İNSAN VE KURT İLİŞKİSİNİN “BEYAZ DİŞ” VE “DİŞİ KURDUN RÜYALARI” ADLI ESERLERDE EKOELEŞTİREL BAĞLAMDA KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 980 - 995, 15.09.2021

Süleyman Barlas

Öz

Ülkemizde Türk dünyasının edebî ürünlerine yönelik karşılaştırmalı çalışmalar son derece az olmakla beraber bu alanda yayımlanan çalışmalarda da genellikle bir yazarın kendi eserlerinin birbiriyle edebiyat kuramlarından uzak bir biçimde karşılaştırıldığı görülür. Ancak Türk dünyası yazarları da dünya edebiyatını takip etmiş, bunu yaparken de çok sayıda yazardan farklı açılardan etkilenmiştir. Çalışmamızda, farklı dönemlerde farklı coğrafyalarda yaşayan ve farklı kültürlerden beslenen dünya edebiyatında önemli yere sahip iki yazar, Jack London ve Cengiz Aytmatov’un ana kahramanı kurt olan birer romanı “Beyaz Diş” ve “Dişi Kurdun Rüyaları”, ekoeleştiri bağlamında karşılaştırılmış, iki eserde de yazarların kurtların yaşamından yola çıkarak insanın doğal yaşam ve çevre ile ilişkilerini işleyişi arasındaki ortaklıklar tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ekoeleştiri, Cengiz Aytmatov, Jack London, Beyaz Diş, Dişi Kurdun Rüyaları

Kaynakça

• Akmataliyev, A. (1998). Cengiz Aytmatov’un dünyası. Ankara: AYK Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.
• Auerbach, J. (1996). Male call: becoming Jack London. Durham: Duke University Press.
• Aytmatov, C. (2016). Dişi kurdun rüyaları. (Çev. R. Özdek). İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Buell, L. (1995). The environmental imagination: Thoreau, nature writing, and the formation of American culture. Cambridge: Harvard University Press.
• Buell, L. (2005). The future of environmental criticism: environmental crisis and literary imagination. Oxford: Blackwell Publishing.
• Glotfelty, C. (1996). Literary studies in an age of environmental crisis. In C. Glotfelty and H. Fromm (Eds.) The ecocriticism reader: landmarks in literary ecology. Georgia: The University of Georgia Press., pp. xv-xxxvii.
• Haley, J. L. (2010). Wolf: the lives of Jack London. New York: Basic Books.
• Howarth, W. (1996). Some principles of ecocriticism. In C. Glotfelty and H. Fromm (Eds.) The ecocriticism reader: landmarks in literary ecology. Georgia: The University of Georgia Press., pp. 69-91.
• İnternet: Buzukashvili, M. (Dec, 2007). Chingiz Aytmatov: osnovu jizni sostavlyayet lyubov’. https://www.chayka.org/node/1680 (Son erişim tarihi: 11.03.2021).
• İnternet: Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr (Son erişim tarihi: 13.04.2021).
• İnternet: Mitgang, H. (May, 1989). Humans and wolves in Soviet novel. https://www.nytimes.com/1989/05/06/books/books-of-the-times-humans-and-wolves-in-soviet-novel.html (Son erişim tarihi: 11.03.2021).
• Kershaw, A. (2013). Jack London: a life. New York: St. Martin’s Press.
• Kersten, H. (2008). Going twenty miles out of his way: notions of human superiority and environmental stewardship in Jack London’s dog stories. In A. Bartels, R. Wandel and D. Wiemann (Eds.) Only connect: tests – places- politics. Frankfurt: Peter Lang., pp. 64-75.
• London, J. (1939). Jack London and his times: an unconventional biography. New York: Doubleday, Doran & Company.
• London, J. (2016). Beyaz diş. (Çev. L. Cinemre). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Manes, C. (1992). Nature and silence. Environmental Ethics, 14(4), 339-350.
• Mazel, D. (2001). A century of early ecocriticism. Georgia: The University of Georgia Press.
• Prencipe, V. (2017). Impervious nature as a path to virtue: Cato in the ninth book of bellum civile. In C. Schliephake (Ed.) Ecocriticism, ecology, and the cultures of antiquity. London: Lexington Books.
• Rueckert, W. (1978). Literature and ecology: an experiment ecocriticism. The Iowa Review, 9(2), 71-86.
• Ruggles, M. J. (1961). American books in Soviet publishing. Slavic Review, 20(3), 419-435.
• Steiner, G. (2005). Anthropocentrism and its discontents. Pittsburgh: The University of Pittsburgh Press.
• Stone, I. (1938). Sailor on horseback: the biography of Jack London. London: Collins Press.