“İSTİKLAL MARŞI”NDAN TÜRKÇE SÖZLÜK İÇİN KATKILAR

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 1, 167 - 178, 15.03.2022

Ebubekir Eraslan

Öz

Sözlükçülük ülkemizde ve dünyada hızla gelişen dil bilimin bir dalıdır. Bu dalın gereği olarak Türkiye’de son yıllarda Türkçeyi başarılı bir şekilde kullanan şair ve yazarların eserlerindeki söz varlığının Türkçe Sözlük için tarandığı, fişlendiği ve ortaya çıkan sonuçların Türkçe Sözlük derlemine aktarılması gerektiği fikrini işleyen pek çok çalışma yapılmıştır.
İstiklal Marşı; Mehmet Akif Ersoy tarafından yazılan, edebî değeri oldukça yüksek, metinler üstü bir eserdir. Dokuz dörtlük, bir beşlik olmak üzere toplamda kırk bir dizeden oluşan İstiklal Marşı’nın söz varlığında toplamda iki yüz kırk dokuz sözcük yer almaktadır. İstiklal Marşı’yla ilgili bu zamana kadar yapılan çalışmalara bakıldığında, onun söz varlığında yer alıp Türkçe Sözlük’te kendisine yer bulamayan ögelerle ilgili herhangi bir incelemenin yapılmamış olduğu görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İstiklal Marşı, Türkçe sözlük, Türk dili, Mehmet Akif Ersoy, sözlükçülük

Kaynakça

• Acar, K. (2018). İstiklal Marşının söz varlığı üzerinde analitik bir inceleme denemesi. TÜRÜK Uluslararası Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, 6(13), 370-381.
• Akay, H. ve Andı, M. F. (2010). İstiklal Marşı’nın kabulünün 90. yıldönümü dolayısıyla İstiklal Marşı 41 dize 41 yorum. İstanbul: Hat Yayınevi.
• Altınbaş, N. (2015). İstiklâl Marşı’nın kabulünün 94. yılı ve Mehmet Akif Ersoy’u anma günü. Ankara: TBMM Basımevi.
• Boz, E. (2011). Türkçe Öğretmenlerinin Okul Sözlüğü Kullanma Konusundaki Tutum ve Davranışları. Sözlük Bilimi Yazıları I. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Böler, T. (2006). Türkçe sözlük (TDK) ile örnekleriyle Türkçe sözlük’ü (MEB) karşılaştırma denemesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 1, 101-118.
• Çağbayır, Y. (2013). İstiklal Marşı’nın tahlili. Ankara: TDV.
• Duymaz, R. (2020). Milli Mücadele’miz ve İstiklal Marşı’mız. İstanbul: Akademik Kitaplar.
• Göçer, A. (2020). Okul sözlüklerinin biçimsel-içerik özellikleri ve akademik çalışmalarda değinilen sorunlar bağlamında Türkçe okul sözlüğü hazırlama süreç, ilke ve ölçütleri üzerine bir öneri: tematik okul sözlükleri. e-Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 66-83.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Korkmaz, Z. (2007). Gramer terimleri sözlüğü. Ankara: TDK.
• Küçük, M. (2014). Mehmet Akif Ersoy ve Türkçe. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi, 21(2), 93-112.
• Mevzuat.gov.tr, (2021). “İstiklal Marşının kabul edildiği günü ve Mehmet Akif Ersoy’u anma günü hakkında kanun”. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5649.pdf, Erişim Tarihi: 20.04.2021. Özdemir-Riganelis, G. (2019). Tâcettin Dergahı ve Strani Tepesi’nden yükselen hüzünlü özgürlük çağrıları: İstiklal Marşı ve Özgürlük İlahisi’nin yazılma süreçleri ve karşılaştırmalı analizi. Turkish Studies, 14(7), 3859-3890.
• Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Türk Dil Kurumu. (2021). Güncel Türkçe Sözlük. https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 14-19 Mayıs 2021.
• Usta, H. İ. (2006). Türkçe sözlük hazırlamada yöntem sorunları, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 46(1), 223-242.
• Uysal, İ. N. (2015). Salâh Birsel’in ‘şıngır mıngır’ sözcüklerinden Türkçe Sözlük’e katkılar. Turkish Studies, 10(16), 1113-1128.