SON DÖNEM DİVAN ŞAİRLERİNDEN HANDÎ VE BİLİNMEYEN ŞİİRLERİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 123 - 147, 15.03.2022

Murat Keklik

Öz

Eski Zağra doğumlu Handî, XIX. yüzyılda yaşamıştır. Kaynaklarda biyografisi hakkında herhangi bir bilgiye henüz rastlanılmamıştır. Hakkındaki bilgilere eserlerinden hareketle ulaşılmaktadır. Oldukça velut bir şairdir. Handî’nin bugüne kadar iki Divan’ı ve bir Divançe’si yayımlanmıştır. Muhteva ve biçim bakımından klasik Türk edebiyatı geleneğine sıkı sıkıya bağlı olan Handî, bütün şiirlerini aruz vezniyle ve geleneksel nazım şekilleriyle kaleme almıştır. Şiirlerinde tasavvufi temalar ağırlıkta olmakla birlikte âşıkane ve şuhane şiirleri de vardır. Çok sayıda Farsça şiiri bulunan Handî, üslubunun çeşitliliği ve zenginliğiyle dikkat çeker. Mazmunlarla yüklü, anlaşılması güç şiirlerinin yanında günlük konuşma diline yakın anlatımlar da sergiler. Çalışmamızda Handî ve edebî kişiliği hakkında bilgi verildikten sonra yayımlanmış şiirleri içerisinde yer almayan yirmi yedi şiirinin çeviri yazılı metnine yer verilmiştir. Edirne Selimiye Yazma Eser Kütüphanesi’nde Hendi Divanı adıyla 22 Sel 942 demirbaş numarasına kayıtlı bulunan yazma on bir varaktan oluşmaktadır. Çalışmanın sonuna Handî’nin tespit edilen şiirlerinin bulunduğu yazmaya ait örnek varakların tıpkıbasımı ilave edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Klasik Türk edebiyatı, Handî, XIX. yüzyıl, Divan

Kaynakça

• Aslan, M. (2014). Handî/Eskizağralı, http://teis.yesevi.edu.tr/madde-detay/handi-eskizagrali (24.08.2021).
• Ceylan, Ö. (2013). Klasik şiirin büyüyen gölgeler yüzyılı. Türk Edebiyatına Bir Bakış. (Ed. M. Kayahan Özgül). Ankara: Kurgan Edebiyat, 237-291.
• Fedai, H. (1999). Kıbrıs’tan divan sahibi bir şair: Handi. Üçüncü Uluslararası Türk Kültürü Kongresi Bildirileri (II. Cilt), Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yay., 723-734.
• Fedai, H. (2003). Handî dîvânı I/gazeller. Ankara: Özyurt Matbaası.
• Gölpınarlı, A. (1983). Mevlânâ’dan sonra mevlevîlik. İstanbul: İnkılap ve Aka Kitapevi.
• Güleç, İ (2018). Kendi şiirleri ışığında Hilmi Efendi’nin şairliği. Kıbrıs Araştırmaları ve İncelemeleri Dergisi, I/2 (Ocak 2018), 17-24 . Güneş, M. (2011), İznikli Eşrefoğlu Rûmî’nin Türk edebiyatı üzerindeki etkisi: Gaybî, Handî ve Hilmi Yavuz örnekleri. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 29,125-152.
• Handî. Dîvân. Edirne Selimiye Yazma Eser Kütüphanesi. 22 Sel 942. Vr. 1-8
• Özcan, N. (1988). Abdullah Ağa, Şehlevendim. https://islamansiklopedisi.org.tr/abdullah-aga-sehlevendim (09.09.2021
• Özkan, Ö. (2003). Handî ve divançesi I. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 27, 309-338.
• Özkan, Ö. (2003). Handî ve divançesi II. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 28, 259-294.
• Özkan, Ö. (2005). Eski Zağralı bir divan şâiri: Handî ve divançesi. Bilig, 32, 223-234.
• Özkan, Ö. (2007). Adem kasidesi ve ta'rif-i adem. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 277-286.
• Şenyurt, A. (2004). Ali Handî ve dîvânı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi İlahiyat Ana Bilim Dalı.
• Tanpınar, A. H. (2001). 19 uncu asır Türk edebiyat tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.