SURİYE ŞAM MİLLİ MÜZESİNDEKİ TÜRK İSLAM DÖNEMİNE AİT ESERLERDEN ÖRNEKLER

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 3, 1246 - 1270, 15.09.2021

Razan Aykaç

Öz

Şam Ulusal Müze, Suriye'deki en eski kültürel miras kurumudur. Müzede; Mari, Ebla, Ugarit gibi önemli arkeolojik alanlardan çıkarılan buluntular, çivi yazılı tabletler, Dura-Europos Sinagogu, Roma Dönemi mozaikleri, Palmyra’dan getirilen eserler, tekstiller, Kasr-el Hayır-el Garbi freskleri, seramik, cam, maden, ahşap, taş, yazma eserler ile XVIII. yüzyıla ait geleneksel Şam evi örneği, Suriye - Arap dünyası ve diğer ülkelerden sanatçıların çağdaş eserleri yer almaktadır. Müzenin bahçesinde taş eserler sergilenmektedir. Bunlar antik dönemden Osmanlının sonuna kadarki döneme ait mimari plastikler, kitabeler ve steller gibi eserleri kapsamaktadır. Özellikle Eyyubi ve Memluklu Dönemleri’ne ait taş vakfiye ve yapı kitabeleri sergilenmektedir. Bu makalede Şam Ulusal Müzede sergilenen eserlerden Şam Ulusal Müze Giriş Cephesi, Kasrü’l- Hayri’l- Garbi’ nin Fresk Parçası, Seramik Kap Kacaklar, Sultan Dukak B. Tutuş Türbesi’nden Ahşap Maksure Parçası, Bahti Hatun’un Ahşap Sandukası, Saray Küpü, Rakka (Atlı) Süvarisi, Seramik Kandil-Figürinler, Hayvan Mücadele Sahnesi Kabartması, Halid Bin Velid Türbesindeki Sultan Baybars’ın Anı Kitabesi, Sultan El-Melik En- Nâsır’ın Mezar Taşı, Bakır Tas, Matara, Pusula (Kıble Yönlü) Tabak, Lala Mustafa Paşa Camisi’nin Çeşmesi ve Lala Mustafa Paşa Camii Çini Pencere Alınlığı olmak üzere Emevi, Abbasi Selçuklu, Eyyubi, Memluklu ve Osmanlı Dönemi’ne ait sergide olan eserlerden örnekler incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Suriye, Şam, müze, seramik, Selçuklu, Osmanlı

Kaynakça

• Abdülkâdir er- R. (1999). El İ’mâratü’l arabiyyetü’l islâmiyye, hasâisuhâ ve âsâruhâ fî Suriye. Dımaşk.
• Avşar M. E. ve Avşar, L. (2013). İslam sanatında akıtmalı-kazımalı seramikler ve taklit teorisi. Kalemişi Dergisi, I(I), 1-13.
• Aykaç, R. (2017). Konya Karatay Müzesindeki Anadolu Selçuklu Dönemi seramik kandiller. Konya: Palet Yayınları.
• Aykaç, R. (2021). Türkiye müzelerindeki İslami dönem seramik kandiller. İstanbul (Baskıda).
• Aykaç, F. (2018). K.A.C. Creswell’in erken islâm mimarisi araştırmaları ve Türkiye’de sanat tarihi çalışmalarındaki yeri. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Berchem, M. V. (1920-1923). Materiaux pour un Corpus inscriptionum arabicarum (XLIII-XLV). Cairo.
• Boran, A. vd. (2013). Halep şehir dokusu ve vakıf eserleri. Vakıf Medeniyeti ve Şehir Sempozyumu, Ankara. 17-140.
• Burckhardt, T. (2005). İslam sanatı dil ve anlatım (Tercüme Turan Koç). İstanbul.
• Creswell, K. A. C. (1958). A Sort account of early muslim architecture. Australia.
• Eravşar, O. (2013). Büyük Selçuklu mirası müzeler, II, İstanbul.
• Grabar, O. (1988). İslam sanatının oluşumu. İstanbul: Hürriyet Vakfı Yayınları.
• Hillenbrand, R. (2005). İslam sanatı ve mimarlığı. İstanbul.
• Meinecke, M. (1992). Die Mamlukische architectur in Agypten und Syrien, I-II. Glückstadt.
• Rice, D. T. (1993). İslamic art. Hudson.
• Uluçam, A. (2009). Suriye mimari. DİA, 37, 559-565.
• Wilkinson, C. K. (1973). Nishapur: pottery of the early ıslamıic period. New York: Metropolitan Museum of Art.
• Yetkin, S. K. (1965). İslam mimarisi. Ankara.