAN, R. J. (1996). Culture and “Basic” Psychological Principles. E. T. Higgins ve A. W. Kruglanski, (Ed.), Social Psychology: Handbook of Basic Principles içinde (s. 857-913). New York: Guilford Press.
• MİLLER, J. G., CHAKRAVARTHY, S., and DAS, R. (2008). The Moral Emotions of Quilt and Satisfaction: A Cross-Cultural Perspective. European Journal of Developmental Science, 2(3), 236-250.
• NEFF, K. D., and HARTER, S. (2002). The Authenticity of Conflict Resolutions Among Adult Couples: Does Women’s Other-Oriented Behavior Reflect Their True Selves? Sex Roles, 47(9-10), 403-417.
• ÖZDEMİR, Y.,and İLHAN, T. (2013). Benlik Kurguları ve Öznel İyi Oluş: Otantik Olmanın Aracılık Rolü. International Journal of Social Science, 6(2), 593-611.
• STANLEY, S. M., and MARKMAN, H. J. (1992). Assessing commitment in personal relationships Journal of Marriage and the Family, 54(3), 595-608.
• ŞİMŞEK, Ö. F. (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş: Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks Yayınevi.
• TABACHNİCK, B.G. and FİDELL, L.S. (2013) Using Multivariate Statistics. Pearson, Boston.
• TEZER, E. (1996). Evlilik İlişkisinden Sağlanan Doyum: Evlilik Yaşam Ölçeği. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 2(7), 1-7.
• TOPCU, Ç., ve TEZER, E. (2013). Turkish Adaptation of Perceived Sacrifice Harmfulness Scale and Satisfaction with Sacrifice Scale. Turkish Psychological Counseling and Guidance Journal, 5(40), 176-185.
• TOTENHAGEN, C. J., CURRAN, M. A., SERİDO, J., and BUTLER, E. A. (2013). Good Days, Bad Days: Do Sacrifices İmprove Relationship Quality ? Journal of Socail and Personal Relationships, 30(7), 881-900.
• TUCKER, C., SMİTH-ADCOCK, S., and TREPAL, H. (2011). Relational-Cultural Theory for Middle School Counselors. Professional School Counseling, 14(5), 310-316.
• VAN LANGE, P. A. M., RUSBULT, C. E., DRİGOTAS, S. M., ARRİAGA, X. M., WİTCHER, B. S., and COX, C. L. (1997). Willingness to Sacrifice in Close Relationships. Journal of Personality and Social Psychology, 72, 1373–1395.
• WHİTTON, S. W., STANLEY, S. M., & MARKMAN, H. J. (2007). If I Help My Partner, Will It Hurt Me? Perceptions of Sacrifice in Romantic Relationships. Journal of Social and Clinical Psychology,26 (1), 64-91.
• WİESELQUİST, J., RUSBULT, C. E., FOSTER, C. A., AGNEW, C. R. (1999). Commitment, Pro-Relationship Behavior, and Trust in Close Relationships. Journal of Personality and Social Psychology 77(5), 942-966.
• WOOD, M. A., LİNLEY, A. P., MALTBY, J., BALİOUSİS, M., & JOSEPH, S. (2008). Authentic personality: A theoretical and empirical conceptualization and the development of the authenticity scale. Journal of Counseling Psychology, 55(3), 385-399.