SÜHAN MEYDANINDA İKİ KEMÂNKEŞ: NEFÎ VE NEVÎZÂDE ATÂYÎ

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 1454 - 1471, 15.12.2020

Emre Vural

Öz

XVII. yüzyıl Osmanlı Devleti’nin iktisadî, siyasî ve sosyal açıdan büyük buhranlar yaşadığı bir yüzyıldır. Bu dönemde devlet içerisinde görülen kaosun ve düzensizliğin toplum üzerinde yaratmış olduğu etkilerin hiciv dili ile dışa vurumu haline gelen Nefî, hicivleriyle dönemin devlet adamlarına ve şairlerine karşı acımasız ve sert bir dil kullanmıştır. Nefî’nin karşısında ise bu yüzyılda kullanmış olduğu dile karşı aynı sertlikle cevap veren Nevîzâde Atâyî bulunmaktadır. Bu iki şairin birbirlerine karşı yazmış oldukları şiirlere bakıldığında, iki şair arasında çok ciddi bir düşmanlığın olduğu açığa çıkar. Bu şairler birbirlerini sadece kaleme aldıkları eserler vasıtası ile eleştirmemiş, yeri geldiğinde birbirlerinin kişiliklerine de ağır ithamlarda ve hakaretlerde bulunmuşlardır. Bu hakaretlerden ortaya çıkan en önemli sonuç ise apaçık bir şekilde gözler önüne serilen nefret ve kindir. Çalışmamızda Nefî’nin ve Nevîzâde Atâyî’nin birbirlerine karşı kaleme aldıkları hakaret ve sövgü içerikli şiirler incelenmiş ve bu iki şair arasında oluşan husûmetin ayrıntıları aktarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hiciv, Nefî, Nevîzâde Atâyî

Kaynakça

• Açıkgöz, N. (2017). Riyâzî Muhammed Efendi Tezkiretü’ş-Şu‘arâ. Kültür ve Turizm Bakanlığı, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/54137,540229-riyazu39s-suarapdfpdf.pdf?0 Erişim Tarihi: [06.02.2020]
• Akdağ, M. (1995). Türk halkının dirlik ve düzensizlik kavgası Celalî isyanları. İstanbul: Cem Yayınevi.
• Akkuş, M. (1998). Nef‘î ve Sihâm-ı Kazâ. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akkuş, M. (2006). Nef‘î. İslâm Ansiklopedisi. C 32. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 523-525. https://islamansiklopedisi.org.tr/nefi Erişim Tarihi: [21.01.2020]
• Akkuş, M. (2018). Nef‘î dîvânı. Kültür ve Turizm Bakanlığı, https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57741,nefi-divanipdf.pdf?0 Erişim Tarihi: [06.02.2020]
• Bilkan, A. F. (2007). Türk Edebiyatı Tarihi 2, Klasik Estetikte Yeni Yönelişler: Orta Klasik Dönem (1600-1700) Tarihî, Sosyo-Kültürel Bağlam. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Çapan, P. (2005). Mustafa Safâyî Efendi Tezkire-i Safâyî (Nuhbetü’l Âsâr Min Fevâ’idi’l-Eş’âr) inceleme-metin-indeks. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Donuk, S. (2015). Nev‘î-zâde Atâ‘î’nin Hezliyyât’ı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C 8, 39, 70-110.