EDEBİYATIMIZDA YENİ BİR TÜRÜN AYAK SESLERİ: TARİHÎ FANTEZİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 850 - 877, 15.06.2019

Veli Uğur

Öz

Edebiyatımızda
tarihî romanlardan genellikle tarihî belgelerde yazılı olan olaylara bağlı
kalmaları beklenmiştir. Postmodernizmle birlikte tarih bilimi sorgulanmaya
başlanmıştır. Tarihî belgelerin gerçeği tam olarak yansıtamayacakları düşüncesi
yerleşince alternatif yollar aranmaya başlanmıştır. Bu aşamada tarihî romanlar
da değişime uğramıştır. Özellikle popüler romanlardan gelen pek çok unsur
geleneksel tarihî romanları değiştirmiştir. Bu türlerden en etkilisi Batı
edebiyatından alınan fantastik romandır. Fantastik romanlardaki kurt adamlar,
vampirler, ejderhalar, sihirli nesneler vb.
figürler tarihî romanlarda kullanılmaya başlanmıştır. Yeni tarihî romanların en
önemli özelliklerinden biri eski Türk mitolojisi ve destanlarının üzerinde
yükselmesidir. Özellikle Orta Asya Türklerinin yaşamları bu romanlarda geniş
biçimde yer alır. Böylece eski Türklerin kültürü ile fantastik olan birleşerek
tarihî fantezi romanlarını oluşturmuştur.

Anahtar Kelimeler

Tarihî fantezi, tarihî roman, fantastik roman, gerçekçilik, Türk mitolojisi

Kaynakça

• Aktulum, K. (2015). Romanesk söylemin tarihselleştirilmesi ya da tarihi yeniden yazmak. Bilig, 73, 1-16.
• Argunşah, H. (2002). Tarihi romanda postmodern arayışlar. İlmi Araştırmalar, 14, 17-27.
• Atalay, İ. (2011). Tarihsel roman ve Amin Maalouf’un Semerkant’ı. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 35-52.
• Ayar, P. A. (2015). Başlangıçtan 2000’lere Türkçe edebiyatta fantastiğin serüveni. Edebiyatın İzinde: Fantastik ve Bilimkurgu. Yay. Haz: Seval Şahin, Banu Öztürk, Didem Ardalı Büyükarman. İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Aydoğan, L. (2017). Oğuz Kağan: Diriliş. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Aydoğan, L. (2017). Oğuz Kağan: Turan. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Bayat, F. (2006). Oğuz destan dünyası: Oğuznamelerin tarihi, mitolojik kökenleri ve teşekkülü. İstanbul: Ötüken Yay.
• Beydili, C. (2004). “Kılıç” maddesi. Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük. çev. Eren Ercan, İstanbul: Yurt Kitap-Yayın.
• Campbell, J. (2013). Kahramanın sonsuz yolculuğu. çev. Sabri Gürses. İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Eğribel, E. (2003). Kemal Tahir’e roman ve toplum gerçeği açısından yöntem. Kemal Tahir’in 30. Ölüm Yıldönümü Anısına, İ. Ü. Sosyoloji Araştırma Merkezi-Kemal Tahir Vakfı Çalışması, Kızılelma Yayıncılık.
• Eliade, M. (1999). Şamanizm. çev. İsmet Birkan. Ankara: İmge Yayınevi.
• Eliade, M. (2005). Dinler tarihi: inançlar ve ibadetlerin morfolojisi. çev. Mustafa Ünal. Konya: Serhat Kitabevi.
• Ergun, P. (2004). Türk kültüründe ağaç kültü. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Esin, E. (2001). Türk kozmolojisine giriş. İstanbul: Kabalcı Yay.
• Jameson, F. (2008). Çokuluslu kapitalizm çağında üçüncü dünya edebiyatı, modernizm ideolojisi. Edebiyat Yazıları. İstanbul: Metis Yayınları.
• Kacıroğlu, M. (2010). Cehennemden selam romanı örneğinde ilk dönem (1927-1940) tarihi-macera romanlarında kanonik söylem yahut angaje eğilim. Turkish Studies: International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5(2), 449-481.
• Köprülüzade M. F. (1925). Eski Türklerde dini-sihri bir anane ‘yat’ veya yağmur taşı. İstanbul: Darülfünun Edebiyat Fakültesi Mecmuası, IV, 1, 1-11.
• Menteş, M. Ü. (2014). Zaman kâtibi: gerçek sanrılar. İstanbul: Cinius Yay.
• Menteş, M. Ü. (2015). Zaman kâtibi: gizemli binici. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Oğuz Destanı: Reşidüddün Oğuznamesi. (1972). Tercüme ve Tahlili yapan Zeki Velidi Togan, İstanbul: Enderun Kitabevi.
• Ögel, B. (1993). Türk mitolojisi: kaynakları ve açıklamaları ile destanlar. C 1. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Roux, J. P. (1994). Türklerin ve Moğolların eski dini. çev. Aykut Kazancıgil. İstanbul: İşaret Yay.
• Shanoes, V. (2012). Historical fantasy. haz. Edward James; Farah Mendlesohn. The Cambridge Companion to Fantasy Literature. Cambridge University Press, içinde. 236-247.
• Tahir, K. (1989). Notlar/sanat edebiyat. C 4. İstanbul: Bağlam Yay.
• Timur, T. (1991). Osmanlı Türk romanında tarih, toplum ve kimlik. İstanbul: Afa Yayınları.
• Tufan, U. (2017). Yada taşı efsanesi: Yafes’in oğulları. İstanbul: Nesil yay.
• Tufan, U. (2018). Beyaz Türk piramitleri ve lolan güzeli. İstanbul: Nesil Yay.
• Yalçın, S. D. (2005). Yeni tarihselcilik kuramı ve Türk edebiyatında postmodern tarih romanları. Ankara: Akçağ Yay.
• Yılmaz, Ç. (2018). Atalar cengi. Ankara: Panama Yayın.
• Yılmaz, Ç. (2018). Karanlık dünya serisi: itbarak. İstanbul: Nesil Yay.
• Yılmaz, Ç. (2018). Yafes’in kılıcı. Ankara, Panama Yay.