ÇİZGİ FİLMLERDE ÇOCUK GERÇEKLİĞİ: NİLOYA ÖRNEĞİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 2, 1007 - 1033, 15.06.2019

Hatice Fırat

Öz

Bu araştırmada, Niloya adlı çizgi filmde yer alan çocuk gerçekliği
örnekleri belirlenmiştir. Bu örnekler üzerinden çocuk gerçekliğinin daha çok
“hangi konularla” ilgili olduğu, “hangi durumlarda” ortaya çıktığı, “hangi
nedenlere” bağlı olarak üretildiği ve kimler tarafından sona erdirildiği”nin
saptanması ve böylece alana katkıda bulunulması amaçlanmaktadır. Nitel
araştırma yönteminin benimsendiği bu çalışmada, veri analizi için doküman
incelemesi ve içerik analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada TRT Çocuk
kanalında yayımlanan ve en çok izlenen çizgi film ödülünü alan “Niloya”ya ait
bölümler ele alınmıştır.
Çalışmada Niloya’nın internet sitesinde yer alan 79 bölüm ve bu sitede
bulunmayan ancak TRT Çocuk kanalında 2018 Mart ayı ortalarına kadar
yayımlandığı belirlenen 32 yeni bölüm, toplamda 111 bölüm incelenmiştir. Bu
bölümlerin 20’sinde (%18) 23 çocuk gerçekliği örneği saptanmıştır. Bu
örneklerin, temalarına göre; “doğayla, nesnelerle, soyut kavramlarla (birikim,
ilgi/sevgi gösterme) vb.” ilgili
olduğu görülmüştür. Elde edilen sonuçlar ışığında Niloya çizgi filminde çocuk
gerçekliği “bir şeyle ilk kez karşılaşma durumunda; somut düşünme/soyut
düşünememe durumunda; karşılaşılan bir problemi çözme ihtiyacı duyulan
durumlarda” ortaya çıkmakta, genellikle bilimsel bilgi eksikliğinden, kavram
bilgisi eksikliğinden ve soyut düşünme becerisinin gelişmemiş olmasından
kaynaklanmaktadır. 

Anahtar Kelimeler

Çizgi film, çocuk gerçekliği, Niloya, çocuk edebiyatı

Kaynakça

• Akbayrak, N., ve Turaşlı, N. K. (2017). Oyun temelli çevre etkinliklerinin okul öncesi çocukların çevresel farkındalıklarına etkisinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(2), 239-258.
• Bayrak Akyıldız, H. (2016). Çocuk bakış açısının anlatıda kullanılışı ve işlevi üzerine, Bilig, 78, 95-116.
• Ceylan, Ş., Kahraman, Ö. G. ve Ülker, P. (2015). Çocukların meraklarına ilişkin annelerin ve öğretmenlerin düşünceleri: bilim kavramı. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(1), 1-16.
• Çelik, H. (2017). Çocuk hikâye ve romanlarında çocuk gerçekliği, sorunları ve toplumsal eleştiri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Çer, E. (2016). Çocuk edebiyatı, 0-6 yaş çocuk kitaplarında çocuk gerçekliği ve çocuğa görelik. Ankara: Eğiten Kitap.
• Çiftçi, O. (1991). Çocuğun sosyalleşmesinde ailenin rolü. Aile ve Toplum Dergisi, 1(2), 19-22
• Dağlı, Ö. ve Hacıbektaşoğlu, E. (2015). Televizyon reklamlarının çocuk-aile ilişkisi ve boş zaman kavramı ekseninde değerlendirilmesi. Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 183-212.
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını. İzmir: Tudem.
• Eroğlu, Z. D. (2016). Çocuk kitapları ve okuma alışkanlığı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(44), 105-115.
• Gözün Kahraman Ö., Ceylan Ş. ve Ülker P. (2015). Bilimi yaratan duygu: çocukların fen ve doğaya ilişkin konulardaki bilgi ve merakları. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 19(1), 207-229.
• İnce Samur, A. Ö. (2017). Okuma kültürü edinme sürecinde “ilkokul dönemi (6-10 yaş)”. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 50(1), 209-230.
• Lüle, E. (2007). Yedi farklı çocuk kitabının çocuk yazını ilkelerine uygunluğunun değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(14), 17–30.
• Miles, M. B, ve Huberman, A. M. (2015). Nitel veri analizi (çev. Sadegül Akbaba Altun, Ali Ersoy). Ankara: Pegem Akademi.
• Sever, S. (2003). Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Soydan, S. (2013). Çocuklarda merak duygusunu uyandırmada montessori öğretmenlerinin kullandıkları stratejiler. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13(25), 269-290.
• Şirin, M. R. (2007a). Çocuk edebiyatı kültürü. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2007b). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2015). Kim çocuk edebiyatı yazarıdır? “hangi dil?, pedagojik mi?, estetik mi?”. Türk Dili Dergisi, CIX(767-768), 149-164.
• Şirin, M. R. (2013). Türkçe öğretiminde çocuk edebiyatı. Türk Dili Dergisi, CIV(734), 45-56.
• Şirin, M. R. (2016). Edebiyat ve çocuk edebiyatı, edebiyatın amacı ve işlevi. Türk Dili Dergisi, CX(780), 12-31.
• Şirin, M. R. (2016). Çocuk, çocukluk ve çocuk edebiyatı. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Yıldırım, A ve Şimşek H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• http://www.niloya.com (Erişim Tarihi: Mart 2018).
• https://www.pusulahaberler.com.tr/cizgi-film-kahramani-niloya-dogum-gununu-cocuklarla-kuladi-805950h.htm (Erişim Tarihi: 9 Mart 2018).
• https://www.youtube.com/playlist?list=PLyhMzyW9Hd-1L0KaLtX_TQo-eFYhykKIV (Erişim Tarihi: Mart 2018)