ÖYKÜ YAZARI OLARAK ORHAN VELİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 963 - 979, 15.09.2021

Ayşegül Sekman

Öz

Türk edebiyatının şair kimliğiyle ön plana çıkan önemli isimlerinden biri olan Orhan Veli, şiirlerinin dışında kaleme aldığı öyküleriyle de düzyazı türündeki başarısını ortaya koyar. Orhan Veli’nin hacimli olmayan ancak niteliksel yönü ağır basan biri serbest çeviri olmak üzere toplam yedi öyküsü bulunmaktadır. Garip akımıyla Türk şiirine yeni bir soluk getiren yazar, bu akım çerçevesinde ortaya koyduğu sanat anlayışıyla dönemindeki ve kendisinden sonraki pek çok şairi etkiler. Garip akımının etkisini Orhan Veli’nin öykülerinde de görmek mümkündür. Şiirlerinde işlediği deniz tutkusu, sıradan insanların gündelik hayatı, tabiat, aşk, yaşama sevinci, toplumsal eleştiri, İstanbul gibi konulara öykülerinde de yer verir. Sıradan insanın hayata karşı duruşu, yaşamdan anlık kesitler sade ve akıcı bir üslupla öykülerdeki yerini alır. Çehov tarzında kaleme aldığı, hayattan mülhem kurguladığı öyküleri hayatın içindendir ve halkın arasında yürüyormuşçasına bir gözlemle yazıldığı izlenimini uyandırır. Çalışmada yalın ve duru bir kalemin şairliğinin yanı sıra öykücü kimliğiyle de Türk edebiyatına olan katkısı ortaya konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Garip Akımı, Orhan Veli, öykü, şiir, tema

Kaynakça

• Aslan, Ö. (2019). Edebî türün değişimi bağlamında; “Türk edebiyatında hikâye / öykünün yaratıcı / deneysel yeni görünümü”. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8/4, s. 2057-2073.
• Doğru, İ. C. (2017). Unutabilmek maviler içinde. İstanbul: İndie Yayınları.
• Enginün, İ. (2016). Cumhuriyet dönemi Türk edebiyatı. İstanbul:Dergâh Yayınları.
• Ercilasun, B. (1998). Orhan Veli Kanık (hayatı, sanatı ve eserlerinden seçmeler). İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
• İslam, K. A. (2012). Cumhuriyet dönemi Türk hikayesi. (Ed. Ramazan Korkmaz). Yeni Türk edebiyatı 1839-2000 el kitabı içinde (s. 341-378). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Kabaklı, A. (1996). Türk edebiyatı cilt 3. İstanbul: Türkiye Yayınevi.
• Kanık, O. V. (2018a). Bütün şiirleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kanık, O. V. (2018b). Hoşgör köftecisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kanık, O. V. (2020a). Hoşgör köftecisi. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kanık, O. V. (2020b). Şairin işi-yazılar, konuşmalar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Kanık, O. V. (2021). Hikâyeler-ilk nesirler-çeviri hikâyeler. (Haz. Necati Tonga ve Tahsin Yıldırım). İstanbul: Kırmızı Kedi.
• Kaplan, M. (2018). Edebiyatımızın içinden. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karayakupoğlu, D. (2019). Orhan Veli’nin Hoşgör Köftecisi adlı hikâye kitabı üzerine bir inceleme. Amasya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5, s. 79-93.
• Kolcu, A. İ. (2006). Öykü sanatı. Erzurum: Salkımsöğüt Yayınevi.
• Korkmaz, R. ve Özcan, T. (2012).Cumhuriyet dönemi Türk şiiri. (Ed. Ramazan Korkmaz). Yeni Türk edebiyatı 1839-2000 el kitabı içinde (s. 237-340). Ankara: Grafiker Yayınları.
• Oral, H. (2019). Bir roman kahramanı Orhan Veli. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Sarıoğlu, L. A. (2019). Orhan Veli’nin divan şiirine bakışı. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8/2, s. 833-849.
• Sazyek, H. (1996). Cumhuriyet dönemi Türk şiirinde Garip hareketi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sekman, A. (2020). Orhan Veli Kanık’ın öykülerinin söz varlığı açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tatcı, M. ve Kurnaz, C. (2019). Yüzüncü doğum yıl dönümü anısına belgelerle Orhan Veli. İstanbul: He Yayınları.
• Tosun, N. (2014). Modern öykü kuramı. Ankara: Hece Yayınları.
• Uyguner, M. (1967). Orhan Veli Kanık hayatı-sanatı-eserleri. İstanbul: Varlık Yayınları.
• Yetiş, K. (2007). Dönemler ve problemler aynasında Türk edebiyatı. İstanbul: Kitabevi Yayınları.