TÜRK VE ALMAN MASALLARINDA YER ALAN İLETİLERİN KİŞİSEL GELİŞİME KATKI SAĞLAYICILIK YÖNÜNDEN KARŞILAŞTIRILMASI

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 1666 - 1686, 03.10.2019

Neslihan Karakuş Buse Deniz

Öz

Masalların,
çocukların bilinç düzeylerini yükseltmek, duygu ve düşünce dünyalarını
zenginleştirmek gibi işlevleri vardır. Bu çalışmanın amacı, Türk ve Alman
masallarını sahip oldukları kültür unsurları kapsamında değerler yönünden
incelemek ve “Doğu-Batı” medeniyeti olarak adlandırılan iki farklı kültür arasındaki
benzer ve farklılıkları ortaya çıkarmaktır. Çalışmada ilk olarak masallar ve
iletiler konusunda yapılan benzer araştırmalar taranmış, ardından masallar
kişisel gelişime katkı sağlayıcılık bakımından incelenmiş, iletiler tespit
edilerek konularına göre tasnif edilmiş, belirlenen bu iletiler kişisel
gelişime katkı sağlayacağı düşünülen ve düşünülmeyen olmak üzere iki ayrı
grupta ele alınmıştır. Elde edilen veriler tablo haline getirilmiş ve masallarda
ne sıklıkta geçtiği yüzde ve frekans olarak verilmiştir. Çalışmada, nitel
araştırma yöntemlerinden “doküman incelemesi” yöntemi kullanılmıştır. Verilerin
analizinde ise içerik analizi yapılmıştır. Bu amaçla Pertev Naili Boratav’ın
Türk Masallarını derlediği “Zaman Zaman İçinde” ve “Az Gittik Uz Gittik”
kitapları ile Grimm Kardeşlerin Alman masallarını derledikleri iki ciltlik “Grimm
Masalları” incelenmiş ve çeşitli tespitlerde bulunulmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Masallar, iletiler, kişisel gelişim

Kaynakça

• Arıcı, A. F. (2016). Estetik değer oluşturmada masalların rolü: Türk masalları örneği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 1017-1035.
• ______. (2015). Türkçe öğretmenleri / öğretmen adayları ne okumalı? -Bir “okuma listesi” önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(3), 1-15.
• Aslan, E. (2008). Türk halk edebîyatı. Ankara: Maya Akademi Yayınları.
• Aslan, S. ve Koçal, V. (2018). Doğu-Batı uygarlıkları ayrımı bağlamında Türkiye ve Avrupa göçmen politikalarının tarihsel temelleri üstüne karşılaştırmalı bir çalışma. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(15), 1-32.
• Bahar, M. A. (2016). Oğuz Tansel’in derlediği ve yazdiği masallarda çok söylemlilik. İdil Dergisi, 5(19), 75-103.
• Bakırcı, N. (2014). Eflâtun Cem Güney’in “masallar” adlı kitabında yer alan metinlerdemitolojik unsurlar. Türük Uluslararası Dil, Edebîyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 2(4), 37-52.
• Boratav, P. N. (2017). Az gittik uz gittik. Ankara: İmge Kitabevi.
• ______. (2009). Zaman zaman içinde. Ankara: İmge Kitabevi.
• ______. (1995). 100 Soruda Türk halk edebîyatı. İstanbul: Gerçek Yayınevi.
• Buch, W. (2006). Masal ve efsane üzerine. (Editör: M. Öcal Oğuz). Halk Biliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar. (s.223-228). (3. Basım). Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Çevik, M. (2008). Türkiye’de Batı masalları ve çocuklarımız. Gazi Türkiyat, 3, 115-130.
• Demir, G. (2006). Konya ili Cihanbeyli ilçesi’nde anlatılan masalların çocuk eğitimi açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Erdal, K. (2016). Keloğlan masallarında çocukların eğitimine yönelik iletiler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 5(4), 1805-1822.
• Fırat, H. (2019). Çizgi filmlerde çocuk gerçekliği: Niloya örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 8(2), 1007-1033.
• Filizok, R. (1991). Ziya Gökalp’in edebî eserlerinde halk edebîyatı tesiri üzerine bir araştırma. Ankara
• Fisher, J. ve Silber, E. S. (2000). Good and bad beyond belief: teaching gender lessons through fairy tales and feminist theory. Women’s Studies Quaterly, 121-136.
• Genç, H. N. (2016). Kırmızı başlıklı kız masalının Fransızca ve Türkçe baskıları üzerine bir inceleme. DTCF Dergisi, 56(1), 163-176.
• Grimm, J. W. (2018). Grimm masalları cilt I. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• ______. (2011). Grimm masalları cilt II. İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Güney, E. C. (1971). Folklor ve edebîyat. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Helimoğlu Yavuz, M. (2013). Masallar ve eğitimsel işlevleri. Ankara: Eğiten Kitap.
• İlhan, T. ve Özbay, Y. (2010). Yaşam amaçlarının ve psikolojik ihtiyaç doyumunun öznel iyi oluş üzerindeki yordayıcı rolü. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 4(34), 109-118.
• Kaplan, M. (1996). Kültür ve dil. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Karakuş, N. Ökten, C. E. (2018). Söylem geliştirme: “Türk çocuğunun kitabı altın işık. Tarih Okulu Dergisi, 37(2).681-703.
• Karatay, H. (2007). Dil edinimi ve değer öğretimi sürecinde masalın önemi ve işlevi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(3), 463-475.
• Kılıç, B. S. ve Yılmaz, O. (2017). Fakir Baykurt’un masallarında değer eğitimi. IV. Uluslararası Çocuk ve Gençlik Edebiyatı Sempozyumu. (20-21 Ekim 2017). İstanbul.
• Lawrence Neuman, W. (2008). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. Cilt 1. İstanbul: Yayınodası.
• Lawrence Neuman, W. (2008). Toplumsal araştırma yöntemleri nitel ve nicel yaklaşımlar. Cilt 2. İstanbul: Yayınodası.
• Louie, P. (2012). Not so happily ever after? The Grimm truth about gender representations in fairytales. Ignite, 4(1), 74-82.
• Mert, E. L. (2012). Anadili eğitimi - öğretimi sürecinde çocuk yazını ürünlerinden yararlanma ve masal türüne yönelik bazı belirlemeler. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 1-12.
• Oğuz, M. Ö. (2010). Türkiye’de mit ve masal çalışmaları veya bir olumsuzlama ve tek-tipleştirme öyküsü. Millî Folklor, 22(85), 36-45.
• Ölçer Özünel, E. (2003). Türkiye masallarında toplumsal cinsiyet ve mekân ilişkişi. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• ______. (2011). Yazının izinde masal haritalarını okuma denemesi: masal tarihine yeniden bakmak. Millî Folklor. 23(91), 60-71.
• ______. (2017). Masal mekanında kadın olmak. masallarda toplumsal cinsiyet ve mekan ilişkisi. Ankara: Geleneksel Yayıncılık.
• Öztürk, A. O. (2008). Masalları uyutmak. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi. 1(3), 494-499.
• Sayar, E. (2009). Samsun ili ve ilçelerinde anlatılan masalların çocuk eğitimi açısından incelenmesi.
• Sever, S. ve Karagül, S. (2014). Oğuz Tansel’in derleyip yazdığı masal kitaplarında yer alan sözvarlığı öğelerinin incelenmesi. Dergipark. 20(77), 173-188.
• Sezer, M. Ö. (2012). Masallar ve toplumsal cinsiyet. İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Tavşancıl, E. ve Aslan, A. E. (2001). Sözel, yazılı ve diğer materyaller için içerik analizi ve uygulama örnekleri. İstanbul: Epsilon Yayınları.
• TDK. (2005). Türkçe sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Tok, M. (2012). Mesnevi’deki masalların farklılığı ve eğitimsel işlevleri. Dil ve Edebîyat Eğitimi Dergisi, 4, 42-57.
• Türkçe Dersi Öğretim Programı. (2018). Ankara: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Yaldız, H. T. (2006). Masalların çocuk eğitimi açısından incelenmesi (Sarayönü örneği). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Akademik ve Mesleki Yayınlar.