APOLLONIA AD RHYNDACUM’DAN BİR APLİK SERAMİK PARÇASI

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 4, 1861 - 1873, 15.12.2020

Mustafa Şahin

Öz

Bursa’nın Nilüfer ilçesine bağlı Gölyazı Mahallesi’nde yer alan Apollonia a.R. kentinde Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ile Bursa Müzeler Müdürlüğü başkanlığında 2015-2018 yılları arasında bilimsel danışmanlığımızda farklı alanlarda kurtarma ve sondaj kazıları yapılmıştır. Kazı ve temizlik çalışmaları Nilüfer Belediyesi tarafından fonlanan çalışmaların bir bölümü de Kız Ada olarak bilinen alanda gerçekleştirilmiştir. 2017 yılında ada üzerinde yapılan sondaj kazılarının amacı, temenos alanında olası yapıları tespit ederek mimariyi anlayabilmek, yapıların planlarını çıkartmak, varsa kült alanının hangi tanrıya ait olduğunu tespit etmektir.
2017 yılı kazılarında Kız Ada’da yapılan sondaj kazılarında bulunan aplik seramik parçası üzerinde korunan kabartma çıplak erkek betiminin başlangıçta Klasik Çağ’ın ünlü heykeltıraşı Praxiteles’in ünlü heykeli Apollon Sauroktonos’u temsil ettiği düşünülmüştür. Ancak khlamysi, kanatlı ayakkabıları ve sol yanındaki payeden destek alır şekilde ayakta durması nedenleriyle Apollon Sauroktonos değil de yine Praxiteles’in Çocuk Dionysos’u taşıyan Hermes yontusunu temsil ediyor olabileceği sonucuna ulaşılmıştır. Erkek figürünün vücut hatlarında barok görünümün kaybolması ve vücudun incelip uzaması gibi nedenlerle, seramik parçasının MÖ 1. yüzyılın sonlarına doğru bir tarihten olduğu düşünülmektedir. Mitolojik konulu figürlerden oluşan aplik seramik üretiminde önemli merkezlerden birisi Pergamon’dur. Kazıların henüz başlamış olması nedeniyle her ne kadar aplik seramiklerin üretim yeri konusunda herhangi bir öneride bulunamıyorsak da benzer bir örneğin Apollonia a.R. kazılarında da ele geçmiş olması, her iki kent arasında ilişki olabileceğini göstermesi açından kayda değerdir.

Anahtar Kelimeler

Apollonia a.R, Kız Ada, Apollon Kutsal Alanı, Praxiteles

Kaynakça

• Arias, P. E. & Hirmer M. (1960). Tausend Jahre Griechische Vasenkunst. München.
• Aybek, S. & Öz, A. K. (2004). Preliminary Report of the Archaeological Survey at Apollonia ad Rhyndacum in Mysia. Anadolu / Anatolia, 27, 1-25.
• Aybek, S. ve Öz, A. K. (2010). Uluabat Gölü Çevresi 2008 Yılı Yüzey Araştırmaları. 27. AST, 25-29 Mayıs 2009 Denizli. Ankara, 313-328.
• Aybek, S. & Dreyer, B. (ed.), (2016). Der archäeologische Survey von Apollonia am Rhyndakos beim Uluabat-See und der Umgebung Mysiens in der Nordwest-Türkei 2006-2010. Orient & Occident in Antiquity 2. Berlin.
• Barringer, J. M. (2014). The Art of Ancient Greece. Cambridge.
• Carpenter, T. H. (1997). Dionysian Imagery in Fifth-Century Athens. Oxford.
• Devreker, J., Theoen, H. & Vermeulen, F. (1995). The Imperial Sanctuary at Pessinus and its Predecessors : A Revision. Anatolia Antiqua / Eski Anadolu, 3, 125-144.
• Frantz, A. (1988). Frantz, Late Antiquity. A.D. 267-700, Agora 24. Princeton - New Jersey. Guidobaldi, M. P. (ed.) (2008). Guidobaldi Ercolano. Tre secoli di scoperte. Ausstellungskatalog Neapel, Museo Archeologico Nazionale. Neapel. Hellenkemper-Salies, G. (ed.) (1994). Das Wrack. Der antike Schiffsfund von Mahdia 1. Ausstellungskatalog Bonn, Rheinisches Landesmuseum. Köln.
• Hübner, G. (1993). Die Applikenkeramik von Pergamon: Eine Bildersprache im Dienst des Herrscherkultes. PF. 7. Berlin - New York.
• Imhoof-Blumer, F. (1913). Die antiken Münzen Mysiens. Berlin.
• Kalogeropoulou – Yalçın, E. (2017). Apolyont’un Sakinleri Mekan, Bellek ve Tarih. Bursa.
• Lambrechts, P. (1973). Report sur la cinquième campagne de fouilles à Pessinonte. TürkAD 20(1), 107-122. Langlotz, E. (1927). Frühgriechische Bildhauerschulen. Nürnberg.
• Langlotz, E. (1952). Alkamenes-Probleme. BWPr, 108, 1-17.