TRAJEDİDEN KAÇIŞIN TRAJEDİSİ: GABRIEL GARCIA MARQUEZ’İN KIRMIZI PAZARTESİ ADLI ROMANININ İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 996 - 1013, 15.09.2021

Ramazan Kandemir Enser

Öz

MÖ VI. yüzyılda Antik Yunan’da Attica bölgesinde ortaya çıkan tragedya, çatışma kavramı üzerinden geliştiğinden dolayı hem düşünsel hem estetik anlamda insan yaşamını önemli ölçüde etkilemiştir. Kimi kesintilere rağmen daha sonraki süreçte, modern dönemde de varlığını sürdürecek olan tragedya, yazınsal alanda bireyin doğuşuna katkıda bulunacak olan roman gibi modern türlerin ortaya çıkmasında da pay sahibi olacaktır. Tragedyalardaki trajik kavramı, sadece sanatçıların ilgilendiği bir konu değildir; düşünsel boyutundan dolayı pek çok filozofun da ilgisini çekmiştir. Max Scheler de trajik kavramı üzerine çalışma yapmış filozoflardan biridir. Bu çalışmada öncelikle Max Scheler’in trajik kuramının temel kavramlarının çerçevesi belirlenmiş ve bu doğrultuda Gabriel Garcia Marquez’in Kırmızı Pazartesi adlı romanın trajik imkânı tartışılmıştır. Ana kahraman olan Santiago üzerinden değil de cinayetin katilleri olan Pablo ve Pedro Vicario kardeşler açısından ele alındığında romanın, trajik bir metnin temel özellerine sahip olduğu görülmüştür. Modern dönemde trajik bir metnin yazılıp yazılamayacağı sorunu açısından da romana bakıldığında trajik durumun saf bir şekilde romanda yer almadığı, trajiğin kimi zaman ironik bir durum yarattığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Trajik kavramı, tragedya, Kırmızı Pazartesi, Gabriel Garcia Marquez

Kaynakça

• Arıcı, O. (2009). Muğlaklık ve tragedya. Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aristoteles (2012). Poetika, şiir sanatı üzerine. (Çev. Samih Rifat). İstanbul: Can Yayınları.
• Bursa, S. (2013). Hybris kavramına yeniden bakmak ve modern tragedyaları bu çerçeveden incelemek. Tiyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölümü Dergisi, 22, 41-54.
• Euripides. (2017). İphigenia Aulis’te. (Çev. Ari Çokona). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hannay, A. (2013). Kierkegaard. (Çev. Nur Nirven) İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Hegel, (2005). Fikir mimarları 1 (Çev. ve Haz. Nejat Bozkurt). İstanbul: Say Yayıncılık.
• Hegel, G. W. F. (2012). Estetik I, güzel sanat üzerine dersler. (Çev. Taylan Altuğ- Hakkı Hünler). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Hegel, G. W. F. (2015). Estetik II, güzel sanat üzerine dersler. (Çev. Taylan Altuğ- Hakkı Hünler). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Heidegger, M. (2014). Metafiziğe giriş. (Çev. Mesut Keskin). İstanbul: Avesta Basın Yayın.
• Kierkegaard, S. (2013). Korku ve titreme. (Çev. İbrahim Kapaklıkaya). İstanbul: Araf Yayınları.
• Kuçuradi, İ. (2009). Sanata felsefeyle bakmak. İstanbul: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları.
• Márquez, G. G. (1998). Kırmızı pazartesi. (Çev. Faik Baysal). İstanbul: Can Yayınları.
• Márquez, G. G. (2020). Kırmızı pazartesi, işleneceğini herkesin bildiği bir cinayetin öyküsü. (Çev. İnci Kut). İstanbul: Can Yayınları.
• Nietzsche, F. (2018). Tragedyanın doğuşu. (Çev. Mustafa Tüzel). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Scheler, M. (2008). Trajik görüngü üzerine. Cogito, 54, 237-245.
• Shakespear, W. (1999). Julius Ceasar. (Çev. Sabahattin Eyüboğlu). İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Sophokles. (2017). Antigone. (Çev. Ari Çokona). İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Thomson, G. (1990). Aiskhylos ve Atina. (Çev. Mehmet H. Doğan). İstanbul: Payel Yayınevi.