CHRISTINE NÖSTLINGER’İN HADİ AMA BABA VE GÜLTEN DAYIOĞLU’NUN YEŞİL KİRAZ ADLI ESERLERİNİN EĞİTİM, AİLE VE TOPLUM BAĞLAMINDA KARŞILAŞTIRMASI

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 1014 - 1026, 15.09.2021

Yunus Alperen Öncel Minara Aliyeva Çınar

Öz

Duygu, düşünce ve hayallerin dil aracılığıyla ifade edildiği edebiyat eserlerinin tek bir boyutu yoktur. Bu eserlerin temel amacı, okurda estetik zevk uyandırmak olsa da aslında birden fazla amaca hizmet edebilirler. Okur, bir eseri okuduğunda o eserin ait olduğu döneme, topluma ve yazarın zihniyetine de ulaşır. Christin Nöstlinger’in ergenlik dönemindeki çocuklara seslenen “Hadi Ama Baba (Einen Vater hab ich auch)” ve Gülten Dayıoğlu’nun 14-15 yaş grubuna önerilen “Yeşil Kiraz” eseri de ait oldukları toplumu ve zihniyeti çeşitli yönlerden yansıtmaları bakımından önemlidir. Hadi Ama Baba’da olayları Feli isimli bir kız çocuğunun gözünden görürüz. Feli’nin anne babası ayrı yaşamakta ancak arkadaş olarak görüşmeye devam etmektedir. Feli’nin ve ailesinin yaşanan olaylar ve güncel konular hakkındaki düşünceleri samimi bir şekilde ifade edilmiştir. Diğer taraftan Yeşil Kiraz eserinin kahramanı Kiraz ise içinde yaşadığı çevreye yabancılaşmış ve yalana başvurabilen bir karakter olarak karşımıza çıkar. İki kahramanın da sosyoekonomik konumları, bulundukları ülke ve dâhil oldukları eğitim sistemi farklıdır. Ancak cinsiyetleri ve içinde bulundukları çocukluktan gençliğe geçiş döneminin ruhsal özellikleri ortaktır, her iki kahraman da gençlik dönemine geçişte yakın çevrelerinden kaynaklanan sorunlar dolayısıyla ciddi problemler yaşarlar. Bu çalışmada her iki eser, kahramanların eğitim öğretime yönelik tutumları, karşılaştıkları sorunlar, aile içi ilişkiler ve yaşadıkları toplumla olan ilişkiler bağlamında değerlendirilmiştir. Eserler karşılıklı olarak incelenerek ortaya çıkan benzerlik ve farklılıklar tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada, nitel araştırma yöntemlerinden olan doküman analizi yöntemi kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yeşil Kiraz, Hadi Ama Baba, eğitim, aile ve toplum

Kaynakça

• Aytaç, G. (2009). Genel edebiyat bilimi. İstanbul: Say.
• Bacanlı, H. (2017). Eğitim psikolojisi. Ankara: Pegem Akademi.
• Baş, B. (2015). Türkçe eğitimi açısından çocuk edebiyatı. Ankara: Pegem Akademi.
• Çetin, N. (2019). Roman çözümleme yöntemi. Ankara: Akçağ.
• Dayıoğlu, G. (2018). Yeşil kiraz. İstanbul: Yapı Kredi.
• Dilidüzgün, S. (2018). Çağdaş çocuk yazını. İzmir: Tudem.
• Erdal, K. (2016). Keloğlan masallarında çocukların eğitimine yönelik iletiler. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(4), 1805-1822.
• Fichter, J. (2004). Sosyoloji nedir? Ankara: Anı.
• Gültekin, A. (2011). Çocuk ve gençlik edebiyatı yazıları. İstanbul: Erdem.
• Güzel, A. & Karatay, H. (2014). Türkçe öğretimi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Hoy, A.W. (2015). Eğitim psikolojisi. İstanbul: Kaknüs.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• C. (2017). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Anı.
• Korkmaz, R. (2015). Yeni Türk edebiyatı el kitabı (1839-2000). Ankara: Grafiker.
• Kulaksızoğlu, A. (2015). Ergenlik psikolojisi. İstanbul: Remzi.
• Neydim, N. (2005). Çeviri ve Telif Eserlerde Genç Kız Edebiyatı. İçinde: Türk Dili, s. 695-704.
• Nöstlinger, C. (2018). Hadi ama baba. İstanbul: Günışığı.
• Sever, S. (2017). Çocuk ve edebiyat. İzmir: Tudem.
• Sınar Çılgın, A. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: Morpa.
• Şimşek, T. (2018). Türk masal anlatma geleneğinde elma ödülü. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 7(4), 2352-2368.
• Şirin, M.R. (2007). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Ankara: Kök.
• Tezcan, M. (2020). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Anı.
• Ungan, S. & Demir, E. (2016). Günümüz çocuk edebiyatı yazarları ve eserleri üzerine bir inceleme. Türkiye Eğitim Dergisi, 1(1), 40-65.
• Yavuzer, H. (2014). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.