RUS SEMBOLİST ŞAİRLER A. A. BLOK, V. YA. BRYUSOV VE K. D. BALMONT’DA DEVRİMİN YANSIMASI OLARAK İSKİTLER

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 2, 633 - 648, 15.06.2021

Ersin Çetinkaya

Öz

Edebiyat bilimi, ait olduğu topluma mal olmuş konuları içerisinde barındırdığı sanatsal biçimlere göre ele alır. Bu biçim bazen kendisini nesir, bazen de şiir olarak gösterir. Modernist sanat akımlarından olan, şiiri açıklayıcı işlevinden ve materyalist tavrından kurtarmayı amaçlayan sembolizm akımı, 19. yüzyılın sonlarında Fransa’da ortaya çıkar ve 20. yüzyıl edebiyatını büyük ölçüde etkiler. Sembolizm akımında yetkin eserler veren Rus yazarlar edebiyatta bir “Gümüş Çağ”ın yaşanmasına vesile olurlar.
Rus sembolizmi ülkenin iç dinamiklerine göre şekillenir ve özgünlüğüne ulaşır. Tarih boyunca birçok medeniyeti barındıran kadim iki devlet Rusya ve Türkiye bu bağlamda İskit medeniyetini sahiplenme yarışına girer. Bulunan belgeler ve arkeolojik kazılar İskitlerin kökenini Türk olarak işaret eder. İskit medeniyeti var olduğu dönemde her açıdan çok ileride bir medeniyet olduğu için kavmin sahiplenilmesi çabası büyük önem arz eder.
Dünya tarihinde önemli bir yere sahip olan İskit medeniyetinin yansımalarını Rus sembolist şairler A. A. Blok, V. Ya. Bryusov ve K. D. Balmont’un şiirlerinde incelemek çalışmamızın özünü oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Rus dili ve edebiyatı, Rusya tarihi, Türk tarihi, İskitler, sembolizm

Kaynakça

• Abraşkin, A. A. (2014). Da, Skifı Mı? “Otkuda Yest Poşla Russkaya Zemlya”. Yauza.
• Abraşkin, A. A. Skifı i Russkiye. https://history.wikireading.ru/254968, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Adji M. İstoriya Tyurkov, Skifı – Tainstvennıy Narod?. https://history.wikireading.ru/288929, Erişim Tarihi: 04.09.2020.
• Balaban, A. (2006). İskit, Hun ve Göktürklerde sosyal ve ekonomik hayat. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Balmont, K. D. Skifı. http://balmont.lit-info.ru/balmont/stihi/goryaschie-zdaniya/stih-10.htm, Erişim Tarihi:10.09.2020.
• Barkovskaya, N. V. (2010). Poeziya Serebryannogo Veka. Yekaterinburg: UGPU.
• Berdnikova, O. A. (2009). Poetologiçeskoye Modeli Serebryannogo Veka v Kontekste Hristianskoy Duhovnoy Traditsii: K Postanovke Problemı. Vestnik BGU, 2, 16-23.
• Blok, A. A. Skifı https://ilibrary.ru/text/1233/p.1/index.html, Erişim Tarihi:09.09.2020.
• Bryusov, V. Y. Mı – skifı. https://www.stihi-rus.ru/1/Bryusov/114.htm, Erişim Tarihi:10.09.2020.
• Çalış, S. M. (2016). M.Ö. VIII. ile M.Ö. II. yüzyıllar arasında İskitlerin bozkır kültürlü topluluklar ile ilişkileri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çapaykin, İ. V. (2008). Russkaya Literatura Naçala XX Veka. Moskva: MGU.
• Çto Prinyali Russkiye Ot Skifov, https://sport.rambler.ru/other/41156432-chto-russkie-perenyali-ot-skifov/?updated, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Demirağ, Y. (2003). Önasya dünyasında Kimmer ve İskitler. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Durmuş, İ. (1993). “Sakalar İskitler mi?”. Kırım, 3.
• Durmuş, İ. (2019). Eskiçağ Anadolu’sunda Türk izlerine dair tespit ve öneriler. Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi – International Journal of Ancient History 1/2, 95-116.
• Durmuş, İ.. (2008). İskitler(Sakalar). Ankara: Genel Kurmay Basımevi.
• Galanin, A. V. Russkiye Ne Slavyane/Skifı. http://ukhtoma.ru/history6.htm, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Gulyayev, V. (2013). Skifı. Şto Mı Znayem O Nih. Nauka i Jizn, 13, 63-71.
• Gültek, V. (2004). Rusça-Türkçe Sözlük. Ankara: Bilim ve Sanat.
• Karataş, T. (2001). Ansiklopedik edebiyat terimleri sözlüğü. İstanbul: Perşembe Kitapları.
• Kormilova, S. İ. (1988). İstoriya Russkoy Literaturı XX Veka (20-90-e Godı) Osnovnıye İmena. Moskva: İzdatelstvo Moskovskogo Universiteta.
• Krışuk, N. (1979). “Otkroy Moi Knigi…” Razgovor O Bloke. Leningrad: Detskaya Literatura.
• Mandaloğlu, M. (2004). İskit, Hun ve Göktürklerde dini hayat ve birbirleriyle mukayesesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mikayılov, M. (2000). Kafkaslarda atlı – bozkır kavimleri (M. Ö. I. Bin), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mutlu, A. S. (2019). İskit, Asur ve Perslerin siyasi ve kültürel farklılıkları üzerine bir değerlendirme. Asia Minor Studies, 7(2), 244-258.
• Nadozirnoy, T. V. (2014). Serebryannıy Vek Russkoy Poezii. Folio.
• Özkaya, T. (1990). Rus edebiyatında sembolizm. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 33, 1-2, 411-425.
• Pirinç, A. (2020). Eski Türk dininde metafizik ve hikmet, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 9(1), 425-439.
• Povest Vremennıh Let. http://www.abc-people.com/typework/literature/rus/povest-txt.htm, Erişim Tarihi: 04.09.2020.
• Rayevskiy, D. Skifı. Kto Oni i Otkuda Prişli?. https://www.nkj.ru/archive/articles/24583/, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Repina, A. M. (2001). Luçşiye Ekzamenatsionnıye Soçineniya 400 Zolotıh Stranits, Moskva: AST-PRESS.
• Russkiye i Drugiye Narodı, Kotorıye Yavlyayutsiya Pryamımi Potomkami Sfikov. https://news.rambler.ru/other/40817463-russkie-i-drugie-narody-kotorye-yavlyayutsya pryamymi-potomkami-skifov/?updated, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Skifı Okazalis Predkami Tyurkov. https://www.gumilev-center.ru/skify-okazalis-predkami-tyurkov/, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Solntseva, N. M. (2010). Skifı i Skifstvo v Russkoy Literature, İstoriko-literaturnoye naslediye. Rossiyskoye nauçnoye izdaniye, 4, 147-163.
• Suşilina, İ. K., Şepakova, T. A., Voznesenskaya, T. İ. (2000). Russkaya Literatura XIX-XX Vekov. Moskva: İzdatelstvo MGUP.
• Şahin, M. (2021). Batı sanatında Tomris Han, Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(1), 1-17.
• Tetik K. (2012). Rus edebiyatında sembolizm ve Valeriy Yakovleviç Bryusov’un şiir sanatı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Timofeyev, L. Vengrov N. (1955). Kratkiy Slovar Literaturovedçeskih Terminov. Moskva: GUPizd.
• Trubina, L. A. (1999). Russkaya Literatura XX Veka. Moskva: Flinta, Nauka.
• Tunç, Z. (2012). Malazgirt öncesi Kafkasya’da Türk varlığı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uryupin, İ. S. (2017). “Skifı” A.A.Bloka i “Vostok” S.S. Behteyeva: spor o “sudbe Rossii” i russkoy natsionalnoy identiçnosti, Filologiçeskiye Nauki, 2, 67-72.
• Vasilyeva, N. İ. Kratkaya İstoriya Velikoy Skifii. http://kladina.narod.ru/vasilyeva/chast1.htm#1.4, Erişim Tarihi:04.09.2020.
• Yegorovoy, L. P. (2014). İstoriya Russkoy Literaturı XX Veka Pervaya Polovina V Dvuh Knigah Kniga 1. Moskva: FLİNTA.
• Yegorovoy, L. P. (2014). İstoriya Russkoy Literaturı XX Veka Pervaya Polovina V Dvuh Knigah Kniga 2 PERSONALIA. Moskva: FLİNTA.
• https://news.rambler.ru/other/40817463-russkie-i-drugie-narodykotoryeyavlyayutsyapryamymi-potomkami-skifov/?updated, Erişim Tarihi:07.09.2020.
• http://www.abc-people.com/typework/literature/rus/povest-txt.htm, Erişim Tarihi: 10.09.2020
• https://www.gumilev-center.ru/skify-okazalis-predkami-tyurkov/, Erişim Tarihi:15.09.2020.