SANAL KÜLTÜR ORTAMINDA YENİDEN YARATILAN GELENEKSEL TÜRK ANLATI KAHRAMANLARI

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 4, 2430 - 2451, 15.12.2018

İsmail Abalı

Öz

İnsanlık tarihine yön veren
gelişmelerden birisi de internet kullanımının basitleşmesi ve yaygınlaşmasıdır.
Özellikle sosyal medya gibi platformlarda çokça kullanılan bu evrensel ağ
kapsamında yüz yüze iletişim, yerini sanal iletişime bırakmıştır. Ait olduğu
toplumun çeşitli değişim ve gelişmelerine göre şekillenen kültürel unsurlar da
bu iletişimsel farklılaşmalar doğrultusunda yeniden yaratılmıştır. Bireylerin
kendi düşünce ve algılayış tarzına bağlı olarak içerik üretip sanal ortamda
geniş kitlelerle paylaşabilmesi bağlamında ortaya çıkan bu durum, çağın
gerektirdiği beklenti ve ihtiyaçları da karşılayarak bireysellikten kurtulup
toplumsal bir yapıya bürünür. Böylece tek bir kişinin kendi zevk ve düşüncesine
göre oluşturduğu gelenekselin yeni yaratım formu, sanal platformları kullanan
diğer bireylerce de beğenilip kabul edilerek kolektif bir unsur hâline gelir.
Kanımızca Türk kültürüne ait geleneksel unsurlar da içinde bulunduğumuz çağın
gereklerine göre yeniden yaratılmaktadır. Bu çalışmada geleneksel Türk anlatı
kahramanlarından Nasreddin Hoca, Keloğlan, Dede Korkut, Deli Dumrul ve
Ferhat’ın sanal kültür ortamında güncellenmesi ve bu güncelleme esnasında
muhafaza ettiği, yitirdiği ve kazandığı nitelikler tespit edilip
değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Anlatı kahramanları, Sanal kültür ortamı, Dijital çağ, Geleneğin güncellenmesi

Kaynakça

• Aktaş, Ö. (2016). Bir iletişim yöntemi olarak caps/memes.İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 6/14, 1-14.
• Aktulum, K. (2013). Folklor ve metinlerarasılık. Konya: Çizgi Kitabevi.
• Aslan, F. (2011). Sanal kültür ortamında güncellenen Nasreddin Hoca fıkraları.TurkishStudies, 6/4, 39-60.
• Bal, M. (1985). Narratology: Introduction of thetheory of narrative. Toronto: University of Toronto.
• Bars, M. E. (2012). Ferhat ile Şirin Hikâyesi’ndebüyülü gerçekçilik.TurkishStudies, 7/4, 995-1008.
• Bayat, F. (2003). Korkut Ata-mitolojiden gerçekliğe Dede Korkut. Ankara: Karam Araştırma ve Yayıncılık.
• Bayraktar, Z. (2014). Geleneğin güncellenmesi bağlamında masaldan çizgi filme Keloğlan tipi üzerine.İ.Ü. Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 49/49, 19-51.
• Boratav, P. N. (1988). Halk hikâyeleri ve halk hikâyeciliği. İstanbul: Adam Yayınları.
• Boyraz, Ş. (2008). Sözlü anlatıların sürekliliği üzerine düşünceler.Folklor/Edebiyat, 54, 105-118.
• Daşdemir, Ö. (2014). Sanal ortamda pazarlama aracı olarak yeniden yazılan Nasreddin Hoca fıkraları.Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7/29, 210-219.
• Deveci, Ü. (2017). Nasreddin Hoca fıkralarından Nasreddin Hoca karikatürlerine medyalararasılık.İdil, 6/32, 1207-1223.
• Ekici, M. (2008). Geleneksel kültürü güncellemek üzerine bir değerlendirme.Milli Folklor, 80, 33-38.
• Ergin, M. (1997). Dede Korkut kitabı ı giriş-metin-faksimile(4. Baskı). Ankara: TDK Yayınları.
• Gennette, G. (2011). Anlatının söylemi: yöntem hakkında bir deneme, (Çev. Ferit B. Aydar).İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Karahisar, T. (2015). Basılı mizahtan paylaşılan mizaha doğru dönüşüm: internette mizah.TOJDAC, 5/1, 76-90.
• Kayaoğlu, E. (2009). Medyalararasılık-edebiyat bilimine yeni bir yaklaşım. İstanbul: Selenge Yayınları.
• Kızıldağ, H. (2016). anakronik bir kahraman: Keloğlan aramızda.JASSS, 53, 447-453.
• Koçak, A. (2006). Halk anlatılarında deli tipi üzerine bazı tespitler, Mitten Meddaha Türk Halk Anlatıları Uluslararası Sempozyum Bildirileri. Ankara: Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Yayınları, 280-289.
• Ong, W. J. (2004). Sözlü ve yazılı kültür-sözün teknolojileşmesi, (Çev. Sema PostacıoğluBanon).İstanbul: Metis Yayınları.
• Öğüt Eker, G. (2014). İnsan kültür mizah (3. Baskı).Ankara: Grafiker Yayınları.
• Özarslan, M. (2006). Ferhat ile Şirin mukayeseli bir araştırma, İstanbul: Doğu Kütüphanesi Yayıncılık.
• Özcan, T. (2013). Modern bir öncü: Keloğlan.Bilig, 65, 247-258.
• Özdemir, H. (2003). Dede Korkut’un kişiliği ile ilgili efsaneler.Türkoloji Dergisi, 16 (2), 23-33.
• Özdemir, N. (2010). Mizah, eleştirel düşünce ve bilgelik: Nasreddin Hoca.Milli Folklor, 87, 27-40.
• Özdemir, S. D. (2015). Kahramanın sembolik yolculuğu bağlamında Ferhat ile Şirin hikâyesi üzerine bir inceleme.IJOESS, 6/20, 242-253.
• Rzasoy, S. (2012). Oğuz mitolojisinde kaos ve onun deli paradigmaları.Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24, 169-180.
• Sakaoğlu, S. (1998). Dede Korkut kitabı ı incelemeler-derlemeler-aktarmalar.Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları.
• Saydam, M. B. (2013). Deli Dumrul’un bilinci/Türk-İslam ruhu üzerine bir kültür psikolojisi denemesi (3. Basım).İstanbul: Metis Yayınları.
• Solmaz, E. (2015). Geleneğin güncellenmesi bağlamında ‘Duha Koca Oğlu Deli Dumrul’ hikâyesiyle ‘Deli Dumrul Kurtlar Kuşlar Âleminde’ ve ‘Hop Dedik: Deli Dumrul’ adlı sinema filmlerinin karşılaştırılması üzerine bir deneme.E. Ü. Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15/2, 139-148.
• Şimşek, E. (2007). Masalların sembolik dili bağlamında ‘Keloğlan Tipi’ üzerine bir değerlendirme.İtaki, 2, 61-73.
• Şimşek, E. (2017). Türk masallarının milli tipi: Keloğlan.Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 11, 41-57.
• Tüzel, M. S. (2010). Görsel okuryazarlık.TÜBAR, XXVII, 691-705.
• Uyanık, S. (2009). Dede Korkut anlatmalarında metinlerarası söylem.Milli Folklor, 83, 30-40.
• Yıldırım, D. (1998). Türk Bitiği-araştırma inceleme yazıları. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Yıldız, T. (2009). Evlidir Ne Yapsa Yeridir filminde ‘Kutsal Aşk’ın parodileştirilmesi.Milli Folklor, 83, 70-78.
• URL-1: https://www.uludagsozluk.com/k/g%C3%B6le-maya-%C3%A7almak/ Erişim T.: 28/05/2018
• URL-2: https://tr.pinterest.com/pin/418623727835385189/ Erişim T.: 29/05/2018
• URL-3: http://www.incicaps.com/zappa/4/ Erişim T.: 29/05/2018
• URL-4: https://tr.pinterest.com/pin/517421444668726776/ Erişim T.: 27/05/2018
• URL-5: http://sosyobaz.com/ya-tutarsa-gulmekten-kirilacaginiz-nasrettin-hoca-karikaturleri Erişim T.: 24/05/2018
• URL-6: http://www.edebiyatfatihi.net/2015/04/keloglan-karikaturu.html Erişim T.: 24/05/2018
• URL-7: https://twitter.com/jokkomik/status/495673463974404096 Erişim T.: 24/05/2018
• URL-8: http://www.sinematurk.com/icerik/5280-burak-aksaktan-dede-korkut-hikayeleri-geliyor/ Erişim T.: 14/05/2018
• URL-9: https://tr.pinterest.com/pin/165999936245336328/ Erişim T.: 22/05/2018
• URL-10: https://www.kizlarsoruyor.com/internet-teknoloji/a47405-ozu-olmayan-sozler Erişim T.: 23/05/2018
• URL-11: http://www.incicaps.com/mococo Erişim T.: 27/05/2018
• URL-12: https://paylas.io/p/iSpPDJ7CP3LQFgQtN/dede-korkut-boeoeoeoeoeoe Erişim T.: 29/05/2018
• URL-13: http://herocaricare.blogspot.com.tr/2011/03/masal.html Erişim T.: 28/05/2018
• URL-14: https://twitter.com/dnzzdr Erişim T.: 19/05/2018
• URL-15: https://tr.pinterest.com/pin/448741550364947277/ Erişim T.: 18/05/2018
• URL-16: https://www.pinterest.com/pin/163325923970487922/ Erişim T.: 24/05/2018
• URL-17: http://ofpof.com/karikatur/dakikalarca-guleceginiz-8-harika-karikatur Erişim T.: 26/05/2018
• URL-18: http://picbear.online/tag/d%C3%B6vmek Erişim T.: 23/05/2018
• URL-19: http://www.sinematurk.com/film/3304-ferhat-ile-sirin/Erişim T.: 30/05/2018
• URL-20: http://www.eskikitaplarim.com/showthread.php?t=48713 Erişim T.: 30/05/2018
• URL-21: http://sosyobaz.com/dag-deldiren-ask-a-birde-boyle-bakin-ferhat-sirin-karikaturleri Erişim T.: 17/05/2018
• URL-22: http://sosyobaz.com/dag-deldiren-ask-a-birde-boyle-bakin-ferhat-sirin-karikaturleri Erişim T.: 20/05/2018
• URL-23: https://www.flickr.com/photos/gulmekrizi/15729322093 Erişim T.: 18/05/2018
• URL-24: http://pvpalani.com/konu-ferhat-ile-sirin-karikaturu-3604.html Erişim T.: 11/05/2018
• URL-25: http://sosyobaz.com/dag-deldiren-ask-a-birde-boyle-bakin-ferhat-sirin-karikaturleri Erişim T.: 10/05/2018
• URL-26: http://sosyobaz.com/dag-deldiren-ask-a-birde-boyle-bakin-ferhat-sirin-karikaturleri Erişim T.: 19/05/2018
• URL-27: http://sosyobaz.com/dag-deldiren-ask-a-birde-boyle-bakin-ferhat-sirin-karikaturleri Erişim T.: 22/05/2018
• URL-28: http://turkcaps.com/capslar/ferhat-sirin-aslinda-karrikaturu/ Erişim T.: 27/05/2018