HASAN ALİ TOPTAŞ’IN KUŞLAR YASINA GİDER ADLI ANLATISI İLE KÖROĞLU DESTANI ARASINDA BULUNAN METİNLERARASI İLİŞKİ

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 4, 1504 - 1520, 15.12.2022

Şerefnur Atik

Öz

Hasan Ali Toptaş, Çağdaş Türk Edebiyatının yaşayan yazarlarından biridir. Sanatçının romanlarında çocukluğundan ve kasaba yaşantısından gelen otobiyografik izler de bulunduğu bilinmektedir. Yazarın Kuşlar Yasına Gider adlı anlatısında Türk Halk Edebiyatına ait bazı ürünleri postmodern anlatı teknikleriyle bir araya getirmiş olduğu görülmüştür. Bu ürünler Köroğlu Destanı isimli halk hikâyesi ve Halk edebiyatımıza özgü türküler olarak belirtilebilir.
Postmodern anlatıların iki başat özelliğinden biri metinlerarasılıktır. Metinlerarasılık, parodi ve pastiş olmak üzere iki ana başlık hâlinde incelenir. Parodi de bütüncül ve kısmi olmak üzere iki farklı şekilde oluşturulabilir. Köroğlu Destanı adlı halk hikâyesi ile Kuşlar Yasına Gider adlı anlatının hem parodi hem de pastiş düzeyinde metinlerarası ilişki taşıdığı görülmüştür. Bu metinlerarası ilişkinin Kuşlar Yasına Gider adlı anlatının tematik yapısını zenginleştirdiği tespit edilmiştir.
Bu çalışmada, postmodern metinlere özgü metinlerarası ilişki üzerinde çalışılacaktır. Hasan Ali Toptaş’ın Kuşlar Yasına Gider adlı anlatısı ile çevirisini İsa Öztürk’ün yaptığı Köroğlu Destanı adlı halk hikâyesinin Azerbaycan varyasyonu arasındaki metinlerarası ilişki; postmodern metinlere özgü metinlerarasılık kuramı bağlamında incelenecek ve anlatıda metinlerarası ilişkinin parodi ve pastiş özellikleri ile nasıl oluşturulmuş olduğu, metinden yapılan alıntılarla desteklenerek izah edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Hasan Ali Toptaş, Köroğlu Destanı, parodi, pastiş, metinlerarasılık

Kaynakça

• Aktulum, K. (1999). Metinlerarası ilişkiler. İstanbul: Öteki Yayınevi.
• Atmaca, S. (2016). Azerbaycan ve Türkiye’de Köroğlu destanının karşılıklı analizi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. C.13, 353-370.
• Atik, Ş. (2017). Metinlerarasılık ve kurmacada gerçeklik üzerine. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınevi.
• Bekki, S. (2012). Köroğlu keleşlerinden Köse Kenan’ın evlenme yolculuğu. Turkish Studies, V. 10/8, Bahar 2015.
• Bora, T. (2018). Taşraya bakmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ecevit, Y. (2004). Türk romanında postmodernist açılımlar. İstanbul: İletişim Yayıncılık.
• Koz, M. S. (2014). Köroğlu kitabı. İstanbul: Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı Yayınları.
• Öztürk, İ. (2003). Köroğlu destanı. İstanbul: Adam Yayıncılık.
• Sazyek, H. (2002). Türk romanında postmodernist yöntemler ve yönelimler. Hece Dergisi Türk Romanı Özel Sayısı. Y:6
• Sevindik, C. B (2021). Hasan Ali Toptaş’ın eserlerinin incelenmesi: yapı ve tema. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Toptaş, H. A. (2017). Kuşlar yasına gider (13. bs.). İstanbul: Everest Yayınları.
• Yüzbaşıoğlu, N. (2010). Hasan Ali Toptaş’ın romanlarının stilistik incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Manisa: Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Varlık, M. (2005). Okuru yok saymak okurun yararına olan tek şeydir. Derkenar Dergisi, Kasım.