SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÜST BİLİŞSEL OKUMA STRATEJİLERİ, OKUMA MOTİVASYONLARI VE KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞINA İLİŞKİN TUTUMLARI

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 1720 - 1740, 15.12.2020

Mehmet Akbabaoğlu Nil Yıldız Duban

Öz

Bu çalışmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının okuma motivasyonları, üst bilişsel okuma stratejileri ve kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumlarını incelemektir. Veriler 2016-2017 akademik yılı bahar döneminde Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Öğretmenliği Bölümünde öğrenim görmekte olan 217 öğrenciden toplanmıştır. Araştırmanın deseni ilişkisel tarama modelidir. Veri toplama aracı olarak yetişkin okuma motivasyon ölçeği, üst bilişsel okuma stratejileri ölçeği ve kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutum ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel ve kestirimsel istatistiksel yöntemler kullanılmış olup veri analizinde bilgisayar ortamında istatistiksel paket programından yararlanılmıştır. Üst bilişsel okuma stratejileri, okuma motivasyonları ve kitap okuma alışkanlıklarına ilişkin tutum düzeylerini belirlemek için ortalama ve standart sapma değerleri, aralarındaki ilişkinin test edilebilmesi için Pearson korelasyon analizi yöntemi, bunların öğrencilerin demografik özelliklerine göre farklılıklarının belirlenmesinde ise bağımsız örneklem t testi ve ANOVA kullanılmıştır. Sınıf öğretmeni adayları üst bilişsel okuma stratejilerini sık sık kullanmakta olup; onların okuma motivasyonları ve okuma alışkanlıklarına ilişkin tutumları yüksek düzeydedir. Sınıf öğretmeni adaylarının üst bilişsel okuma stratejileri, okuma motivasyonları ve kitap okuma alışkanlıkları arasında pozitif yönlü ve anlamlı ilişkiler vardır.

Anahtar Kelimeler

Üst bilişsel okuma stratejileri, okuma motivasyonu, okuma alışkanlıkları

Kaynakça

• Akmersin, B. (2016). Düşük sosyoekonomik düzeyde olan ilkokul 2. sınıf öğrencilerinin kitap okuma sevgisi ve alışkanlığı kazanmasına etki eden faktörlerin incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi.
• Akyol, H. ve Ulusoy, M. (2010). Pre-service teachers’ use of reading strategies in their own readings and future classrooms. Teaching and Teacher Education, 26(4), 878-884.
• Akyol, H. (2012). Türkçe öğretim yöntemleri. (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Akyol, H. ve Kodan, H. (2016). Okuma güçlüğü olan bir öğrencinin okuma güçlüğünün giderilmesine yönelik bir uygulama: Akıcı okuma stratejilerinin kullanımı. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 7-21.
• Applegate, A. J. ve Applegate, M. D. (2004). The peter eeffect: Reading habits and attitudes of preservice teachers. Reading Teacher, 57(6), 554-565.
• Arı, E. ve Demir, M. K. (2013). İlköğretim bölümü öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlıklarının değerlendirilmesi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(1), 116-128.
• Ateş, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4), 258-273.
• Aslantürk, E. ve Saracaloğlu, A. S. (2010). Sınıf öğretmenlerinin ve sınıf öğretmeni adaylarının okuma ilgi ve alışkanlıklarının karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 155-176.
• Aytan, N. (2015). Yaratıcı okuma. İstanbul: Nobel yay.
• Baki, Y. (2018). The Effect of reading motivations of 6th, 7th and 8th grade students on reading attitudes: A structural equation modeling. International Online Journal of Educational Sciences, 10(1).
• Baydilek Başara, N., Altay, B. ve Saracaloğlu, A. S. (2018). Okul öncesi, rehberlik ve psikolojik danışmanlık ile resim-iş programı öğrencilerinin üst bilişsel öğrenme stratejilerini yordayan değişkenlerin belirlenmesi. Kastamonu Education Journal, 26(3), 707-720.
• Batur, Z., Gülveren, H. ve Bek, H. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlıkları üzerine bir araştırma: Uşak eğitim fakültesi örneği. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 32-49.
• Bozpolat, E. (2010). Öğretmen adaylarının okuma alışkanlığına ilişkin tutumlarının değerlendirilmesi (Cumhuriyet Üniversitesi Eğitim Fakültesi Örneği). Journal of World of Turks/Zeitschrift für die Welt der Türken, 2(1),411-428.
• Brooks, W. G. (2007). Teachers as readers and writers and as teachers of reading and writing. The Journal of Educational Research, 100, 177-191.
• Budak, H. (2016). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin öz düzenleme, motivasyon, biliş üstü becerileri ve matematik dersi başarılarının belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Çanakkale: Çanakkale.Onsekiz Mart Üniversitesi.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, con-ducting, and evaluating quantitative and qualitative research (4 th ed.). Boston: Pearson.