ÖĞRETMEN VE OKUL YÖNETİCİSİ PERSPEKTİFİNDEN DIŞ MEKÂN OYUN ALANLARI

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 3, 1273 - 1287, 15.09.2020

Esra Demir Öztürk Furkan Atmaca , Gülşah Kuru

Öz

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi eğitim kurumlarındaki dış mekân oyun alanlarının incelenmesidir. Bu amaçla, okul öncesi öğretmenleri ve okul yöneticilerinin okullarındaki oyun alanlarına ilişkin görüşlerinden hareketle okul dış mekân oyun alanları (okul bahçesi) incelenmiştir. Nitel yöntemde durum çalışması deseninde tasarlanan araştırma, Muş il merkezinde Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı anaokullarında gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubu, 24 okul öncesi öğretmeni ve 6 okul yöneticisi olmak üzere toplamda 30 katılımcı oluşmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Ayrıca okul dış mekân fotoğrafları ile araştırma verileri desteklenmeye çalışılmıştır. Elde edilen veriler, içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda; dış mekân oyun alanlarının çocuklar için önemi ile ilgili olarak; öğretmen ve okul yöneticilerinin çocukların gelişimlerini desteklediği yönünde hem fikir oldukları belirlenmiştir. Okul bahçelerinin çocuklara uygunluğu noktasında; öğretmenlerin genellikle, okul bahçelerinin çocuklar için yeterli olmadığını düşünmekte oldukları ve bu yetersizliğin sebeplerini; alanın geniş olmaması, oyun alanının olmaması, güvenli olmaması ve yeşil alan yetersizliği olarak açıkladıkları görülmüştür. Öğretmenlerin aksine okul yöneticilerinin ise okul dış mekan oyun alanlarının çocuklar için yeterli olduğunu düşündükleri ortaya çıkmıştır. Nasıl bir okul bahçesi hayal ettikleri ile ilgili olarak öğretmenlerin, daha çok çeşitli oyun türlerine ait alanların olduğu, doğal yaşama uygun koşullar sunan ve yeşil alanlardan oluşan bir okul bahçesi hayal ettikleri; okul yöneticilerinin ise; yeşil alanlardan oluşan, güvenilir ve eğlenceli bir bahçe hayal ettikleri görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Oyun alanları, anaokulu, okul bahçesi, okul öncesi öğretmeni, okul yöneticisi

Kaynakça

• Arabacı, N. ve Çıtak, Ş. (2017). Okul öncesi dönemdeki çocukların oyun ve açık alan (bahçe) etkinlikleri ile ilgili görüşlerinin incelenmesi ve örnek bir bahçe düzenleme çalışması. Akdeniz Eğitim Araştırmaları Dergisi, 21, 28-43.
• Boston Okul Bahçesi Girişimi- BSI. (2011). Design workbook schoolyards. Boston: Boston Schoolyard Funders Collaborative.
• Bradley, L.K. (1995). Tierra Buena, the creation of urhan wildlife habitat in an elementary school in the ınner city. Children’s Environments, 12(2),102-110.
• Corson, C. (2003). Grounds for learning hope for America’s derelict schoolyards. http://www.cherylcorson.com/pdfs/groundsforlearning.pdf adresinden erişildi.
• Düzenli, T., Yılmaz, S. ve Tarakçı-Eren, E. (2018). Çocuklara anaokulu bahçelerinin sağladığı olanaklara yönelik bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(57), 900-907.
• Fjortoft, I., ve Sageie, J. (2000). The natural environment as a playground for children: landscape description and analysis of a natural landscape. Landscape and Urban Planning, 48(2), 83-97.
• Gülay, H. (2011). Ağaç yaş iken eğilir. Yaşamın ilk yıllarında çevre eğitimi. TÜBAV Bilim Dergisi, 4(3), 30-43.
• Irmak, M. A., Akpınar Külekçi, E. ve Bilge, C. (2018). Çocuk oyun alanları tasarımında farklı ülkelerden örnekler ile yeni yaklaşımların belirlenmesi. ISUEP2018 Uluslararası Kentleşme ve Çevre Sorunları Sempozyumu, Tam metin bildiri kitabı, Eskişehir.
• Kelkit, A., Özel, A. E. (2003). A research on the determination of physical planning of school gardens in çanakkale city. Pakistan Journal of Applied Sciences 3, 240-246.
• Köse, E. (2013). Eğitim Kurumlarında Gerçekleştirilen Ders Dışı Etkinliklerin Sınıflandırılmasına Yönelik Bir Öneri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(2),336-353.
• Kuru, G., Demir Öztürk, E. & Atmaca, F. (2020). A Field Of Learning And Living: Suitability of School Gardens for Children. Elementary Education Online 19(3),1450-1464.
• Kuş, C. (2001). Ankara kenti Yenimahalle ilçesinde okul bahçeleri üzerine bir araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi., Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Malone, K., ve Tranter, P. (2003). Children’s environmental learning and the use, design and management of schoolgrounds. Children, Youth and Environments, 13(2), 87- 137.
• Orçan-Kaçan, M., Halmatov, M. ve Kartaltepe, O. (2017). Okul öncesi eğitim kurumları bahçelerinin incelenmesi. Erken Çocukluk Çalışmaları Dergisi, 1(1), 60-70 Orr, D. (1992). Ecological literacy: education and the transition to a postmodern world. New York: State University of New York Press.
• Özbey, S. ve Aktemur-Gürler, S. (2019). Okul Öncesi Eğitim Kurumlarına Devam Eden Çocukların Motivasyon Düzeyleri ile Sosyal Becerileri ve Problem Davranışları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8 (1), 587-602.
• Özdemir, A. ve Çorakçı, M. (2010). Participation in the greening of schoolyards in the ankara public school system. Scientific Research and Essays, 5(15), 2065-2077.
• Özdemir, A. ve Yılmaz, O. (2008). Assessment of outdoor school environments and physical activity in ankara’s primary schools. Journal of Environmental Psychology, 28(3), 287- 300.
• Sallis, J. F., Linton, L. S., Kraft, M. K., Cutter, C. L., Kerr, J., Weitzel, J., Wilson, A., Spoon, C., Harrison, I. D., Cervero, R., Patrick, K., Schmid, T. L. ve Pratt, M. (2009). The active living research program: six years of grantmaking. American Journal of Preventive Medicine, 36(2), 10-21.
• Singer, D. ve Singer, J. (2000). Make-believe: games and activities for imaginative play. Washington DC: Magination Press.
• Tandoğan, O. (2016). Çocuklar için daha yaşanılır okul bahçeleri. Megaron, 11(4), 629-637.
• Tandoğan, T. (2011). İstanbul’da çocuk dostu kent için açık alanların planlama, tasarım ve yönetim ilkelerinin oluşturulması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Taylor, A., Wiley, A., Kuo, F. ve Sullivan, W. (2001). Growing up in the inner city: Green spaces as places to grow. Environment and Behavior, 30(1), 3–27.
• Titman, W. (1994). Special places, special people: The hidden curriculum of school grounds. UK: World Wide Fund For Nature/ Learning through Landscapes.
• Vural, H. ve Yılmaz, S. (2018). İlköğretim okul bahçesi peyzaj uygulamalarının eğitim öğretim ve öğrencilere katkıları. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 8(2), 247-256.
• Wake, M., Hesketh, K. ve Waters, E. (2003). Television, computeruse and body mas ındex in australian primary school children. Journal of Paediatric Child Health, 39, 130–134.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yirmi Birinci Yüzyıl Okul Fonu- CSF. (2011). Developing great schoolyards: A handbook for elementary schools. Washington, DC: The Prince Charitable Trusts.